diff --git a/public/content/translations/ga/about/index.md b/public/content/translations/ga/about/index.md new file mode 100644 index 00000000000..a0c68df4d8f --- /dev/null +++ b/public/content/translations/ga/about/index.md @@ -0,0 +1,129 @@ +--- +title: Maidir Linne +description: Maidir leis an bhfoireann, an pobal agus misean ethereum.org +lang: ga +--- + +# Maidir le ethereum.org {#about-ethereumorg} + +is acmhainn phoiblí, foinse oscailte é ethereum.org don phobal Ethereum ar féidir le duine ar bith cur leis. Tá croífhoireann bheag againn atá tiomnaithe do chothabháil agus d'fhorbairt an tsuímh le ranníocaíochtaí ó na mílte ball pobail ar fud na cruinne. + +**Ní dhéanfaidh aon duine ó ethereum.org teagmháil leat go deo. Ná freagair.** + +## Nóta ar ainmneacha {#a-note-on-names} + +Tá sé coitianta go gcuirtear mearbhall ar dhaoine maidir le hainmneacha laistigh de thírdhreach Ethereum, rud a d'fhéadfadh droch-samhlacha meabhracha a bheith mar thoradh ar an gcaoi a n-oibríonn Ethereum. Seo míniú tapa chun rudaí a shoiléiriú: + +### Ethereum {#ethereum} + +Is líonra poiblí, blocshlabhra, agus prótacal foinse oscailte é Ethereum - atá á oibriú, á rialú, á bhainistiú, agus faoi úinéireacht pobal domhanda de na mílte forbróirí, oibreoirí nód, sealbhóirí ETH agus úsáideoirí. + +[Tuilleadh faoi Ethereum](/what-is-ethereum/) + +[Tuilleadh faoi rialachas Ethereum](/governance/) + +### Éitear (ETH) {#ether-or-eth} + +Is é éitear (a bhfuil aithne air freisin mar gheall ar a shiombail ticker, ETH) an t-airgeadra dúchais a idirbheartaíodh ar Ethereum. Tá gá le ETH chun íoc as úsáid líonra Ethereum (i bhfoirm táillí idirbhirt). Úsáidtear ETH freisin chun an líonra a dhaingniú le gealláil. Nuair a labhraíonn daoine faoi phraghas Ethereum, tá siad ag tagairt do ETH an tsócmhainn. + +[Tuilleadh faoi ETH](/eth/) + +[Tuilleadh faoi ghealladh ETH](/staking/) + +### Fondúireacht Ethereum {#ethereum-foundation} + +Eagraíocht neamhbhrabúis, arna maoiniú ar dtús ag an slua-dhíol de ETH, tiomanta do thacaíocht an líonra Ethereum agus éiceachóras. + +[Tuilleadh faoi Fhondúireacht Ethereum](/foundation/) + +### ethereum.org {#ethereum-org} + +Láithreán Gréasáin poiblí foinse oscailte agus acmhainn oideachais do phobal Ethereum. tá ethereum.org á stiúradh ag croífhoireann bheag, arna mhaoiniú ag Fondúireacht Ethereum, le ranníocaíochtaí ó na mílte ball pobail ar fud na cruinne. + +Clúdaíonn an leathanach seo tuilleadh eolais faoi ethereum.org. + +## Ár misean {#our-mission} + +**is é misean ethereum.org a bheith ar an tairseach is fearr do phobal Ethereum atá ag fás** + +Déanaimid ár ndícheall acmhainn oideachais atá éasca le tuiscint a thógáil do gach ábhar a bhaineann le Ethereum, atá deartha chun cabhrú le húsáideoirí nua cur amach a bheith acu ar Ethereum agus a phríomhchoincheapa. Ba mhaith linn: + +- ethereum a mhíniú do dhuine ar bith nach bhfuil mórán taithí acu ar an teicneolaíocht +- cabhrú le húsáideoirí nua tosú le ETH agus Ethereum +- cabhrú le forbróirí nua chun tús a thógáil +- nuashonruithe a chlúdach ar fud an domhain Ethereum +- acmhainní cruthaithe ag an bpobal a thaispeáint +- oideachas Ethereum a thabhairt chuig an oiread teangacha agus is féidir + +Chun an misean seo a bhaint amach, díríonn ár bhfoireann ar dhá phríomhsprioc ar ethereum.org: + +### 1. Feabhas a chur ar thaithí úsáideora do chuairteoirí ethereum.org {#visitors} + +- Déan ábhar a leathnú, a fheabhsú agus a choinneáil cothrom le dáta +- Feabhas a chur ar inúsáidteacht agus ar inrochtaineacht trí logánú agus dea-chleachtais forbartha gréasáin +- Méadú ar rannpháirtíocht úsáideoirí trí ghnéithe cosúil le suirbhéanna, tráth na gceist, agus comhtháthú web3 +- An suíomh Gréasáin a choinneáil éadrom agus feidhmiúil + +### 2. Ár bpobal ranníocóirí a fhás, a neartú agus a chumhachtú {#community} + +- Líon iomlán na rannpháirtithe ar an suíomh Gréasáin a mhéadú +- Feabhas a chur ar choinneáil ranníocóirí trí rannpháirtíocht, admháil agus luach saothair +- Cumhacht a thabhairt do bhaill an phobail rannchuidithe níos suntasaí a dhéanamh +- Éascú a dhéanamh ar éagsúlacht níos mó sa rannchuidithe: cód, ábhar, dearadh, aistriúchán, modhnóireacht +- Coinnigh an bhunachar cód nua-aimseartha, glan, agus dea-dhoiciméadaithe + +## Prionsabail lárnacha {#core-principles} + +Tá roinnt bunphrionsabail againn a chabhróidh linn ár misean a chur i gcrích. + +### 1. is tairseach é ethereum.org chuig Ethereum 🌏 {#core-principles-1} + +Ba mhaith linn suim ár n-úsáideoirí a phrioc agus go bhfreagrófar a gcuid ceisteanna. Mar sin ní mór dár dtairseach faisnéis, "ócáidí draíochta" agus naisc chuig na hacmhainní pobail iontacha atá ann a chur le chéile. Is é cuspóir ár n-ábhar a bheith ina “tairseach bordála” seachas ionadaíocht a dhéanamh ar na hacmhainní fairsinge atá ann cheana féin. Tá fonn orainn tacaíocht a thabhairt agus comhtháthú a dhéanamh le hacmhainní tógtha sa phobal, ag tabhairt níos mó infheictheachta dóibh agus iad a dhéanamh níos mo aimsithe. Tá [pobal Ethereum](/community/) i gcroílár seo: ní mór dúinn ní hamháin freastal ar an bpobal, ach oibriú leo agus a gcuid aiseolais a chuimsiú. Ní hamháin don phobal atá againn anois an suíomh gréasáin ach don phobal a bhfuil súil againn a bheith romhainn. Ní mór dúinn cuimhneamh gur pobal domhanda é ár bpobal, ina bhfuil daoine ó chúlraí a chuimsíonn go leor teangacha, réigiúin agus cultúir. + +### 2. bíonn ethereum.org ag athrú i gcónaí 🛠 {#core-principles-2} + +Tá Ethereum agus an pobal ag athrú i gcónaí, mar sin beidh ethereum.org freisin. Sin an fáth go bhfuil córas dearadh simplí ag an suíomh & struchtúr modúlach. Déanaimid athruithe atriallacha agus muid ag foghlaim níos mó faoin gcaoi a n-úsáideann daoine an láithreán agus cad a theastaíonn ón bpobal uaidh. Is foinse oscailte muid, le pobal ranníocóirí, ionas gur féidir leat athruithe a mholadh nó cabhrú linn freisin. [Foghlaim faoi rannchuidiú](/contributing/) + +### 3. ní gnáth-láithreán gréasáin táirge é ethereum.org 🦄 {#core-principles-3} + +Is rud mór é Ethereum: cuimsíonn sé pobal, teicneolaíocht, sraith smaointe agus idé-eolaíochtaí, agus níos mó. Ciallaíonn sé seo go gcaithfidh an suíomh gréasáin go leor turais úsáideora éagsúla a láimhseáil, ó “forbróir atá ag iarraidh uirlis shonrach” agus “núíosach a cheannaigh roinnt ETH ach nach bhfuil a fhios aige cad is sparán ann”. "Cad é an suíomh gréasáin is fearr le haghaidh ardán blocshlabhra?" fós ina ceist oscailte - is ceannródaithe muid. Teastaíonn turgnamh chun é seo a thógáil. + +## Plean an táirge {#roadmap} + +Chun ár gcuid oibre a dhéanamh níos inrochtana agus chun níos mó comhoibrithe pobail a chothú, foilsíonn croífhoireann ethereum.org forbhreathnú ar ár [cineál a mhúnlú suas](https://www.productplan.com/glossary/shape-up-method/) spriocanna treochláir. + +[Féach ar ár gclár táirgí Timthriall 1 2025](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/issues/14726) + +**Cad é do bharúil faoi sin?** Is mór againn i gcónaí aiseolas ar ár bplean oibre - má cheapann tú go bhfuil rud éigin ar chóir dúinn oibriú air, cuir in iúl dúinn le do thoil! Fáiltímid roimh smaointe agus PR ó aon duine sa phobal. + +**Ar mhaith leat a bheith páirteach?** [Foghlaim tuilleadh faoi rannchuidiú](/contributing/), [téigh orainn ar Twitter](https://twitter.com/ethdotorg), nó bí páirteach i bplé pobail ar [ár bhfreastalaí Discord](https://discord.gg/ethereum-org). + +## Prionsabail dearaidh {#design-principles} + +Bainimid úsáid as tacar [phrionsabail dearaidh](/contributing/design-principles/) chun ár gcinntí maidir le hábhar agus dearadh an tsuímh a threorú. + +## Córas deartha {#design-system} + +Thógamar agus sheolamar [córas deartha](https://www.figma.com/file/NrNxGjBL0Yl1PrNrOT8G2B/ethereum.org-Design-System?node-id=0%3A1&t=QBt9RkhpPqzE3Aa6-1) chun níos mó rannpháirtíochta pobail a ghlacadh go tapa. + +Ar mhaith leat a bheith páirteach? [Lean ort i Figma](https://www.figma.com/file/NrNxGjBL0Yl1PrNrOT8G2B/ethereum.org-Design-System), an [cheist GitHub](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/issues/6284) agus glac páirt sa chomhrá inár [gcainéal #design Discord](https://discord.gg/ethereum-org). + +## Treoir stíl {#style-guide} + +Tá [treoir stíle](/contributing/style-guide/) againn chun gnéithe áirithe den ábhar scríbhneoireachta a chaighdeánú chun an próiseas ranníocaíochta a dhéanamh níos réidhe. + +Bí cinnte go léann tú [ár bprionsabail](/contributing/design-principles/) agus [ár dtreoir stíle](/contributing/style-guide/) más mian leat [cur leis an suíomh](/contributing/). + +Fáiltímid roimh aiseolas ar ár bprionsabail dheartha, ár gcóras deartha agus an treoir stíle. Cuimhnigh, tá ethereum.org don phobal, ag an bpobal. + +## Ceadúnas {#license} + +Is foinse oscailte é suíomh Gréasáin ethereum.org agus tógtha faoi [Ceadúnas MIT](https://github.com/ethereum/ethereum-org-website/blob/dev/LICENSE) mura sonraítear a mhalairt. Tuilleadh faoi [téarmaí úsáide](/terms-of-use/) ethereum.org. + +## Poist oscailte {#open-jobs} + +Cé gur foinse oscailte é an suíomh gréasáin seo agus gur féidir le duine ar bith oibriú air, tá foireann againn atá tiomnaithe do ethereum.org agus do thionscadail ghréasáin eile de chuid Fondúireacht Ethereum. + +Cuirfimid aon oscailtí poist anseo. Mura bhfeiceann tú ról anseo duit, téigh chuig [ár bhfreastalaí Discord](https://discord.gg/ethereum-org) agus cuir in iúl dúinn cén chaoi ar mhaith leat oibriú linn! + +Ag breathnú níos faide ná an fhoireann ethereum.org? [Seiceáil poist eile a bhaineann le Ethereum](/community/get-involved/#ethereum-jobs/). diff --git a/public/content/translations/ga/community/grants/index.md b/public/content/translations/ga/community/grants/index.md index fdf6aee5632..a92dec7ead2 100644 --- a/public/content/translations/ga/community/grants/index.md +++ b/public/content/translations/ga/community/grants/index.md @@ -15,32 +15,53 @@ Tá an liosta seo coimeádta ag ár bpobal. Má tá rud éigin in easnamh nó m Tacaíonn na cláir seo le héiceachóras leathan Ethereum trí dheontais a thairiscint do raon leathan tionscadal. Ina measc seo tá réitigh don inscálaitheacht, tógáil pobail, slándáil, príobháideacht, agus níos mó. Ní bhaineann na deontais seo go sonrach le haon ardán Ethereum amháin agus is áit mhaith iad le tosú mura bhfuil tú cinnte. - [Clár Tacaíochta Éiceachórais EF](https://esp.ethereum.foundation) - _Ag maoiniú tionscadail foinse oscailte a théann chun sochair Ethereum, le fócas ar leith ar uirlisí uilíocha, bonneagar, taighde agus earraí poiblí_ -- [ Moloch DAO](https://www.molochdao.com/) - _Príobháideachas, scálú ciseal 2, slándáil cliant, agus tuilleadh_ -- [Deontais DAO](https://docs.google.com/spreadsheets/d/1XHc-p_MHNRdjacc8uOEjtPoWL86olP4GyxAJOFO0zxY/edit#gid=0) - _ scarbhileog Google d'eagraíochtaí a thairgeann deontais_ - [Deontais Acadúla](https://esp.ethereum.foundation/academic-grants) - _Deontais chun tacú le hobair acadúil a bhaineann le Ethereum_ + +## Comhbhaitheoirí agus ardáin liostaí deontas {#grant-list-aggregators} + +Tiomsaíonn agus eagraíonn na hacmhainní seo deiseanna deontais éagsúla ar fud éiceachóras Ethereum, rud a fhágann go bhfuil sé níos éasca deiseanna maoinithe a aimsiú a oireann do riachtanais do thionscadail. Tá siad eagraithe againn de réir pearsana chun cabhrú leat tosú ag aimsiú na n-acmhainní is ábhartha bunaithe ar do riachtanais mhaoinithe sonracha. + +### Do gach iarrthóir deontais: Eolairí cuimsitheacha {#comprehensive-directories} + +Cuireann na hardáin ghinearálta seo clúdach leathan deontas ar fáil ar fud spás iomlán Web3 agus is pointí tosaigh úsáideacha iad d’aon duine atá ag lorg maoinithe: + - [Blockworks Grantfarm](https://blockworks.co/grants/programs) - _Tá eolaire cuimsitheach curtha le chéile ag Blockworks de gach deontas, RFP, agus deolchairí fabhtanna._ +- [Deontais Blocshlabhra](https://www.blockchaingrants.org/) - _Eolaire deontais blocshlabhra agus cripte_ + +### Do fhorbróirí agus do thógálaithe {#for-developers-and-builders} + +- [Amharcóir Clár Deontas](https://airtable.com/shr86elKgWTSCP4AY) - _Bunachar sonraí poiblí Airtable de chláir deontas_ +- [Scarbhileog Deontas Web3](https://docs.google.com/spreadsheets/d/1c8koZCI-GLnD8MG-eFcXPOBCNu1v8-aXIfwAAvc7AMc/edit#gid=0) - _Scarbhileog Google de dheiseanna deontais Web3_ + +### Do thionscadail DeFi agus d’iarratais airgeadais {#for-defi-projects} + +- [LlamaoGrants](https://wiki.defillama.com/wiki/LlamaoGrants) - _eolaire clár deontas DeFi Llama_ +- [Deontais AlphaGrowth](https://alphagrowth.io/crypto-web3-grants-list) - _Liosta cuimsitheach de dheontais cripte agus Web3_ + +### Do rannpháirtithe DAO agus nuálaithe rialachais {#for-dao-contributors} + +Acmhainní do thionscadail atá á dtiomáint ag an bpobal agus do thurgnaimh rialachais: + +- [Deontais DAO](https://docs.google.com/spreadsheets/d/1XHc-p_MHNRdjacc8uOEjtPoWL86olP4GyxAJOFO0zxY/edit#gid=0) - _ scarbhileog Google d'eagraíochtaí a thairgeann deontais_ +- [Bunachar Sonraí MetaGov](https://docs.google.com/spreadsheets/d/1e5g-dlWWsK2DZoZGBgfxyfGNSddLk-V7sLEgfPjEhbA/edit#gid=780420708) - _Léarscáil chuimsitheach deontas Web3_ + +### Do fhiontraithe agus do ghnólachtaí nuathionscanta {#for-entrepreneurs-and-startups} -## Tionscadal sonrach {#project-specific} +Acmhainní dóibh siúd atá ag tógáil táirgí agus ag lorg infheistíochta thar dheontais amháin: -Chruthaigh na tionscadail seo a gcuid deontas féin do thionscadail atá dírithe ar a dteicneolaíocht féin a fhorbairt agus a thástáil. +- [Web3Native](https://www.web3native.co/) - _Eolaire deontais, infheisteoirí, agus cláir luasghéaraithe Web3_ +- [Deontais Cryptoneur Web3](https://www.cryptoneur.xyz/web3-grants) - _Ardán chun maoiniú tionscadail Web3 a aimsiú_ -- [Clár Deontas Aave](https://aavegrants.org/) – _[Aave](https://aave.com/) deontais DAO_ -- [Cothromóir](https://grants.balancer.community/) – _[Balancer](https://balancer.fi/) ciste éiceachórais_ -- [Clár Deontas Chainlink](https://chain.link/community/grants) - _[Chainlink](https://chain.link/) deontais pobail_ -- [Clár Deontas Decentraland](https://governance.decentraland.org/grants/) – _[Decentraland](https://decentraland.org/) DAO Metaverse_ -- [Eagraíocht Deontais Lido Ecosystem (LEGO)](https://lido.fi/lego) – _[Lido](https://lido.fi/) éiceachóras airgeadais_ -- [Clár MetaMask](https://metamaskgrants.org/) - _[MetaMask](https://metamask.io/) deontais faoi stiúir fostaithe DAO_ -- [Clár Deontais Líonra SKALE](https://skale.space/developers#grants) - _[SKALE Network](https://skale.space/) éiceachóras_ -- [Swarm Foundation Grants Program](https://my.ethswarm.org/grants) - _[Swarm Foundation](https://www.ethswarm.org/) éiceachóras_ -- [The Graph](https://thegraph.com/ecosystem/grants/) – _[The Graph](https://thegraph.com/) éiceachóras_ -- [Clár Deontais Uniswap](https://www.uniswapfoundation.org/approach) – _[Uniswap](https://uniswap.org/) pobail_ +### Earraí poiblí agus tionchar {#public-goods-and-impact} -## Maoiniú cuadratach {#quadratic-funding} +Díríonn na cláir seo ar mhaoiniú a dhéanamh ar thionscadail a bhaineann leas as an bpobal i gcoitinne, earraí poiblí, agus tionscnaimh tionchair. Áirítear leis seo soláthraithe deontas, chomh maith le hardáin síntiús a úsáideann meicníochtaí leithdháilte maoinithe ar an slabhra lena n-áirítear [maoiniú cearnach](/defi/#quadratic-funding): -Mar thoradh ar fhréamhacha foinse oscailte Ethereum tá fás ar mhúnla tiomsaithe airgid nua suimiúil: maoiniú cuadratach. D’fhéadfadh sé seo feabhas a chur ar an mbealach a mhaoinímid gach cineál earraí poiblí sa todhchaí. Cinntíonn maoiniú cuadratach gurb iad na tionscadail a fhaigheann an maoiniú is mó na cinn leis an éileamh is uathúla. I bhfocail eile, tionscadail a sheasann chun feabhas a chur ar shaol na ndaoine is mó. [Tuilleadh faoi mhaoiniú cuadratach.](/defi/#quadratic-funding) +- [Gitcoin](https://www.gitcoin.co/program) - _Úsáideann Gitcoin Grants il-mheicníochtaí leithdháilte caipitil chun tionscadail foinse oscailte agus earraí poiblí a mhaoiniú in éiceachóras Ethereum_ +- [Octant](https://octant.app/home) - _Éiceachóras maoinithe earraí poiblí a chothromaíonn an leas coiteann agus cumhachtú airgeadais an duine aonair_ +- [Giveth](https://giveth.io/) - _Ardán síntiús cripte a chuireann síntiúis dhíreacha ar fáil ó thionscadail mhaithe gan aon táillí breise_ +- [Artizen](https://artizen.fund/) - _Ag cabhrú le cruthaitheoirí maoiniú meaitseála a sholáthar do thionscadail nua ar theorainn na healaíne, na heolaíochta, na teicneolaíochta agus an chultúir_ +- [Luasaire Cearnógach](https://qacc.giveth.io/) - _Clár luasaire gnólachtaí nuathionscanta a úsáideann maoiniú cearnógach chun tacú le tionscadail a bhaineann leas an phobail_ -- [Gitcoin](https://gitcoin.co/grants) -- [clr.fund](https://clr.fund/) ## Obair i Ethereum {#work-in-ethereum} diff --git a/public/content/translations/ga/community/online/index.md b/public/content/translations/ga/community/online/index.md index 69d8b03d3aa..f7d05d45bdb 100644 --- a/public/content/translations/ga/community/online/index.md +++ b/public/content/translations/ga/community/online/index.md @@ -63,7 +63,6 @@ Má chreideann tú gur cheart pobal a chur leis nó a bhaint bunaithe ar na treo @ethereum - Príomhchuntas Ethereum don phobal @ethereumfndn - Cuntas oifigiúil Fhondúireacht Ethereum @ethdotorg - Tairseach Ethereum, tógtha dár bpobal domhanda atá ag fás -Liosta de na cuntais twitter Ethereum is mó tionchar diff --git a/public/content/translations/ga/community/support/index.md b/public/content/translations/ga/community/support/index.md new file mode 100644 index 00000000000..516ec50e445 --- /dev/null +++ b/public/content/translations/ga/community/support/index.md @@ -0,0 +1,105 @@ +--- +title: Tacaíocht Ethereum +description: Faigh tacaíocht in éiceachóras Ethereum. +lang: ga +--- + +# Tacaíocht Ethereum {#support} + +## Tacaíocht oifigiúil Ethereum {#official-support} + +An bhfuil tú ag lorg an tacaíocht oifigiúil Ethereum? Is é an chéad rud ba chóir duit a bheith ar an eolas faoi ná go bhfuil Ethereum díláraithe. Ciallaíonn sé seo nach le aon eagraíocht lárnach, aonán nó duine Ethereum, agus mar gheall air seo, níl aon bhealaí tacaíochta oifigiúla ann. + +Tuiscint ar nádúr díchentralaithe Ethereum tá sé riachtanach mar is dócha go bhfuil **duine ar bith a mhaíonn gur tacaíocht oifigiúil do Ethereum ag iarraidh tú a scamadh!** Is é an chosaint is fearr i gcoinne scammers ná oideachas a chur ort féin agus slándáil a ghlacadh dáiríre. + + + Slándáil Ethereum agus cosc ​​sceamála + + + + Foghlaim bunúsacha Ethereum + + +In ainneoin an easpa tacaíochta oifigiúla, tá go leor grúpaí, pobail, agus tionscadail ar fud an éiceachóras Ethereum sásta cabhrú, agus is féidir leat a lán faisnéise agus acmhainní úsáideacha a fháil ar an leathanach seo. Fós tá ceisteanna agat? Glac páirt in [Discord ethereum.org](/discord/), agus déanfaimid iarracht cabhrú leat. + +## Ceisteanna coitianta {#faq} + +### Tá ETH seolta agam chuig an sparán mícheart {#wrong-wallet} + +Tá idirbheart a sheoltar ar Ethereum do-aisiompaithe. Ar an drochuair, má sheol tú ETH chuig an sparán mícheart, níl aon bhealach ann na cistí seo a aisghabháil. Níl aon eagraíocht lárnach, aonán nó duine faoi úinéireacht Ethereum, rud a chiallaíonn nach féidir le duine ar bith idirbhearta a fhreaschur. Mar sin, tá sé ríthábhachtach d’idirbhearta a sheiceáil faoi dhó sula seolann tú iad. + +### Conas is féidir liom mo bhronntanas Ethereum a éileamh? {#giveaway-scam} + +Is camscéimeanna iad bronntanais Ethereum atá deartha chun do ETH a ghoid. Ná bíodh cathú ort ag tairiscintí atá ró-mhaith le bheith fíor - má sheolann tú ETH chuig seoladh bronntanais, ní bhfaighidh tú bronntanas, agus ní bheidh tú in ann do chuid cistí a aisghabháil. + +[Tuilleadh eolais ar chosc chamscéimeanna](/security/#common-scams) + +### Tá m'idirbheart i bhfostú {#stuck-transaction} + +Uaireanta is féidir le hidirbhearta ar Ethereum dul i bhfostú má tá táille idirbhirt níos ísle curtha isteach agat ná mar a theastaíonn mar gheall ar éileamh líonra. Soláthraíonn go leor sparán rogha an t-idirbheart céanna a ath-chur isteach le táille idirbheart níos airde chun go bhféadfar an t-idirbheart a phróiseáil. Mar mhalairt air sin, is féidir leat idirbheart atá ar feitheamh a chealú trí idirbheart a sheoladh chuig do sheoladh féin agus an nonce céanna a úsáid leis an idirbheart ar feitheamh. + +[Conas idirbheart ar feitheamh ar MetaMask a bhrostú nó a chealú](https://metamask.zendesk.com/hc/en-us/articles/360015489251-How-to-speed-up-or-cancel-a-pending-transaction) + +[Conas idirbhearta Ethereum ar feitheamh a chealú](https://info.etherscan.com/how-to-cancel-ethereum-pending-transactions/) + +### Conas is féidir mo Ethereum a thochailt? {#mining-ethereum} + +Níl tochailt Ethereum indéanta a thuilleadh. Múchadh an mhianadóireacht nuair a aistríodh Ethereum ó [cruthúnas-oibre](/glossary/#pow) go [cruthúnas-geallta](/glossary/#pos). Anois, in ionad mianadóirí, tá bailíochtóirí ag Ethereum. Féadfaidh aon duine [geall](/glossary/#staking) ETH agus luaíochtaí geallta a fháil as bogearraí bailíochtóra a rith chun an líonra a dhéanamh slán. + +### Conas is féidir liom a bheith i mo pháirtí leasmhara / nó bailíochtóir a rith? {#how-to-stake} + +Chun a bheith i do bhailitheoir, ní mór duit 32 ETH a ghlacadh i gconradh taisce Ethereum agus nód bailíochtóra a bhunú. Tá tuilleadh eolais ar fáil ar ár [leathanaigh gealltóireachta](/staking) agus ag [an ceap lainseála gealála](https://launchpad.ethereum.org/). + +## Tógáil dapps {#building-support} + +Is féidir le tógáil a bheith deacair. Seo roinnt spásanna atá dírithe ar fhorbairt le forbróirí Ethereum a bhfuil taithí acu atá sásta cabhrú leat. + +- [Ollscoil Ailceimic](https://university.alchemy.com/#starter_code) +- [CryptoDevs discord](https://discord.com/invite/5W5tVb3) +- [Ethereum StackExchange](https://ethereum.stackexchange.com/) +- [StackOverflow](https://stackoverflow.com/questions/tagged/web3) +- [Ollscoil Web3](https://www.web3.university/) +- [LearnWeb3](https://discord.com/invite/learnweb3) + +Is féidir leat doiciméid agus treoracha forbartha a fháil freisin inár gcuid [acmhainní forbróra Ethereum](/developers/). + +### Uirlisiú {#dapp-tooling} + +An mbaineann do cheist le huirlis, tionscadal nó leabharlann ar leith? Tá freastalaithe comhrá nó fóraim ag formhór na dtionscadal atá tiomnaithe do thacaíocht a thabhairt duit. + +Seo roinnt samplaí coitianta: + +- [Solidity](https://gitter.im/ethereum/solidity) +- [ethers.js](https://discord.gg/6jyGVDK6Jx) +- [web3.js](https://discord.gg/GsABYQu4sC) +- [Hardhat](https://discord.gg/xtrMGhmbfZ) +- [Alchemy](http://alchemy.com/discord) +- [Tenderly](https://discord.gg/fBvDJYR) + +## Nód a rith {#node-support} + +Má tá nód nó bailíochtóir á rith agat, seo roinnt pobail atá tiomanta do chabhrú leat tosú. + +- [EthStaker discord](https://discord.gg/ethstaker) +- [EthStaker reddit](https://www.reddit.com/r/ethstaker) + +Tá spásanna tiomnaithe, os comhair an phobail, ag formhór na bhfoirne a thógann cliaint Ethereum freisin inar féidir leat tacaíocht a fháil agus ceisteanna a chur. + +### Cliaint fhorghníomhú {#execution-clients} + +- [Geth](https://discord.gg/FqDzupGyYf) +- [Nethermind](https://discord.gg/YJx3pm8z5C) +- [Besu](https://discord.gg/p8djYngzKN) +- [Erigon](https://github.com/ledgerwatch/erigon/issues) +- [Reth](https://github.com/paradigmxyz/reth/discussions) + +### Cliaint comhdhearcadh {#consensus-clients} + +- [Prysm](https://discord.gg/prysmaticlabs) +- [Nimbus](https://discord.gg/nSmEH3qgFv) +- [Lighthouse](https://discord.gg/cyAszAh) +- [Teku](https://discord.gg/7hPv2T6) +- [Lodestar](https://discord.gg/aMxzVcr) +- [Grandine](https://discord.gg/H9XCdUSyZd) + +Is féidir leat [foghlaim conas nód a rith anseo](/developers/docs/nodes-and-clients/run-a-node/) freisin. diff --git a/public/content/translations/ga/developers/docs/blocks/index.md b/public/content/translations/ga/developers/docs/blocks/index.md index 4a820ce1383..cda4dbeacc9 100644 --- a/public/content/translations/ga/developers/docs/blocks/index.md +++ b/public/content/translations/ga/developers/docs/blocks/index.md @@ -39,7 +39,7 @@ Ciallaíonn cruthúnas ar gheall an méid seo a leanas: Tá go leor faisnéise laistigh de bhloc. Ag an leibhéal is airde tá na réimsí seo a leanas i mbloc: -| Réimse | Cur síos | +| Réimse | Tuairisc | |:---------------- |:--------------------------------------------------------- | | `slot` | an sliotán lena mbaineann an bloc | | `proposer_index` | ID an bhailíochtóra a mhol an bloc | @@ -49,7 +49,7 @@ Tá go leor faisnéise laistigh de bhloc. Ag an leibhéal is airde tá na réims Tá roinnt réimsí dá chuid féin sa bhloc `corp`: -| Réimse | Cur síos | +| Réimse | Tuairisc | |:-------------------- |:----------------------------------------------------------------------- | | `randao_reveal` | luach a úsáidtear chun an chéad mholtóir bloc eile a roghnú | | `eth1_data` | faisnéis faoin gconradh taisce | @@ -64,7 +64,7 @@ Tá roinnt réimsí dá chuid féin sa bhloc `corp`: Sa réimse `fianuithe` tá liosta de na fianuithe go léir sa bhloc. Tá a gcineál sonraí féin ag fianuithe ina bhfuil roinnt píosaí sonraí. Tá gach fianú: -| Réimse | Cur síos | +| Réimse | Tuairisc | |:------------------ |:------------------------------------------------------- | | `aggregation_bits` | liosta de na bailíochtóirí a ghlac páirt san fhianú seo | | `data` | coimeádán le foréimsí iolracha | @@ -72,7 +72,7 @@ Sa réimse `fianuithe` tá liosta de na fianuithe go léir sa bhloc. Tá a gcine Tá an méid seo a leanas sa réimse `sonraí` sa `fhianú`: -| Réimse | Cur síos | +| Réimse | Tuairisc | |:------------------- |:--------------------------------------------------- | | `slot` | an sliotán lena mbaineann an fianú | | `index` | innéacsanna le haghaidh bailíochtóirí fianaithe | @@ -84,7 +84,7 @@ Nuair a ritear na hidirbhearta sa `execution_payload`, nuashonraítear an staid Tá na réimsí seo a leanas sa `execution_payload_header`: -| Réimse | Cur síos | +| Réimse | Tuairisc | |:------------------- |:--------------------------------------------------------------------------------- | | `parent_hash` | hais an mháthairbhloic | | `fee_recipient` | seoladh cuntais chun táillí idirbhirt a íoc leis | @@ -104,7 +104,7 @@ Tá na réimsí seo a leanas sa `execution_payload_header`: Tá na nithe seo a leanas sa `execution_payload` féin (tabhair faoi deara go bhfuil sé seo comhionann leis an gceanntásc ach amháin go n-áirítear ann liosta iarbhír na n-idirbhearta agus faisnéis aistarraingthe in ionad hais fréimhe na n-idirbhearta): -| Réimse | Cur síos | +| Réimse | Tuairisc | |:------------------ |:--------------------------------------------------------------------------------- | | `parent_hash` | hais an mháthairbhloic | | `fee_recipient` | seoladh cuntais chun táillí idirbhirt a íoc leis | @@ -124,7 +124,7 @@ Tá na nithe seo a leanas sa `execution_payload` féin (tabhair faoi deara go bh Sa liosta `aistarraingtí` tá réada `aistarraingt` struchtúrtha mar a leanas: -| Réimse | Cur síos | +| Réimse | Tuairisc | |:---------------- |:------------------------------------ | | `seoladh` | seoladh cuntais a rinne aistarraingt | | `amount` | méid aistarraingthe | diff --git a/public/content/translations/ga/developers/docs/consensus-mechanisms/index.md b/public/content/translations/ga/developers/docs/consensus-mechanisms/index.md new file mode 100644 index 00000000000..5412338dd2e --- /dev/null +++ b/public/content/translations/ga/developers/docs/consensus-mechanisms/index.md @@ -0,0 +1,92 @@ +--- +title: Meicníochtaí comhthola +description: Míniú ar phrótacail chomhdhearcaidh i gcórais dáilte agus an ról a imríonn siad in Ethereum. +lang: ga +--- + +Is minic a úsáidtear an téarma ‘meicníocht chomhdhearcaidhl’ chun tagairt a dhéanamh do phrótacail ‘cruthúnas-gill’, ‘cruthúnas-ar-obair’ nó ‘cruthúnas-ar-údarás’. Mar sin féin, níl iontu seo ach comhpháirteanna i meicníochtaí comhdhearcaidh a chosnaíonn in aghaidh [ionsaithe Sybil](/glossary/#sybil-attack). Is éard atá i meicníochtaí comhdhaercaidh an chairn iomlán de smaointe, prótacail agus dreasachtaí a chuireann ar chumas tacar dáilte nóid aontú ar staid bhlocshlabhra. + +## Réamhriachtanais {#prerequisites} + +Chun an leathanach seo a thuiscint níos fearr, molaimid duit ár [réamhrá do Ethereum](/developers/docs/intro-to-ethereum/) a léamh ar dtús. + +## Cad is comhdhearcadh ann? {#what-is-consensus} + +Trí chomhdhearcadh is éard atá i gceist againn ná gur thángthas ar chomhaontú ginearálta. Smaoinigh ar ghrúpa daoine ag dul go dtí an phictiúrlann. Mura bhfuil aon easaontas ann maidir le rogha scannán atá beartaithe, baintear amach comhdhearcadh. Má bhíonn easaontas ann, ní mór go mbeadh acmhainn ag an ngrúpa cinneadh a dhéanamh maidir leis an scannán atá le feiceáil. I gcásanna tromchúiseacha, scoiltfidh an grúpa sa deireadh. + +Maidir le blocshlabhra Ethereum, tá an próiseas foirmiúil, agus nuair a bhaintear comhdhearcadh amach ciallaíonn sé go n-aontaíonn ar a laghad 66% de na nóid ar an líonra ar staid domhanda an líonra. + +## Cad is meicníocht chomhdhearcaidh ann? {#what-is-a-consensus-mechanism} + +Tagraíonn an téarma meicníocht chomhtdhearcaidh don chairn iomlán de phrótacail, de dhreasachtaí agus de smaointe a ligeann do líonra nóid aontú ar staid bhlocshlabhra. + +Úsáideann Ethereum meicníocht chomhdhearcaidh cruthúnas-gill a fhaigheann a shlándáil cripte-eacnamaíoch ó shraith luach saothair agus pionós a chuirtear i bhfeidhm ar chaipiteal atá faoi ghlas ag geallsealbhóirí. Spreagann an struchtúr dreasachta seo páirtithe leasmhara aonair chun bailíochtaithe macánta a oibriú, cuireann sé pionós orthu siúd nach ndéanann, agus cruthaíonn sé costas an-ard chun ionsaí a dhéanamh ar an líonra. + +Ansin, tá prótacal ann a rialaíonn an chaoi a roghnaítear bailíochtaithe macánta chun bloic a mholadh nó a bhailíochtú, idirbhearta a phróiseáil agus vótáil ar son a dtuairimí ar cheann an tslabhra. Sna cásanna neamhchoitianta ina bhfuil bloic iolracha sa suíomh céanna in aice le ceann an tslabhra, tá meicníocht forc-rogha ann a roghnaíonn bloic a chomhdhéanann an slabhra ‘is troime’, arna thomhas de réir líon na mbailitheoirí a vótáil do na bloic ualaithe. de réir a n-iarmhéid éitear i gceist. + +Tá tábhacht ag baint le roinnt coincheapa le comhdhearcadh nach bhfuil sainmhínithe go sainráite sa chód, amhail an tslándáil bhreise a thairgeann comhordú sóisialta féideartha lasmuigh den bhanda mar líne dheireanach cosanta in aghaidh ionsaithe ar an líonra. + +Cruthaíonn na comhpháirteanna seo le chéile an mheicníocht chomhthoil. + +## Cineálacha meicníochtaí comhdhearcaidh {#types-of-consensus-mechanisms} + +### Cruthúnas-oibre bunaithe {#proof-of-work} + +Cosúil le Bitcoin, d'úsáid Ethereum prótacal comhdhearcaidh bunaithe ar **cruthúnas-oibre (PoW)** uair amháin. + +#### Cruthú bloic {#pow-block-creation} + +Bíonn mianadóirí san iomaíocht chun bloic nua a chruthú a líonadh le hidirbhearta próiseáilte. Roinneann an buaiteoir an bloc nua leis an gcuid eile den líonra agus tuilleann sé roinnt ETH úrnua. Tá an rás buaite ag an ríomhaire atá in ann bhfreagra matamaitice a réiteach is tapúla. Táirgeann sé seo an nasc cripteagrafach idir an bloc reatha agus an bloc a chuaigh roimhe seo. Réitíonn an bhfreagra seo an obair i "cruthúnas-oibre". Socraítear an slabhra canónach ansin le riail forc-rogha a roghnaíonn an tacar bloic is mó a rinneadh chun iad a mhianadóireacht. + +#### Slándáil {#pow-security} + +Coinnítear an líonra slán toisc go mbeadh 51% de chumhacht ríomhaireachta an líonra ag teastáil uait chun calaois a dhéanamh ar an slabhra. Theastódh infheistíochtaí ollmhóra den sórt sin i dtrealamh agus i bhfuinneamh chuige seo; is dócha go gcaithfeá níos mó ná mar a gheobhfá. + +Tuilleadh faoi [cruthúnas-oibre](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/) + +### Cruthúnas-gill bunaithe {#proof-of-stake} + +Úsáideann Ethereum anois prótacal comhaontaithe atá bunaithe ar **cruthúnas-gill (PoS)**. + +#### Cruthú bloic {#pos-block-creation} + +Cruthaíonn bailíochtóirí bloic. Roghnaítear bailíochtóir amháin go randamach i ngach sliotán le bheith ina mholtóir bloc. Iarrann a gcliant comhdhearcaidh beart idirbheart mar 'ualach pálasta reatha' óna gcliant reatha péireáilte. Filleann siad é seo i sonraí comhdhearcaidh chun bloc a fhoirmiú, le seoladh chuig nóid eile ar líonra Ethereum. Tugtar luach saothair don táirgeadh bloc seo in ETH. I gcásanna neamhchoitianta nuair a bhíonn bloic iolracha féideartha ann do shliotán amháin, nó nuair a chloiseann nóid faoi bhloic ag amanna éagsúla, roghnaíonn an t-algartam rogha forc an bloc a fhoirmíonn an slabhra leis an meáchan is mó fianuithe (i gcás ina ndéantar an meáchan a fhianaíonn líon na mbailitheoirí de réir scála a n-iarmhéid ETH). + +#### Slándáil {#pos-security} + +Tá córas cruthúnas-gill slán cripte-eacnamaíoch toisc go gcaithfidh ionsaitheoir atá ag iarraidh smacht a fháil ar an slabhra méid ollmhór ETH a mhilleadh. Spreagann córas luach saothair gealltóirí aonair chun iad féin a iompar go hionraic, agus cuireann pionóis gealltóirí ó ghníomhú go mailíseach. + +Tuilleadh faoi [cruthúnas-gill](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/) + +### Treoir amhairc {#types-of-consensus-video} + +Breathnaigh níos mó ar na cineálacha éagsúla meicníochtaí comhdhearcaidh a úsáidtear ar Ethereum: + + + +### Friotaíocht Sybil & roghnú slabhra {#sybil-chain} + +Ní prótacail chomhdhearcaidh iad cruthúnas-oibre agus cruthúnas-gill amháin, ach is minic a thagraítear dóibh amhlaidh ar mhaithe le simplíocht. Is meicníochtaí friotaíochta Sybil agus roghnóirí bloc-údar iad; is bealach iad chun cinneadh a dhéanamh cé hé údar an bhloic is déanaí. Comhpháirt thábhachtach eile is ea an t-algartam roghnúcháin slabhra (nó forc rogha) a chuireann ar chumas nóid bloc ceart amháin a phiocadh ag ceann an tslabhra i gcásanna ina bhfuil bloic iolracha sa suíomh céanna. + +Tomhaiseann **friotaíocht Sybil** conas a éiríonn le prótacal in aghaidh ionsaí Sybil. Tá frithsheasmhacht in aghaidh ionsaí den chineál seo riachtanach le haghaidh blocshlabhra díláraithe agus cuireann sé ar chumas mianadóirí agus bailíochtóirí a luach saothair go cothrom a fháil bunaithe ar acmhainní a chuirtear isteach. Cosnaíonn cruthúnas-oibre agus cruthúnas-gill ina choinne seo trí chur ar úsáideoirí a lán fuinnimh a chaitheamh nó a lán comhthaobhachta a chur suas. Is bac eacnamaíoch iad na cosaintí seo ar ionsaithe Sybil. + +Úsáidtear **riail roghnúcháin slabhraí** chun a chinneadh cé acu slabhra an slabhra "ceart". Úsáideann Bitcoin an riail "slabhra is faide", rud a chiallaíonn go mbeidh cibé blocshlabhra is faide an ceann a nglacfaidh an chuid eile de na nóid leis mar bhailí agus go n-oibreoidh siad leis. Maidir le slabhraí cruthúnas-oibre, déantar an slabhra is faide a chinneadh ag deacracht cruthúnas-oibre carnach iomlán an tslabhra. Bhain Ethereum úsáid as an riail slabhra is faide freisin; ach anois go bhfuil Ethereum ag feidhmiú ar cruthúnas-gill, ghlac sé algartam forc-rogha nuashonraithe a thomhaiseann 'meáchan' an tslabhra. Is é an t-ualú suim carntha na vótaí bailíochtaithe, arna ualú ag iarmhéideanna geallta-éitear an bhailíochtóra. + +Úsáideann Ethereum meicníocht chomhdhearcaidh ar a dtugtar [Gasper](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/gasper/) a chomhcheanglaíonn [Casper FFG cruthúnas-gill](https://arxiv.org/abs/1710.09437) leis an [riail rogha forc-GHOST](https://arxiv.org/abs/2003.03052). + +## Tuilleadh léitheoireachta {#further-reading} + +- [Cad is Algartam Comhdhearcadh Blocshlabhra ann?](https://academy.binance.com/en/articles/what-is-a-blockchain-consensus-algorithm) +- [Cad é Comhdhearcadh Nakamoto? Treoir iomlán do thosaitheoirí](https://blockonomi.com/nakamoto-consensus/) +- [Conas a oibríonn Casper?](https://medium.com/unitychain/intro-to-casper-ffg-9ed944d98b2d) +- [Ar Shlándáil agus Feidhmíocht Blocshlabhraí Cruthúnas Oibre](https://eprint.iacr.org/2016/555.pdf) +- [Locht Byzantine](https://en.wikipedia.org/wiki/Byzantine_fault) + +_Ar eolas agat ar acmhainn pobail a chabhraigh leat? Cuir an leathanach seo in eagar agus cuir leis!_ + +## Ábhair ghaolmhara {#related-topics} + +- [Cruthúnas-ar-obair](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/) +- [Mianadóireacht](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/) +- [Cruthúnas-de-geall](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/) +- [Cruthúnas-údaráis](/developers/docs/consensus-mechanisms/poa/) diff --git a/public/content/translations/ga/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/attack-and-defense/index.md b/public/content/translations/ga/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/attack-and-defense/index.md new file mode 100644 index 00000000000..b0970cf22b7 --- /dev/null +++ b/public/content/translations/ga/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/attack-and-defense/index.md @@ -0,0 +1,166 @@ +--- +title: Ionsaí agus cosaint Ethereum cruthúnas-gill +description: Foghlaim faoi na veicteoirí ionsaithe atá ar eolas ar chruthúnais-gill Ethereum agus conas a dhéantar iad a chosaint. +lang: ga +--- + +Bíonn gadaithe agus sabaitéirí i gcónaí ag lorg deiseanna chun bogearraí cliant Ethereum a ionsaí. Imlíníonn an leathanach seo na veicteoirí ionsaithe atá ar eolas ar chiseal chomhdhearcaidh Ethereum agus leagtar amach conas is féidir na hionsaithe sin a chosaint. Tá an fhaisnéis ar an leathanach seo oiriúnaithe ó [leagan foirme níos faide](https://mirror.xyz/jmcook.eth/YqHargbVWVNRQqQpVpzrqEQ8IqwNUJDIpwRP7SS5FXs). + +## Réamhriachtanais {#prerequisites} + +Teastaíonn eolas bunúsach ar [cruthúnas-gill](/forbróirí/docs/meicníochtaí-comhdhearcadh/pos/). Chomh maith leis sin, beidh sé ina chuidiú tuiscint bhunúsach a bheith agat ar [chiseal dreasachta](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/rewards-and-penalties) agus algartam forc-rogha, [LMD-GHOST](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/gasper). + +## Cad a theastaíonn ó ionsaitheoirí? {#what-do-attackers-want} + +Is míthuiscint choitianta é gur féidir le hionsaitheoir rathúil éitear nua a ghiniúint, nó éitear a dhraenáil ó chuntais treallach. Níl ceachtar acu seo indéanta toisc go ndéanann na cliaint reatha ar fad ar an líonra gach idirbheart a fhorghníomhú. Ní mór dóibh na bunchoinníollacha bailíochta a chomhlíonadh (m.sh. sínítear idirbhearta le heochair phríobháideach an tseoltóra, tá iarmhéid leordhóthanach ag an seoltóir, srl) nó go simplí filleann siad. Tá trí chineál torthaí ann a bhféadfadh ionsaitheoir díriú orthu go réalaíoch: atheagrú, críochnaitheacht dhúbailte nó moill críochnaitheachta. + +Is ionann **“reorg”** (Atheagrú) agus bloic a athshuíomh isteach in ord nua, b’fhéidir le roinnt bloic sa slabhra canónacha shuimiú nó a dhealú. D’fhéadfadh atheagrú mailíseach a chinntiú go n-áirítear nó go n-eisiatar bloic ar leith, rud a cheadódh asbhaint caiteachais dhúbailte nó luacha trí idirbhearta rith tosaigh agus rith cúil (MEV). D’fhéadfaí reorgs a úsáid freisin chun idirbhearta áirithe a chosc ó bheith san áireamh sa slabhra canónach – cineál cinsireachta. Is é an cineál atheagrú is déine ná “filleadh críochnaitheach” a bhaintear nó a athchuireann bloic a críochnaíodh roimhe seo. Ní féidir é seo a dhéanamh ach amháin má scriosann an t-ionsaitheoir níos mó ná ⅓ den éitear iomlán atá geallta - tugtar “críochnaitheacht eacnamaíoch” ar an ráthaíocht seo - tuilleadh faoi seo níos déanaí. + +Is é **críochnaitheacht dhúbailte** an riocht neamhdhóchúil ach tromchúiseach ina bhfuil dhá fhorc in ann bailchríoch a chur ar dhá fhorc ag an am céanna, rud a chruthaíonn scoilteacht bhuan sa slabhra. Tá sé seo indéanta go teoiriciúil ag ionsaitheoir atá sásta 34% den éitear geallta iomlán a chur i mbaol. Chuirfí iallach ar an bpobal comhordú a dhéanamh as slabhra agus teacht ar chomhaontú maidir leis an slabhra atá le leanúint, rud a d’éileodh neart sa tsraith shóisialta. + +Cuireann ionsaí **moille críochnaitheach** cosc ​​ar an líonra na coinníollacha riachtanacha a bhaint amach chun codanna den slabhra a thabhairt chun críche. Gan críochnaitheacht, tá sé deacair muinín a chur in iarratais airgeadais a tógadh ar bharr Ethereum. Is dócha go gcuirfidh ionsaí moille críochnaitheachta isteach ar Ethereum seachas brabús díreach a dhéanamh, ach amháin má tá roinnt staid(eanna) gearra straitéiseacha ag an ionsaitheoir. + +D'fhéadfadh sé go mbeadh sé mar aidhm ag ionsaí ar an gciseal sóisialta an bonn a bhaint de mhuinín an phobail in Ethereum, éitear a dhíluacháil, glacadh a laghdú nó pobal Ethereum a lagú chun comhordú lasmuigh den bhanna a dhéanamh níos deacra. + +Tar éis a fháil amach cén fáth a bhféadfadh coimhlinteoir ionsaí a dhéanamh ar Ethereum, scrúdaíonn na hailt seo a leanas _conas_ a bhféadfadh siad tabhairt faoi. + +## Modhanna Ionsaithe {#methods-of-attack} + +### Ionsaithe Chiseal 0 {#layer-0} + +Ar an gcéad dul síos, is féidir le daoine aonair nach bhfuil rannpháirteach go gníomhach in Ethereum (trí bhogearraí cliant a reáchtáil) ionsaí a dhéanamh trí dhíriú ar an gciseal sóisialta (Sraith 0). Is é Ciseal 0 an dúshraith ar a bhfuil Ethereum tógtha, agus mar sin léiríonn sé dromchla féideartha d’ionsaithe le hiarmhairtí a théann tríd an gcuid eile den chruach. D’fhéadfadh go mbeadh: + +- D’fhéadfadh feachtas mífhaisnéise an muinín atá ag an bpobal as treochlár Ethereum, foirne forbróirí, aipeanna srl a shárú. D’fhéadfadh sé seo líon na ndaoine aonair atá sásta páirt a ghlacadh i ndaingniú an líonra a laghdú, rud a mhaolódh an dílárú agus an tslándáil cripteacnamúil. + +- Ionsaithe spriocdhírithe agus/nó imeaglú dírithe ar an bpobal forbróra. D’fhéadfadh sé seo forbróirí a spreagadh le himeacht amach go deonach agus moill a chur ar dhul chun cinn Ethereum. + +- D’fhéadfaí a mheas freisin gur ionsaí ar Chiseal 0 é rialáil ró-dhíograiseach, toisc go bhféadfadh sé rannpháirtíocht agus glacadh a dhídhreasú go tapa. + +- Insileadh gníomhaithe eolasacha ach mailíseacha isteach sa phobal forbróra a bhfuil sé mar aidhm acu dul chun cinn a mhoilliú am a chur amú le mionphlé, moill a chur ar phríomhchinntí, turscar a chruthú etc. + +- Breabanna a dhéantar chuig príomh-imreoirí in éiceachóras Ethereum chun tionchar a imirt ar chinnteoireacht. + +Is é an rud a fhágann go bhfuil na hionsaithe seo thar a bheith contúirteach ná nach bhfuil ag teastáil ach fíorbheagán caipitil nó fios teicniúil. D'fhéadfadh ionsaí Ciseal 0 a bheith ina iolraitheoir ar ionsaí cripte-eacnamaíoch. Mar shampla, dá mba rud é go mbainfeadh geallsealbhóir tromlach mailíseach cinsireacht nó aisiompú críochnaitheach amach, d’fhéadfadh sé go mbeadh sé níos deacra freagra pobail lasmuigh den bhanda a chomhordú dá mbainfí an bonn den tsraith shóisialta. + +Is dócha nach bhfuil sé simplí cosaint a dhéanamh i gcoinne ionsaithe Chiseal 0, ach is féidir roinnt bunphrionsabail a bhunú. Is é ceann amháin cóimheas ard comhartha le torann a chothabháil le haghaidh faisnéise poiblí faoi Ethereum, cruthaithe agus iomadaithe ag baill mhacánta den phobal trí bhlaganna, freastalaithe easaontais, sonraíochtaí anótáilte, leabhair, podchraoltaí agus Youtube. Anseo ag ethereum.org déanaimid ár ndícheall eolas cruinn a chothabháil agus é a aistriú go dtí an oiread teangacha agus is féidir. Is cosaint éifeachtach in aghaidh mífhaisnéise é spás a phlúchadh le faisnéis agus méimeanna ar ardchaighdeán. + +Daingniú tábhachtach eile i gcoinne ionsaithe ciseal sóisialta is ea ráiteas soiléir misin agus prótacal rialachais. Tá Ethereum suite aige féin mar churadh díláraithe agus slándála i measc ciseal 1 an chonartha chliste, agus tá ardmheas aige freisin ar inscálaitheacht agus inbhuanaitheacht. Cibé easaontais a thagann chun cinn i bpobal Ethereum, tá na bunphrionsabail seo i gcontúirt íosta. D’fhéadfadh sé go gcabhródh sé leis an bpobal idirdhealú a dhéanamh idir an mhaith agus na drochghníomhaithe agus an scóip atá ag gníomhaithe mailíseacha tionchar a imirt ar threo Ethereum amach anseo má dhéantar scéal a mheas i gcoinne na gcroíphrionsabal seo, agus iad a scrúdú trí bhabhtaí athbhreithnithe leantacha sa phróiseas EIP (Togra Feabhsúcháin Ethereum). + +Mar fhocal scoir, tá sé ríthábhachtach go bhfanfaidh pobal Ethereum oscailte agus fáilteach do na rannpháirtithe go léir. Tá pobal le geatóirí agus eisiachais i mbaol ionsaí sóisialta go háirithe mar go bhfuil sé éasca scéalta “sinn agus iad” a thógáil. Gortaítear an pobal le treibheachas agus uasmhéadú tocsaineach agus ídíonn siad slándáil Chiseal 0. Ba cheart do phobal Ethereum a bhfuil leas dílsithe acu i slándáil an líonra féachaint ar a n-iompar ar líne agus sa spás feola mar ranníocóir díreach le slándáil Ciseal 0 Ethereum. + +### Ionsaí ar an bprótacal {#attacking-the-protocol} + +Is féidir le duine ar bith bogearraí cliant Ethereum a rith. Chun bailíochtóir a chur le cliant, ní mór d'úsáideoir 32 éitear a chur i ngeall sa chonradh taisce. Ligeann bailíochtóir don úsáideoir páirt ghníomhach a ghlacadh i slándáil líonra Ethereum trí bhloic nua a mholadh agus a fhianú. Tá guth ag an bhailíochtóir anois is féidir leo a úsáid chun tionchar a imirt ar ábhar na mblocshlabhraí sa todhchaí - is féidir leo é sin a dhéanamh go hionraic agus a taisce éitear a fhás trí luach saothair nó is féidir leo iarracht a dhéanamh an próiseas a ionramháil chun a leasa féin, ag cur a ngeallta i mbaol. Bealach amháin le ionsaí a dhéanamh ná cion níos mó den ghealltanas iomlán a charnadh agus é a úsáid ansin chun bailíochtóirí macánta a vótáil amach. Dá mhéad an cion den gheall atá á rialú ag an ionsaitheoir is ea is mó a chumhacht vótála, go háirithe ag garspriocanna eacnamaíocha áirithe a scrúdóimid níos déanaí. Mar sin féin, ní bheidh formhór na n-'ionsaitheoirí in ann éitear leordhóthanach a charnadh chun ionsaí ar an mbealach seo, mar sin ina ionad sin caithfidh siad teicnící glice a úsáid chun an tromlach macánta a ionramháil chun gníomhú ar bhealach áirithe. + +Go bunúsach, is éagsúlachtaí caolchúiseacha iad gach ionsaí geallchur beag ar dhá chineál mí-iompraíochta bailíochtóra: tearcghníomhaíocht (teip a fhianú/a mholadh nó a dhéanamh déanach) nó róghníomhaíocht (moladh/fhianú rómhinic i sliotán). Sna bhfoirmeacha is leimhe is furasta na gníomhartha seo a láimhseáil leis an algartam forc-rogha agus an ciseal dreasachta, ach tá bealaí cliste ann chun an córas a ionramháil chun leasa an ionsaitheora. + +### Ionsaithe ag baint úsáid as méideanna beaga ETH {#attacks-by-small-stakeholders} + +#### reorgs {#reorgs} + +Mhínigh roinnt páipéar ionsaithe ar Ethereum a bhaineann atheagrú nó moill críochnaitheachta amach gan ach cuid bheag den éitear iomlán atá geallta. Bíonn na hionsaithe seo ag brath go ginearálta ar an ionsaitheoir roinnt faisnéise a choinneáil siar ó bhailíochtóirí eile agus ansin í a scaoileadh ar bhealach níos nuaí agus/nó ag tráth tráthúil éigin. Is gnách go mbíonn sé mar aidhm acu roinnt bloc macánta a dhíláithriú ón slabhra canónach. Léirigh [Neuder et al 2020](https://arxiv.org/pdf/2102.02247.pdf) conas is féidir le bailíochtóir ionsaithe bloc (`B`) a chruthú agus a fhianú le haghaidh sliotán ar leith `n+1` ach staonadh ó é a iomadú chuig nóid eile ar an líonra. Ina áit sin, coimeádann siad an bloc deimhnithe sin go dtí an chéad sliotán eile `n+2`. Molann bailíochtóir macánta bloc (`C`) le haghaidh sliotán `n+2`. Beagnach ag an am céanna, is féidir leis an ionsaitheoir a bhloc siarchoinnithe (`B`) agus na fianuithe a choinnítear siar air a scaoileadh, agus freisin a fhianú go bhfuil `B` mar cheann an tslabhra lena vótaí do shliotán `n+2`, rud a shéanann go héifeachtach gur ann do bhloc macánta `C`. Nuair a scaoiltear bloc macánta `D`, feiceann an algartam rogha forc go bhfuil `D` ag tógáil ar bharr `B` níos troime ná` D` ag tógáil ar `C`. Mar sin, d'éirigh leis an ionsaitheoir an bloc macánta `C` i sliotán `n+2` a bhaint den slabhra canónach ag baint úsáide as reorg ex ante 1-bhloc. [Tá seans an-mhaith ag ionsaitheoir le 34%](https://www.youtube.com/watch?v=6vzXwwk12ZE) den gheall go n-éireoidh leis an ionsaí seo, mar a mhínítear [sa nóta seo](https://notes.ethereum.org/plgVdz-ORe-fGjK06BZ_3A#Fork-choice-by-block-slot-pair). Go teoiriciúil, áfach, d’fhéadfaí iarracht a dhéanamh ar an ionsaí seo le geallta níos lú. Chuir [Neuder et al 2020](https://arxiv.org/pdf/2009.04987.pdf) síos ar an ionsaí seo ag obair le sciar 30%, ach léiríodh níos déanaí go raibh sé inmharthana le [2% den sciar iomlán](https://arxiv.org/pdf/2009.04987.pdf) agus ansin arís le haghaidh [bailíochtóir singil](https://arxiv.org/abs/2110.10086#) ag baint úsáide as teicnící comhardaithe a scrúdóimid sa chéad chuid eile. + +![ex-ante re-org](reorg-schematic.png) + +Léaráid choincheapúil den ionsaí reorg aonbhloic a bhfuil cur síos déanta air thuas (arna oiriúnú ó https://notes.ethereum.org/plgVdz-ORe-fGjK06BZ_3A#Fork-choice-by-block-slot-pair) + +Is féidir le hionsaí níos sofaisticiúla an tacar bailíochtóirí macánta a roinnt ina ngrúpaí scoite a bhfuil tuairimí éagsúla acu ar cheann an tslabhra. Tugtar **ionsaí cothromaíochta** air seo. Fanann an t-ionsaitheoir lena sheans chun bloc a mholadh, agus nuair a thagann sé bíonn sé siar agus aniar leis agus molann dhá cheann. Seolann siad bloc amháin chuig leath den fhoireann bhailíochtóirí macánta agus an bloc eile chuig an leath eile. Dhéanfadh an t-algartam forc-rogha an chomh-choibhéis a bhrath agus dhéanfaí an moltóir bloc a shlaiseáil agus a dhíbirt as an líonra, ach bheadh ​​an dá bhloc fós ann agus bheadh ​​thart ar leath an tacair bhailíochtóirí ag fianú do gach forc. Idir an dá linn, coimeádann na bailíochtóirí mailíseacha atá fágtha a gcuid fianuithe siar. Ansin, trí na fianuithe atá i bhfabhar forc amháin nó forc eile a scaoileadh go roghnach do bhailíochtóirí leordhóthanacha díreach mar a fheidhmíonn an t-algartam forc-rogha, cuireann siad meáchan carntha na bhfianuithe i bhfabhar forc amháin nó forc eile. Féadfaidh sé seo leanúint ar aghaidh ar feadh tréimhse éiginnte, agus na bailíochtóirí ionsaitheacha ag coinneáil scoilt chothrom bhailíochtóirí trasna an dá fhorc. Ós rud é nach féidir le ceachtar den dá fhorc formhór 2/3 a mhealladh, ní thabharfadh an líonra bailchríoch. + +Tá **Ionsaithe preabadh** cosúil leis seo. Coinníonn na bailíochtóirí atá ag ionsaí na vótaí siar arís. In ionad na vótaí a scaoileadh chun scoilt chothrom a choinneáil idir dhá fhorc, úsáideann siad a gcuid vótaí ag tráthanna tráthúla chun seicphointí a chosaint a bhíonn malartach idir forc A agus forc B. Cuireann an siar is aniar seo den fhírinniú idir dhá fhorc cosc ​​ar phéirí foinse inchosanta a bheith ann. agus díríonn ar sheicphointí is féidir a thabhairt chun críche ar cheachtar slabhra, ag cur stop le críochnúlacht. + + + +Braitheann ionsaithe preabadh agus cothromaíochta ar an ionsaitheoir smacht an-mhín a bheith aige ar uainiú na dteachtaireachtaí ar fud an líonra, rud nach dócha. Mar sin féin, tá cosaintí ionsuite sa phrótacal i bhfoirm ualú breise a thugtar do theachtaireachtaí prasa i gcomparáid le teachtaireachtaí malla. T[treisiú meáchain tairgeora] a thugtar air seo (https://github.com/ethereum/consensus-specs/pull/2730). Chun cosaint a dhéanamh in aghaidh ionsaithe preabaireachta, nuashonraíodh an t-algartam forc-rogha ionas nach féidir leis an seicphointe is déanaí a bhfuil údar leis aistriú go slabhra malartach ach amháin le linn an [chéad 1/3 de na sliotáin i ngach ré](https://ethresear.ch/t/prevention-of-bouncing-attack-on-ffg/6114). Coisceann ​an choinníoll seo ​ar an ionsaitheoir vótaí a shábháil le himscaradh níos déanaí - ní bhíonn ach an t-algartam rogha forc fós dílis don seicphointe a roghnaigh sé sa chéad 1/3 den tréimhse ama a mbeadh an chuid is mó de bhailíochtóirí macánta tar éis vótáil. + +Le chéile, cruthaíonn na bearta seo cás ina n-astaíonn moltóir macánta bloc a bhloc go han-tapa tar éis thús na sliotán, ansin tá tréimhse ~1/3 de shliotán (4 soicind) ann nuair a d'fhéadfadh an bloc nua sin a bheith ina chúis leis an bhforc. -algartam rogha chun aistriú go slabhra eile. Tar éis an spriocdháta chéanna sin, déantar na fianuithe a thagann ó bhaiíochtóirí malla a íos-ualú i gcomparáid leo siúd a tháinig níos luaithe. Tugann sé seo fabhar go láidir do mholtóirí agus do bhailíochtóirí prasa chun ceann an tslabhra a chinneadh agus laghdaítear go suntasach an dóchúlacht go n-éireoidh le hionsaí cothromaithe nó preabadh. + +Is fiú a thabhairt faoi deara nach gcosnaíonn treisiú tairgeora leis féin ach in aghaidh “reorgs saor”, ie iad siúd a dhéanann ionsaitheoir a bhfuil geall beag aige. Go deimhin, is féidir le geallsealbhóirí níos mó a bheith in ann treisiú leis an tairgeoir féin. Déanann údair [an post seo](https://ethresear.ch/t/change-fork-choice-rule-to-mitigate-balancing-and-reorging-attacks/11127) cur síos ar an gcaoi a raibh ionsaitheoir le 7% den gheall in ann a gcuid vótaí a imscaradh go straitéiseach chun cluain a chur ar bhaiíochtóirí macánta chun tógáil ar a bhforc, agus bloc macánta á atheagrú acu. Ceapadh an t-ionsaí seo ag glacadh leis go bhfuil cúinsí aga folaigh idéalach ann nach dócha. Is beag an seans fós don ionsaitheoir, agus ciallaíonn an geall níos mó freisin go mbeidh níos mó caipitil i mbaol agus an dídhreasacht eacnamaíoch níos láidre. + +Moladh freisin [ionsaí cothromaíochta a dhírigh go sonrach ar an riail LMD](https://ethresear.ch/t/balancing-attack-lmd-edition/11853), rud a moladh a bheith inmharthana in ainneoin treisiú le tairgeoirí. Socraíonn ionsaitheoir dhá shlabhra iomaíochta trí bheith siar agus aniar le moladh bloc agus gach bloc a iomadú go dtí thart ar leath an líonra an ceann, ag bunú neas-chothromaíocht idir na foirc. Ansin, bíónn na bailíochtóirí claonpháirteacha anonn is anall lena vótaí, agus iad á n-uainiú ionas go bhfaighidh leath an líonra a gcuid vótaí le haghaidh Forc `A` ar dtús agus faigheann an leath eile a vótaí do Forc `B` ar dtús. Ós rud é go gcaitheann riail LMD an dara fianú agus nach gcoimeádtar ach an chéad fhianú do gach bailíochtóir, feiceann leath an líonra vótaí do `A` agus ní fheiceann aon vótaí do `B`, feiceann an leath eile vótaí do `B` agus ní fheiceann do `A`. Déanann na húdair cur síos ar an riail LMD a thugann “cumhacht shuntasach” don choimhlinteoir ionsaí cothromaíochta a dhéanamh. + +Dúnadh an veicteoir ionsaithe LMD seo trí [an t-algartam rogha forc a nuashonrú](https://github.com/ethereum/consensus-specs/pull/2845) ionas go gcaitheann sé bailíochtóirí atá anonn is anall ón gcomaoin rogha forc ar fad. Déanann an t-algartam rogha forc neamhshuim de thionchar bhailíochtóirí atá anonn is anall as sin amach. Cuireann sé seo cosc ​​​​ar an ionsaí cothromaithe a leagtar amach thuas agus ag an am céanna coinnítear athléimneacht in aghaidh ionsaithe maoile. + +Rinneadh cur síos ar aicme eile ionsaí, ar a dtugtar [**ionsaithe maidhme**](https://ethresear.ch/t/avalanche-attack-on-proof-of-stake-ghost/11854/3), i [Márta páipéar 2022](https://arxiv.org/pdf/2203.01315.pdf). Chun ionsaí maidhme a dhéanamh, ní mór don ionsaitheoir roinnt moltóirí bloc as a chéile a rialú. I ngach ceann de na sliotáin blocthograí, coinníonn an t-ionsaitheoir a bhloc siar, agus é á bhailiú go dtí go sroicheann an slabhra macánta meáchan fochrainn comhionann leis na bloic siarchoinneálach. Ansin, scaoiltear na bloic siarchoinnithe ionas go mbeidh siad coibhéiseach go huasta. Tugann na húdair le fios nach dtugann treisiú tairgeora - an chosaint phríomha in aghaidh ionsaithe cothromaithe agus preabadh - cosaint ar roinnt cineálacha ionsaí maighnéid. Mar sin féin, níor léirigh na húdair ach an t-ionsaí ar leagan thar a bheith idéalach d’algartam forc-rogha Ethereum (d’úsáid siad GHOST gan LMD). + +Maolaítear an t-ionsaí maoláin ag an gcuid LMD den algartam rogha forc LMD-GHOST. Ciallaíonn LMD “an teachtaireacht is déanaí faoi thiomáint” agus tagraíonn sé do thábla atá á choimeád ag gach bailíochtóir ina bhfuil an teachtaireacht is déanaí a fuarthas ó bhailíochtóirí eile. Ní dhéanfar an réimse sin a nuashonrú ach amháin má thagann an teachtaireacht nua ó shliotán níos déanaí ná an ceann atá sa tábla cheana féin le haghaidh bailíochtóir ar leith. Go praiticiúil, ciallaíonn sé seo gurb é an chéad teachtaireacht a fuarthas i ngach sliotán an ceann ar ghlac sé léi agus gur gá neamhaird a thabhairt ar aon teachtaireachtaí breise. Ar bhealach eile, ní áiríonn na cliaint comhdhearcaidh aon athbhrí - úsáideann siad an chéad teachtaireacht a thagann ó gach bailíochtóir agus ní dhéantar ach na teachtaireachtaí anonn is anall a chaitheamh i leataobh, rud a chuireann cosc ​​​​ar ionsaithe maidhme. + +Tá roinnt uasghráduithe féideartha eile ann amach anseo ar an riail maidir le rogha na bhforc a d’fhéadfadh cur leis an tslándáil a sholáthraíonn an tairgeoir. Is é ceann amháin [view-merge](https://ethresear.ch/t/view-merge-as-a-replacement-for-proposer-boost/13739),, áit a reonn fianaitheoirí a dtuairim ar an rogha forc `n` soicind roimh thús sliotán agus cabhraíonn an moltóir ansin chun dearcadh an tslabhra a shioncrónú ar fud an líonra. Uasghrádú féideartha eile is ea [críochnaitheacht aon sliotán](https://notes.ethereum.org/@vbuterin/single_slot_finality), a chosnaíonn i gcoinne ionsaithe bunaithe ar uainiú na teachtaireachta tríd an slabhra a thabhairt chun críche tar éis sliotán amháin. + +#### Moill ar Chríochnaitheacht {#finality-delay} + +[An páipéar céanna](https://econcs.pku.edu.cn/wine2020/wine2020/Workshop/GTiB20_paper_8.pdf) a thagair den chéad uair don ionsaí atheagrú bloc aonair ar chostas íseal, sinne sé cur síos freisin ar mhoill críochnaitheachta (aka “teip beocht”) ionsaí a bhraitheann ar an ionsaitheoir a bheith ina mholtóir bloc do bhloc teorann aga. Tá sé seo ríthábhachtach toisc go n-éiríonn na bloic teorann aga seo ina seicphointí a úsáideann Casper FFG chun codanna den slabhra a thabhairt chun críche. Ní dhéanann an t-ionsaitheoir ach a bhloc a choinneáil siar go dtí go n-úsáideann go leor bailitheoirí macánta a gcuid vótaí FFG i bhfabhar an bhloc teorainn ré roimhe sin mar an sprioc reatha chun críche. Ansin scaoileann siad a mbloc siarchoinnithe. Deimhníonn siad a mbloc agus is amhlaidh a chruthaíonn na bailíochtóirí macánta atá fágtha forcanna le seicphointí éagsúla. Má rinne siad an t-uainiú i gceart, cuirfidh siad cosc ​​​​ar chríochnaitheacht mar ní bheidh sár-thromlach 2/3 ann a fhianaíonn ceachtar den dá fhorc. Dá laghad an geall, is amhlaidh is beaichte a chaithfidh an t-am a bheith mar go rialaíonn an t-ionsaitheoir níos lú fianuithe go díreach, agus is ea is ísle an seans go rialaíonn an t-ionsaitheoir an bailíochtóir ag moladh bloc teorann ré ar leith. + +#### Ionsaithe fadraoin {#long-range-attacks} + +Tá aicme ionsaí ann freisin a bhaineann go sonrach le blocshlabhraí cruthúnas-gill a bhaineann le bailíochtóir a ghlac páirt sa bhloc geineasas forc ar leith den blocshlabhra a choinneáil taobh leis an gceann macánta, ag cur ina luí ar deireadh thiar an bailíochtóir macánta a leagtar chun aistriú anonn chuige ag roinnt am tráthúil i bhfad níos déanaí. Ní féidir ionsaí den chineál seo a dhéanamh ar Ethereum mar gheall ar an ngiuirléid críochnaitheacht a chinntíonn go n-aontaíonn gach bailíochtóir ar staid an tslabhra macánta go rialta (“seicphointí”). Neodraíonn an mheicníocht shimplí seo ionsaitheoirí fadraoin mar ní dhéanfaidh cliaint Ethereum bloic críochnaithe a atheagrú. Déanann nóid nua a cheanglaíonn an líonra amhlaidh trí hais staide iontaofa le déanaí a aimsiú ("[suibiachtúlacht lag](https://blog.ethereum.org/2014/11/25/proof-stake-learned-love-weak-subjectivity/) seicphointe”) agus é a úsáid mar bhloc bréag-genesis le tógáil ar a bharr. Cruthaíonn sé seo ‘geata iontaobhais’ do nód nua a théann isteach sa líonra sular féidir leis tosú ar fhaisnéis a fhíorú dó féin. + +#### Diúltú Seirbhíse {#denial-of-service} + +Roghnaíonn meicníocht PoS Ethereum bailíochtóir aonair ón tacar iomlán bailíochtóirí atá leagtha síos chun bheith ina mholtóir bloc i ngach sliotán. Is féidir é seo a ríomh trí úsáid a bhaint as feidhm atá ar eolas go poiblí agus is féidir le coimhlinteoir an chéad mholtóir bloc eile a aithint beagán roimh a moladh bloic. Ansin, is féidir leis an ionsaitheoir turscar a chur ar an moltóir bloic chun iad a chosc ó fhaisnéis a mhalartú lena gcomhghleacaithe. Don chuid eile den líonra, dhealródh sé go raibh an moltóir bloc as líne agus go n-imeodh an sliotán folamh. D'fhéadfadh sé seo a bheith ina chineál cinsireachta i gcoinne bailíochtóirí sonracha, rud a chuirfeadh cosc ​​orthu faisnéis a chur leis an mblocshlabhra. Má chuirtear toghcháin cheannaire rúnda aonair (SSLE) nó toghcháin cheannaire rúnda neamh-aonair i bhfeidhm, maolófar rioscaí DoS toisc nach bhfuil a fhios ach ag an moltóir bloc gur roghnaíodh iad agus nach bhfuil an roghnú ar eolas roimh ré. Níl sé seo curtha i bhfeidhm go fóill, ach is réimse gníomhach [taighde agus forbartha] é(https://ethresear.ch/t/secret-non-single-leader-election/11789). + +Léiríonn sé seo go léir go bhfuil sé an-deacair ionsaí rathúil a dhéanamh ar Ethereum le geall beag. Éilíonn na hionsaithe inmharthana a bhfuil cur síos orthu anseo algartam forc-rogha idéalach, coinníollacha líonra neamhdhóchúla, nó na veicteoirí ionsaithe a bheith dúnta cheana féin le paistí measartha beaga do na bogearraí cliant. Ní chuireann sé seo as an áireamh, ar ndóigh, an fhéidearthacht go mbeadh náid laethanta amuigh san fhiántas, ach léiríonn sé an barra ard infheidhmeachta teicniúla, an t-eolas ciseal comhdhearcaidh agus an t-ádh a theastaíonn le go mbeidh ionsaitheoir geall mionlaigh éifeachtach. Ó thaobh an ionsaitheora b’fhéidir gurb é an geall is fearr a bheadh ​​acu an oiread éitir agus is féidir a charnadh agus filleadh armtha le céatadán níos mó den gheall iomlán. + +### Ionsaitheoirí ag úsáid >= 33% den sciar iomlán {#attackers-with-33-stake} + +Is dóichí go n-éireoidh leis na hionsaithe go léir atá luaite roimhe seo san alt seo nuair a bhíonn níos mó éitear i gceist ag an ionsaitheoir chun vótáil leis, agus níos mó bailíochtóirí a d'fhéadfaí a roghnú chun bloic a mholadh i ngach sliotán. D’fhéadfadh sé go mbeadh sé d’aidhm ag bailíochtóir mailíseach, mar sin, an oiread éitear geallta a rialú agus is féidir. + +Is tagarmharc é 33% den éitear atá geallta le haghaidh ionsaitheoir mar, le rud ar bith níos mó ná an méid seo, tá sé de chumas acu an slabhra a chosc ó thabhairt chun críche gan orthu gníomhartha na mbailíochtóirí eile a rialú go mín. Is féidir leo go léir imeacht as radharc le chéile. Más rud é go bhfuil 1/3 nó níos mó den éitear geallta á fhianú go mailíseach nó mura bhfianaítear é, ansin ní fhéadfaidh olltromlach 2/3 a bheith ann agus ní féidir leis an slabhra a thabhairt chun críche. Is é an chosaint ina choinne seo ná an sceitheadh ​​​​neamhghníomhaíochta. Aithníonn an sceitheadh ​​neamhghníomhaíochta na bailíochtóírí sin nach bhfuil ag fianú nó atá ag fianú contrártha leis an tromlach acu. Déantar an t-éitear geallta atá ar úinéireacht ag na bailíochtóirí neamhfhianúcháin seo a ídiú de réir a chéile go dtí go seasann siad le chéile faoi dheireadh ag níos lú ná 1/3 den iomlán ionas gur féidir an slabhra a thabhairt chun críche arís. + +Is é cuspóir an sceite neamhghníomhaíochta an slabhra a thabhairt chun críche arís. Mar sin féin, cailleann an t-ionsaitheoir cuid dá éitear i gceist freisin. Tá neamhghníomhaíocht leanúnach thar bhailíochtóirí, arb ionann é agus 33% den éitear iomlán geallta, an-chostasach cé nach bhfuil na bailíochtaithe slaiseáilte. + +Ag glacadh leis go bhfuil líonra Ethereum aisioncronach (i.e. tá moilleanna idir seolta agus fáil teachtaireachtaí), d’fhéadfadh críoch dhúbailte a bheith mar thoradh ar ionsaitheoir a rialaíonn 34% den sciar iomlán. Tá sé seo amhlaidh toisc gur féidir leis an ionsaitheoir coibhneas a dhéanamh nuair a roghnaítear iad mar tháirgeoir bloc, ansin vótáil faoi dhó lena bhailitheoirí go léir. Cruthaíonn sé seo staid ina bhfuil forc den blocshlabhra ann, gach ceann acu le 34% den éitear atá i gceist ag vótáil ar a shon. Ní éilíonn gach forc ach 50% de na bailíochtóirí atá fágtha chun vótáil ina fhabhar chun an dá fhorc a bheith tacaithe ag sátromlach, agus sa chás sin is féidir leis an dá shlabhra a thabhairt chun críche (mar gheall ar 34% de bhailíochtóirí-ionsaitheoirí + leath an 66% eile = 67% ar gach forc). Chaithfeadh thart ar 50% de na bailíochtóirí macánta gach ceann de na bloic iomaíochta a fháil agus mar sin ní bheidh an t-ionsaí seo inmharthana ach amháin nuair a bhíonn smacht éigin ag an ionsaitheoir ar uainiú na dteachtaireachtaí atá á n-iomadú thar an líonra ionas gur féidir leo leath na mbailíochtóirí macánta a bhrú isteach ar gach slabhra. Is gá go scriosfadh an t-ionsaitheoir a ngeall iomlán (34% de ~10 milliún éitear le tacar bailíochtóirí an lae inniu) chun an chríochnaitheacht dhúbailte seo a bhaint amach toisc go mbeadh 34% dá bhailíochtóiirí ag vótáil faoi dhó ag an am céanna - cion in-slaiseáilte leis an bpionós comhghaoil ​​uasta. Is é an chosaint ar an ionsaí seo ná an costas an-mhór a bhaineann le 34% den éitear iomlán a scriosadh. Chun teacht ar ais ón ionsaí seo bheadh ​​ar phobal Ethereum “as-bhanna” a chomhordú agus aontú ceann amháin de na foirc a leanúint agus neamhaird a dhéanamh ar an gceann eile. + +### Ionsaitheoirí ag úsáid ~50% den sciar iomlán {#attackers-with-50-stake} + +Ag 50% den éitear geallta, d’fhéadfadh grúpa bailíochtíóri mailíseacha an slabhra a roinnt go teoiriciúil ina dhá fhorc ar chomhmhéid agus ansin a ngeallta iomlán de 50% a úsáid chun vótáil i gcoinne an tsraith bhailíochtóirí macánta, ag coinneáil an dá fhorc ar an mbealach sin agus ag seachaint críochnaitheacht. Thiocfadh an sceitheadh ​​neamhghníomhaíochta ar an dá fhorc chun críche sa deireadh. Ag an bpointe seo, is é an t-aon rogha atá ann ná titim siar ar théarnamh sóisialta. + +Is beag seans go bhféadfadh grúpa sáraíochta bailíochtóirí rialú seasta a dhéanamh ar 50% den gheall iomlán i bhfianaise méid áirithe flosc i líon na n-uimhreacha bailíochtaithe macánta, aga folaigh líonra srl. a bheith ina dhídhreasacht láidir d'ionsaitheoir réasúnach, go háirithe nuair a dhíghlasálann infheistíocht bheag bhreise _níos mó ná_ 50% de chumhacht bhreise. + +Ag > 50% den sciar iomlán d'fhéadfadh an t-ionsaitheoir dul i gceannas ar an algartam rogha forc. Sa chás seo, bheadh ​​an t-ionsaitheoir in ann fianú le vóta an tromlaigh, rud a thabharfadh dóthain smachta dóibh chun atheagrú gearr a dhéanamh gan gá a bheith ag amadán ar chliaint macánta. Dhéanfadh na bailíochtóirí macánta mar a chéile mar go bhfeicfeadh a n-algartam rogha forc gurb é an slabhra is fearr leis an ionsaitheoir an ceann is troime, agus mar sin d'fhéadfaí an slabhra a thabhairt chun críche. Cuireann sé seo ar chumas an ionsaitheora idirbhearta áirithe a chinsireacht, atheagrú gearr-raoin a dhéanamh agus uasmhéid MEV a bhaint amach trí bhlocanna a athordú ina bhfabhar. Is é an chosaint ina aghaidh seo ná an costas ollmhór a bhaineann le geall tromlaigh (beagán faoi bhun $19 billiún USD faoi láthair) a chuireann ionsaitheoir i mbaol toisc gur dócha go ngníomhóidh an ciseal sóisialta agus go nglacfaidh sé forc mionlaigh macánta, rud a fhágann go mbeidh geall an ionsaitheora á díluacháil go mór. + +### Ionsaitheoirí ag úsáid >=66% den gheall iomlán {#attackers-with-66-stake} + +Is féidir le hionsaitheoir a bhfuil 66% nó níos mó den éitear iomlán geallta aige a rogha slabhra a thabhairt chun críche gan aon bhailíochtóirí macánta a chur i bhfeidhm. Is féidir leis an ionsaitheoir vótáil ar son a rogha forc agus ansin é a thabhairt chun críche, go simplí toisc gur féidir leo vóta a chaitheamh le sár-thromlach mímhacánta. Mar gheallsealbhóir sárthromlaigh, bheadh ​​an t-ionsaitheoir i gcónaí ag rialú inneachar na mbloc críochnaithe, agus an chumhacht aige caitheamh, a athchasadh agus caitheamh arís, cinsireacht a dhéanamh idirbhearta áirithe agus an slabhra a atheagrú de réir a thola. Trí éitear breise a cheannach chun 66% seachas 51% a rialú, tá an t-ionsaitheoir ag ceannach go héifeachtach an cumas chun aisiompuithe ex post agus aisiompuithe críochnaitheachta a dhéanamh (i.e. an t-am atá caite a athrú chomh maith le rialú a dhéanamh ar an todhchaí). Is é an t-aon chosaintí fíor anseo ná an costas ollmhór de 66% den éitear iomlán atá i gceist, agus an rogha titim siar ar an gciseal sóisialta chun glacadh le forc eile a chomhordú. Is féidir linn é seo a fhiosrú go mion sa chéad chuid eile. + +## Daoine: an líne dheireanach cosanta {#people-the-last-line-of-defense} + +Má éiríonn leis na bailíochtóirí mímhacánta a leagan is fearr leo den slabhra a thabhairt chun críche, cuirtear an pobal Ethereum i staid dheacair. Áiríonn an slabhra canónach cuid mímhacánta atá bácáilte isteach ina stair, agus is féidir pionós a ghearradh ar bhailíochtóirí macánta faoi dheireadh as fhianú a dhéanamh ar shlabhra eile (macánta). Tabhair faoi deara go bhféadfadh slabhra críochnaithe ach mícheart eascairt as fabht i gcliant tromlaigh. Sa deireadh, is é an t-aischur deiridh ná brath ar an gciseal sóisialta - Ciseal 0 - chun an cás a réiteach. + +Ceann de na láidreachtaí a bhaineann le comhdhearcadh PoS Ethereum ná go bhfuil [réimse straitéisí cosanta](https://youtu.be/1m12zgJ42dI?t=1712) ar féidir leis an bpobal a úsáid in aghaidh ionsaí. Mar fhreagra íosta d'fhéadfaí bailíochtóirí na n-ionsaitheoirí a dhíbirt go héigeantach ón líonra gan aon phionós breise. Chun dul isteach arís sa líonra bheadh ​​ar an ionsaitheoir dul isteach i scuaine gníomhachtaithe a chinntíonn go bhfásfadh an tacar bailíochtóirí de réir a chéile. Mar shampla, tógann sé thart ar 200 lá go leor bailíochtóirí a chur leis an méid éitir atá i gceist a dhúbailt, ag ceannach bailíochtóirí macánta go héifeachtach 200 lá sula bhféadfaidh an t-ionsaitheoir ionsaí 51% eile a thriail. Mar sin féin, d’fhéadfadh an pobal cinneadh a dhéanamh freisin pionós níos déine a ghearradh ar an ionsaitheoir, trí luach saothair san am atá caite a chúlghairm nó trí chuid (suas le 100%) dá gcaipiteal geallta a dhó. + +Cibé pionós a ghearrtar ar an ionsaitheoir, caithfidh an pobal cinneadh a dhéanamh le chéile freisin an bhfuil an slabhra mímhacánta, in ainneoin gurb é an ceann is fearr leis an algartam rogha forc atá códaithe isteach i gcliant Ethereum, neamhbhailí i ndáiríre agus gur chóir don phobal slabhra macánta a thógáil ar a bharr ina ionad. D’fhéadfadh bailíochtóirí macánta comhaontú le chéile le tógáil ar bharr forc a nglactar leis ag pobal bhlocshlabhra Ethereum a d’fhéadfadh, mar shampla, a bheith forcaithe as an slabhra canónach sular thosaigh an t-ionsaí nó bailíochtóirí na n-ionsaitheoirí a dhíbirt go héigeantach. Dhreasófaí do bhailitheoirí macánta tógáil ar an slabhra seo toisc go seachnóidís na pionóis a ghearrfaí orthu as mainneachtain (go ceart) slabhra an ionsaitheora a fhianú. Is dócha gurbh fhearr le malartáin, ar rampaí agus feidhmchláir a tógadh ar Ethereum a bheith ar an slabhra macánta agus go leanfadh siad na bailíochtóirí macánta chuig an mblocshlabhra macánta. + +Dúshlán suntasach rialachais a bheadh ​​anseo, áfach. Is cinnte go gcaillfeadh roinnt úsáideoirí agus bailíochtóirí amach mar thoradh ar an aistriú ar ais go dtí an slabhra macánta, d'fhéadfaí idirbhearta i mbloic a bhailíochtaíodh tar éis an ionsaí a rolladh siar, ag cur isteach ar chiseal an fheidhmchláir, agus go simplí go mbainfeadh sé an bonn d'eitic roinnt úsáideoirí a bhfuil claonadh acu a chreidiúint “gurb é an cód an dlí”. Is dóichí go mbeidh gníomhartha as slabhra nasctha ag malartáin agus feidhmchláir le hidirbhearta ar slabhra a d’fhéadfaí a rolladh siar anois, ag tosú madihm aistarraingthe agus athbhreithnithe a bheadh ​​deacair a dhí-roghnú go cothrom, go háirithe má tá gnóthachain bithiúnta measctha agus taiscthe i DeFi nó i ndíorthaigh eile le héifeachtaí tánaisteacha d’úsáideoirí macánta. Gan amhras bheadh ​​roinnt úsáideoirí, b’fhéidir úsáideoirí institiúideacha fiú, tar éis leas a bhaint as an slabhra mímhacánta trí bheith stuama nó trí chor cinniúna, agus d’fhéadfaidís cur i gcoinne forc chun a ngnóthachan a chosaint. Rinneadh glaonna go ndéanfaí freagairt an phobail ar ionsaithe >51% a chleachtadh le go bhféadfaí maolú ciallmhar comhordaithe arith go tapa. Tá roinnt plé úsáideach ag Vitalik ar ethresear.ch [anseo](https://ethresear.ch/t/timeliness-detectors-and-51-attack-recovery-in-blockchains/6925) agus [anseo](https://ethresear.ch/t/responding-to-51-attacks-in-casper-ffg/6363) agus ar Twitter [anseo](https://twitter.com/skylar_eth/status/1551798684727508992?s=20&t=oHZ1xv8QZdOgAXhxZKtHEw). Ba cheart go mbeadh sé mar aidhm ag freagairt shóisialta chomhordaithe a bheith an-spriocdhírithe agus an-sonrach maidir leis an ionsaitheoir a phionósú agus éifeachtaí a íoslaghdú d’úsáideoirí eile. + +Is ábhar casta é rialachas cheana féin. Is cinnte go mbeadh sé dúshlánach do phobal Ethereum freagairt éigeandála Ciseal-0 a bhainistiú ar shlabhra críochnaithe mímhacánta, ach [tharla sé] (/history/#dao-fork-summary) - [faoi dhó](/history/#tangerine-whistle) - i stair Ethereum). + +Mar sin féin, tá rud sách sásúil sa chúltaca deiridh ina suí sa spás feola. I ndeireadh na dála, fiú leis an gcruach iontach teicneolaíochta seo os ár gcionn, dá dtarlódh an rud is measa riamh bheadh ​​ar fhíordhaoine a mbealach amach as a chomhordú. + +## Achoimre {#summary} + +Scrúdaigh an leathanach seo cuid de na bealaí ina bhféadfadh ionsaitheoirí iarracht a dhéanamh leas a bhaint as prótacal comhaontaithe cruthúnais-gill Ethereum. Lorgaíodh ionsaitheoirí in atheagruithe agus moilleanna críochnaitheachta le comhréireanna méadaitheacha den éitear atá geallta. Ar an iomlán, is mó an seans go n-éireoidh le hionsaitheoir níos saibhre mar go n-aistríonn a ngeall go dtí an chumhacht vótála is féidir leo a úsáid chun tionchar a imirt ar ábhar na mbloic amach anseo. Ag méideanna tairsí áirithe éitear geallta, ardaíonn cumhacht an ionsaitheora: + +33%: moill chríochnaitheachta + +34%: moill chríochnaitheachta, críochnaitheacht dhúbailte + +51%: moill críochnaitheacht, críochnaitheacht dhúbailte, cinsireacht, smacht ar thodhchaí blocshlabhra + +66%: moill chríochnaitheachta, críochnaitheacht dhúbailte, cinsireacht, rialú ar an thodhchaí agus aimsir chaite an bhlocshlabhra + +Tá raon ionsaithe níos sofaisticiúla ann freisin a éilíonn méideanna beaga éitear geallta ach a bhíonn ag brath ar ionsaitheoir an-sofaisticiúil a bhfuil smacht mhion aige ar uainiú na teachtaireachta chun an bailíochtóir macánta atá leagtha amach ina fhabhar a smachtú. + +Tríd is tríd, in ainneoin na veicteoirí ionsaithe féideartha seo tá an baol go n-éireoidh le hionsaí íseal, go cinnte níos ísle ná na coibhéisí cruthúnais-oibre. Tá sé seo amhlaidh mar gheall ar chostas ollmhór an éitir atá curtha i mbaol ag ionsaitheoir a bhfuil sé mar aidhm aige bailíochtóirí macánta a shárú lena chumhacht vótála. Cosnaíonn an ciseal dreasachta “mealladh agus bagairt” atá ionsuite i gcoinne an chuid is mó de mhí-iompar, go háirithe d’ionsaitheoirí a bhfuil geall íseal acu. Ní dócha go n-éireoidh le hionsaithe preabadh agus cothromaithe níos caolchúisí freisin toisc go mbíonn sé an-deacair rialú mín ar sheachadadh teachtaireachta chuig fo-thacair áirithe bailíochtaithe a bhaint amach, agus go bhfuil na veicteoirí ionsaithe preabadh, cothromaithe agus maoile ar eolas dúnta go tapa le paistí simplí. + +Is dócha go mbeadh gá le comhordú sóisialta lasmuigh den bhanna le réiteach a fháil ar ionsaithe 34%, 51% nó 66%. Cé gur dócha go mbeadh sé seo pianmhar don phobal, is dídhreasacht láidir d’ionsaitheoir é cumas pobail freagairt lasmuigh den bhanna. Is é an ciseal sóisialta Ethereum an cúlstop deiridh - d'fhéadfadh ionsaí a n-éireoidh go teicniúil fós a neodrú má aontaíonn an pobal le forc macánta a ghlacadh. Bheadh ​​​​rás idir an t-ionsaitheoir agus pobal Ethereum - is dócha go gcuirfí deireadh leis na billiúin dollar a chaitear ar ionsaí 66% trí ionsaí comhordaithe sóisialta rathúil dá ndéanfaí é a sheachadadh tapa go leor, rud a fhágann an t-ionsaitheoir le málaí troma éitir cruachta neamhleachtaithe ar slabhra mímhacánta a dtugann pobal Ethereum neamhaird air. Tá an dóchúlacht go mbeadh sé seo brabúsach don ionsaitheoir sách íseal le bheith ina chosc éifeachtach. Sin é an fáth go bhfuil infheistíocht i gcothabháil ciseal sóisialta comhtháite le luachanna atá ailínithe go docht chomh tábhachtach sin. + +## Tuilleadh Léitheoireachta {#further-reading} + +- [Leagan níos mionsonraithe den leathanach seo](https://mirror.xyz/jmcook.eth/YqHargbVWVNRQqQpVpzrqEQ8IqwNUJDIpwRP7SS5FXs) +- [Vitalik maidir le críochnaitheacht socraíochta](https://blog.ethereum.org/2016/05/09/on-settlement-finality/) +- [Páipéar LMD GHOST](https://arxiv.org/abs/2003.03052) +- [Páipéar Casper-FFG](https://arxiv.org/abs/1710.09437) +- [Gasper páipéar](https://arxiv.org/pdf/2003.03052.pdf) +- [Sonraí chomhdhearcadh treisiú meáchain an tairgeora](https://github.com/ethereum/consensus-specs/pull/2730) +- [Ionsaithe preabadh ar ethresear.ch](https://ethresear.ch/t/prevention-of-bouncing-attack-on-ffg/6114) +- [Taighde SSLE](https://ethresear.ch/t/secret-non-single-leader-election/11789) diff --git a/public/content/translations/ga/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/attestations/index.md b/public/content/translations/ga/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/attestations/index.md new file mode 100644 index 00000000000..cd55c0df207 --- /dev/null +++ b/public/content/translations/ga/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/attestations/index.md @@ -0,0 +1,92 @@ +--- +title: Fianuithe +description: Cur síos ar fianuithe ar Ethereum cruthúnas-gill. +lang: ga +--- + +Táthar ag súil go gcruthóidh, go síneoidh agus go gcraolfaidh bailíochtóir fianú le linn gach ré. Imlíníonn an leathanach seo an chuma atá ar na fianuithe seo agus conas a dhéantar iad a phróiseáil agus a chur in iúl idir cliaint chomhthoil. + +## Cad is ré ann? {#what-is-an-attestation} + +Gach [ré](/glossary/#epoch) (6.4 nóiméad) molann bailíochtóir ré don líonra. Tá an fianú ann do shliotán ar leith sa ré. Is é cuspóir an fhianaithe vótáil i bhfabhar thuairim an bhailíochtóra ar an slabhra, go háirithe an bloc is déanaí a bhfuil údar leis agus an chéad bhloc sa ré reatha (ar a dtugtar ` foinse` agus `sprioc` seicphointí). Cuirtear an fhaisnéis seo le chéile do gach bailíochtóir rannpháirteach, rud a chuireann ar chumas an líonra teacht ar chomhdhearcadh maidir le staid an blocshlabhra. + +Tá na comhpháirteanna seo a leanas san fhianú: + +- `aggregation_bits`: liosta giotáin de bhailíochtóirí ina mapálann an suíomh chuig an innéacs bailíochtóra ina gcoiste; léiríonn an luach (0/1) cé acu ar shínigh an bailíochtóir na `data` (i.e. an bhfuil siad gníomhach agus an aontaíonn siad leis an moltóir bloic) +- `data`: sonraí a bhaineann leis an bhfianú, mar atá sainmhínithe thíos +- `signature`: síniú BLS a chomhiomlánaíonn sínithe bailíochtóirí aonair + +Is é an chéad tasc a bheidh ag bailíochtóir fianaithe ná na `sonraí` a thógáil. Tá an fhaisnéis seo a leanas sa `data`: + +- `slot`: An uimhir sliotán dá dtagraíonn an fianú +- `index`: Uimhir a shainaithníonn cén coiste lena mbaineann an bailíochtóir i sliotán ar leith +- `beacon_block_root`: Fréamh hais an bhloic a fheiceann an bailíochtóir ag ceann an tslabhra (toradh ar chur i bhfeidhm an algartam forc-rogha) +- `foinse`: Cuid den vóta críochnaitheach a thugann le fios cad é an bloc is déanaí a bhfuil údar leis dar leis na bailíochtóirí +- `sprioc`: Cuid den vóta críochnaitheach a thugann le fios cad a fheiceann na bailíochtaithe mar an chéad bhloc sa ré reatha + +Nuair a bheidh na `sonraí` tógtha, is féidir leis an bhailíochtóir an giotán a smeachadh i `aggregation_bits` a fhreagraíonn dá innéacs bailíochtóra féin ó 0 go 1 lena thaispeáint gur ghlac sé páirt. + +Ar deireadh, síníonn an bailíochtóir an fianú agus craolann sé chuig an líonra é. + +### Fianú comhiomlán {#aggregated-attestation} + +Baineann forchostas substaintiúil leis na sonraí seo a chur ar aghaidh timpeall an líonra do gach bailíochtóir. Mar sin, déantar na fianuithe ó bhailíochtóirí aonair a chomhiomlánú laistigh d'fholíonta sula gcraoltar iad ar bhonn níos leithne. Áiríonn sé seo sínithe a chomhbhailiú le chéile ionas go n-áirítear i bhfianú a chraoltar an comhdhearcadh `data` agus síniú amháin a chruthaítear trí shínithe na mbailitheoirí go léir a chomhaontaíonn leis an `sonra` sin a chomhcheangal. Is féidir é seo a sheiceáil le `aggregation_bits` toisc go soláthraíonn sé seo innéacs gach bailíochtóra ina choiste (a bhfuil a n-aitheantas curtha ar fáil i `data`) ar féidir a úsáid chun sínithe aonair a fhiosrú. + +I ngach ré roghnaítear 16 bailíochtóirí i ngach folíon mar `chomhbhailitheoirí`. Bailíonn na comhbhailitheoirí na fianuithe go léir a chloiseann siad fúthu thar an líonra béadáin a bhfuil `data` comhionann lena gcuid féin. Taifeadtar seoltóir gach fianaithe meaitseála sa `aggregation_bits`. Ansin chraolann na comhbhailitheoirí an comhiomlán fianuithe chuig an líonra níos leithne. + +Nuair a roghnaítear bailíochtóir le bheith ina mholtóir bloic déanann siad fianuithe comhiomlána a phacáistiú ó na folíonta suas go dtí an sliotán is déanaí sa bhloc nua. + +### Saolré cuimsiú fianaithe {#attestation-inclusion-lifecycle} + +1. Giniúint +2. Iomadú +3. Comhiomlánú +4. Iomadú +5. Cuimsiú + +Tá saolré an fhianaithe leagtha amach sa scéimre thíos: + +![saolré fianú](./attestation_schematic.png) + +## Luaíochtaí {#rewards} + +Tugtar luach saothair do bhailíochtóirí as fianuithe a chur isteach. Braitheann luach saothair an fhianaithe ar na bratacha rannpháirtíochta (foinse, sprioc agus ceann), an luach saothair bonn agus an ráta rannpháirtíochta. + +Is féidir le gach ceann de na bratacha rannpháirtíochta a bheith fíor nó bréagach, ag brath ar an bhfianú a cuireadh isteach agus an mhoill a bhaineann leis. + +Tarlaíonn an cás is fearr nuair a bhíonn na trí bhratach fíor, agus sa chás sin gnothóidh an bailíochtóir (de réir na brataí ceart): + +`luach saothair += luach saothair bonn * meáchan na brataí * ráta fianaithe na brataí/64` + +Déantar ráta fianaithe na brataí a thomhas agus leas á bhaint as suim iarmhéideanna éifeachtacha na mbailíochtóirí fianaithe go léir don bhratach a tugadh i gcomparáid leis an iarmhéid iomlán gníomhach. + +### Bonn luach saothair {#base-reward} + +Ríomhtar an bonn-luach saothair de réir líon na mbailíochtóirí fianaithe agus a n-iarmhéideanna éifeachtacha éitear: + +`base reward = validator effective balance x 2^6 / SQRT(Effective balance of all active validators)` + +#### Moill ar chuimsiú {#inclusion-delay} + +Ag an am ar vótáil na mbailíochtóirí ar cheann an tslabhra (`block n`), ní raibh `block n+1` molta fós. Mar sin cuimsítear fianuithe go nádúrtha **bloc amháin níos déanaí** mar sin cuireadh gach fianú a vótáil ar `block n` mar cheann an tslabhra san áireamh i `block n+ 1` agus, is é 1 an **mhoill chuimsithe**. Má mhéadaíonn an mhoill chuimsithe faoi dhó go dhá shliotán, leathfaidh an luach saothair fianaithe, mar chun an luach saothair fianaithe a ríomh iolraítear an luach saothair bonn faoi chómhalartach na moille ar chuimsiú. + +### Cásanna fianaithe {#attestation-scenarios} + +#### Bailíochtóir Vótála ar Iarraidh {#missing-voting-validator} + +Tá 1 ré amháin ar a mhéad ag bailíochtóirí chun a bhfianú a chur isteach. Más rud é gur theip ar an bhfianú i ré 0, is féidir leo é a chur isteach le moill áirithinte i ré 1. + +#### Comhbhailitheoir ar Iarraidh {#missing-aggregator} + +Tá 16 Comhbhailitheoir in aghaidh na ré san iomlán. Ina theannta sin, liostálann bailíochtóirí randamacha le **dhá fholíon le haghaidh 256 ré** agus feidhmíonn siad mar chúltaca ar eagla go bhfuil comhbhailitheoirí in easnamh. + +#### Moltóir bloic ar iarraidh {#missing-block-proposer} + +Tabhair faoi deara i gcásanna áirithe go bhféadfadh comhbhailitheoir ámharach a bheith ina mholtóir bloc freisin. Murar cuireadh an fianú san áireamh toisc go bhfuil an moltóir bloic ar iarraidh, roghnódh an chéad mholtóir bloic eile an fianú comhiomlán agus chuirfeadh sé isteach sa chéad bhloc eile é. Mar sin féin, méadóidh an **mhoill chuimsithe** faoi cheann amháin. + +## Tuilleadh léitheoireachta {#further-reading} + +- [Fianuithe i sonraíocht chomhdhearcadh anótáilte Vitalik](https://github.com/ethereum/annotated-spec/blob/master/phase0/beacon-chain.md#attestationdata) +- [Fianuithe in eth2book.info](https://eth2book.info/capella/part3/containers/dependencies/#attestationdata) + +_Ar eolas agat ar acmhainn pobail a chabhraigh leat? Cuir an leathanach seo in eagar agus cuir leis!_ diff --git a/public/content/translations/ga/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/block-proposal/index.md b/public/content/translations/ga/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/block-proposal/index.md new file mode 100644 index 00000000000..1e0afee11a6 --- /dev/null +++ b/public/content/translations/ga/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/block-proposal/index.md @@ -0,0 +1,69 @@ +--- +title: Togra blocála +description: Míniú ar an gcaoi a moltar bloic i Ethereum cruthúnais. +lang: ga +--- + +Is iad na bloic aonaid bhunúsacha an blocshlabhra. Is aonaid scoite faisnéise iad bloic a aistrítear idir nóid, a chomhaontaítear agus a chuirtear le bunachar sonraí gach nóid. Míníonn an leathanach seo conas a tháirgtear iad. + +## Réamhriachtanais {#prerequisites} + +Tá moladh bloic mar chuid den phrótacal cruthúnais. Chun cabhrú leis an leathanach seo a thuiscint, molaimid duit léamh faoi [cruthúnas-gill](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/) agus [bloc-ailtireacht](/developers/docs/blocks/). + +## Cé a tháirgeann bloic? {#who-produces-blocks} + +Molann cuntais bhailíochtóra bloic. Déanann oibreoirí nód a dhéanann bogearraí bailíochtóra a bhainistiú mar chuid dá gcliant reatha agus comhdhearcaidh agus tá 32 ETH ar a laghad taiscthe isteach acu sa chonradh taisce. Mar sin féin, ní bhíonn gach bailíochtóir freagrach ach ó am go ham as bloc a mholadh. Tomhaiseann Ethereum am i sliotáin agus sna réanna. Dhá shoicind déag atá i ngach sliotán, agus is ionann 32 sliotán (6.4 nóiméad) agus ré. Is deis é gach sliotán le bloc nua a chur ar Ethereum. + +### Roghnú randamach {#random-selection} + +Roghnaítear bailíochtóir amháin go randamach chun bloc a mholadh i ngach sliotán. Níl a leithéid de rud ann agus fíor-randamacht i mblocshlabhra mar dá nginfeadh gach nód uimhreacha randamacha dáiríre, ní fhéadfaidís teacht ar chomhdhearcadh. Ina áit sin, is é an aidhm atá ann próiseas roghnúcháin an bhailíochtóra a dhéanamh dothuartha. Baintear an randamacht amach ar Ethereum ag baint úsáide as algartam ar a dtugtar RANDAO a mheascann hais ón moltóir bloc le síol a fhaigheann gach bloc cothrom le dáta. Úsáidtear an luach seo chun bailíochtóir ar leith a roghnú ón tacar iomlán bailíochtóirí. Socraítear roghnú an bhailíochtóra dhá ré roimh ré mar bhealach chun cosaint a thabhairt ar chineálacha áirithe ionramhála síolta. + +Cé go gcuireann bailíochtóirí le RANDAO i ngach sliotán, ní dhéantar an luach RANDAO domhanda a nuashonrú ach uair amháin in aghaidh na ré. Chun innéacs an chéad mholtóra bloc eile a ríomh, déantar luach RANDAO a mheascadh leis an uimhir sliotán chun luach uathúil a thabhairt do gach sliotán. Ní `1/N` amháin an dóchúlacht go roghnófar bailíochtóir aonair (mar a bhfuil `N` = bailíochtóirí gníomhacha iomlána). Ina áit sin, déantar é a ualú ag cothromaíocht éifeachtach ETH gach bailíochtóra. Is é 32 ETH an iarmhéid uasta éifeachtach (ciallaíonn sé seo go dtugann `iarmhéid< < 32 ETH` meáchan níos ísle ná `iarmhéid == 32 ETH`, ach ní thugann `iarmhéid> > 32 ETH` meáchan níos airde ná `iarmhéid == 32 ETH`). + +Ní roghnaítear ach aon mholtóir bloc amháin i ngach sliotán. Faoi ghnáthchoinníollacha, cruthaíonn agus scaoileann táirgeoir bhloic amháin bloc amháin ina sliotán tiomnaithe. Is cion in-slaiseáilte é dhá bhloc a chruthú don sliotán céanna, ar a dtugtar "coibhéis" go minic. + +## Conas a chruthaítear an bloc? {#how-is-a-block-created} + +Táthar ag súil go ndéanfaidh an moltóir bloc rabhchán sínithe a chraoladh a thógann ar an gceann is déanaí den slabhra de réir dearcadh a n-algartam rogha forc féin a reáchtáiltear go háitiúil. Cuireann an t-algartam rogha forc i bhfeidhm aon fianuithe ciúáilte atá fágtha ón sliotán roimhe seo, ansin aimsítear an bloc a bhfuil an meáchan carntha is mó de na fianuithe ina stair. Is é an bloc sin tuismitheoir an bhloc nua a chruthaigh an moltóir. + +Cruthaíonn an moltóir bloc trí shonraí a bhailiú óna bhunachar sonraí áitiúil féin agus amharc ar an slabhra. Taispeántar a bhfuil sa bhloc sa ghearrthóg thíos: + +```rust +class BeaconBlockBody(Container): + randao_reveal: BLSSignature + eth1_data: Eth1Data + graffiti: Bytes32 + proposer_slashings: List[ProposerSlashing, MAX_PROPOSER_SLASHINGS] + attester_slashings: List[AttesterSlashing, MAX_ATTESTER_SLASHINGS] + attestations: List[Attestation, MAX_ATTESTATIONS] + deposits: List[Deposit, MAX_DEPOSITS] + voluntary_exits: List[SignedVoluntaryExit, MAX_VOLUNTARY_EXITS] + sync_aggregate: SyncAggregate + execution_payload: ExecutionPayload +``` + +Glacann an réimse `randao_reveal` luach randamach infhíoraithe a chruthaíonn an moltóir bloc tríd an uimhir ré reatha a shíniú. Is vóta é `eth1_data` ar son tuairim an mholtóir bloc ar an gconradh taisce, lena n-áirítear fréamh na taisce Merkle trie agus líon iomlán na dtaiscí a chumasaíonn taiscí nua a fhíorú. Is réimse roghnach é `graffiti` is féidir a úsáid chun teachtaireacht a chur leis an mbloc. Is réimsí iad `proposer_slashings` agus `attester_slashings` ina bhfuil cruthúnas go ndearna bailíochtóirí áirithe cionta in-slaiseáilte de réir thuairim an mholtóra ar an slabhra. Is liosta é `taiscí` de thaiscí bailíochtóirí nua a bhfuil an moltóir ar an eolas fúthu, agus is liosta é `voluntary_exits` de bhailitheoirí ar mian leo imeacht ar chuala moltóir an bhloic fúthu ar an líonra béadáin ciseal comhdhearcaidh. Is veicteoir é an `sync_aggregate` a thaispeánann cé na bailíochtóirí a sannadh do choiste sioncronaithe roimhe seo (fothacar de bhailíochtóirí a fhreastalaíonn ar shonraí cliant éadrom) agus a ghlac páirt i síniú sonraí. + +Leis an `execution_payload` is féidir faisnéis faoi idirbhearta a chur ar aghaidh idir na cliaint reatha agus comhdhearcaidh. Is é atá sa `execution_payload` ná bloc de shonraí feidhmithe a neadaítear laistigh de bhloc rabhcháin. Léiríonn na réimsí laistigh den `execution_payload` struchtúr na mbloc atá leagtha amach sa pháipéar buí Ethereum, ach amháin nach bhfuil aon ommers ann agus go bhfuil `prev_randao` ann in ionad `difficulty`. Tá rochtain ag an gcliant reatha ar chomhthiomsú áitiúil idirbheart ar chuala sé fúthu ar a líonra béadáin féin. Déantar na hidirbhearta seo a rith go háitiúil chun triail staide nuashonraithe a ghiniúint ar a dtugtar iarstaid. Tá na hidirbhearta san áireamh sa `execution_payload` mar liosta ar a dtugtar `idirbhearta` agus soláthraítear an iarstaid sa réimse `state-root`. + +Bailítear na sonraí seo go léir i mbloc rabhcháin, sínítear iad, agus craoltar iad chuig piaraí an mholtóra bloc, a fhorleagann ar aghaidh chuig a bpiaraí, etc. + +Léigh tuilleadh faoin [anatamaíocht na mbloc](/developers/docs/blocks). + +## Cad a tharlaíonn don bhloc? {#what-happens-to-blocks} + +Cuirtear an bloc le bunachar sonraí áitiúil an mholtóra bloc agus craoltar é chuig piaraí thar líonra béadáin ciseal comhdhearcaidh. Nuair a fhaigheann bailíochtóir an bloc, fíoraíonn sé na sonraí taobh istigh de, lena n-áirítear a sheiceáil go bhfuil an tuismitheoir ceart ag an mbloc, go gcomhfhreagraíonn sé don sliotán ceart, gurb é an t-innéacs tairgeora an ceann a bhfuiltear ag súil leis, go bhfuil an nochtadh RANDAO bailí agus go bhfuil an tairgeoir ní slashed. Tá an `execution_payload` díchuachta, agus déanann cliant reatha an bhailíochtóra na hidirbhearta ar an liosta arís chun an t-athrú staide atá beartaithe a sheiceáil. Ag glacadh leis go n-éiríonn leis an mbloc sna seiceálacha seo go léir, cuireann gach bailíochtóir an bloc lena slabhra canónach féin. Tosaíonn an próiseas ansin arís sa chéad sliotán eile. + +## Luaíocht bhoic {#block-rewards} + +Faigheann an moltóir bloc íocaíocht as a gcuid oibre. Tá `base_reward` ann a ríomhtar mar fheidhm de líon na mbailíochtóirí gníomhacha agus a n-iarmhéideanna éifeachtacha. Faigheann an moltóir bloc ansin codán de `base_reward` do gach fianú bailí atá sa bhloc; dá fhianaíonn bailíochtóirí an bhloic, is ea is mó luach saothair an mholtóra bloc. Tá luach saothair ann freisin do bhailíochtóirí tuairiscithe ar chóir iad a shlaiseáil, cothrom le `1/512 * iarmhéid éifeachtúil` do gach bailíochtóir slaiseáilte. + +[Tuilleadh faoi luaíochtaí agus pionóis](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/rewards-and-penalties) + +## Tuilleadh léitheoireachta {#further-reading} + +- [Réamhrá le bloic](/developers/docs/blocks/) +- [Réamhrá ar chruthúnas-gill](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/) +- [Sonraíochtaí comhdhearcadh Ethereum](https://github.com/ethereum/consensus-specs) +- [Réamhrá le Gasper](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/) +- [Uasghrádú Ethereum](https://eth2book.info/) diff --git a/public/content/translations/ga/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/faqs/index.md b/public/content/translations/ga/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/faqs/index.md new file mode 100644 index 00000000000..2de8fd3f45c --- /dev/null +++ b/public/content/translations/ga/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/faqs/index.md @@ -0,0 +1,172 @@ +--- +title: Ceisteanna Coitianta +description: Ceisteanna coitianta ar chruthúnas-gill Ethereum. +lang: ga +--- + +## Cad é an cruthúnas-gill {#what-is-proof-of-stake} + +Is aicme algartam é cruthúnas-gill atá in ann slándáil a sholáthar do bhlocshlabhraí trína chinntiú go gcailleann ionsaitheoirí a ghníomhaíonn go mímhacánta sócmhainní luachmhara. Éilíonn córais cruthúnas-gill sraith bhailíochtóirí chun roinnt sócmhainne a chur ar fáil ar féidir a scrios má bhíonn iompar mímhacánta ar bun ag an mbailíochtóir. Úsáideann Ethereum meicníocht cruthúnas-gill chun an blocshlabhra a dhaingniú. + +## Conas is féidir cruthúnas-gill a chur i gcomparáid le cruthúnas-oibre? {#comparison-to-proof-of-work} + +Is meicníochtaí iad cruthúnas-oibre agus cruthúnas-gill a dhídhreasaíonn gníomhaithe mailíseacha go heacnamaíoch ó thurscar nó ó chalaois a dhéanamh ar an líonra. Sa dá chás, cuireann nóid a ghlacann páirt ghníomhach sa chomhdhearcadh roinnt sócmhainn "isteach sa líonra" a chaillfidh siad má chleachtann siad mí-iompair. + +I gcruthúnas-oibre, is fuinneamh é an tsócmhainn seo. Ritheann an nód, ar a dtugtar mianadóir, algartam a bhfuil sé mar aidhm aige luach a ríomh níos tapúla ná aon nód eile. Tá sé de cheart ag an nód is tapúla bloc a mholadh don slabhra. Chun stair an tslabhra a athrú nó bheith i gceannas ar an moladh bloic, bheadh ​​ar mhianadóir an oiread sin cumhacht ríomhaireachta a bheith aige go mbuann siad an rás i gcónaí. Tá sé seo ró-chostasach agus deacair a rith, ag cosaint an slabhra ó ionsaithe. Is sócmhainn dhomhanda é an fuinneamh a theastaíonn chun "mianadóireacht" a úsáid ag baint úsáide as cruthúnas-oibre a íocann mianadóirí as. + +Éilíonn cruthúnas-gill nóid, ar a dtugtar bailíochtóirí, sócmhainn criptea a chur isteach go sainráite ar chonradh cliste. Má dhéanann bailíochtóir mí-iompar, is féidir an criptiú seo a scrios toisc go bhfuil siad ag "geallchur" a gcuid sócmhainní go díreach isteach sa slabhra seachas go hindíreach trí chaiteachas fuinnimh. + +Tá i bhfad níos mó éileamh ar fhuinneamh ag cruthúnas-oibre toisc go ndéantar leictreachas a dhó sa phróiseas mianadóireachta. Ar an láimh eile, níl ach méid an-bheag fuinnimh ag teastáil ó chruthúnas-gill- is féidir le bailíochtóiirí Ethereum rith fiú ar ghléas ísealchumhachta mar Raspberry Pi. Ceaptar go bhfuil meicníocht cruthúnas-gill Ethereum níos sláine ná cruthúnas-oibre toisc go bhfuil an costas ionsaithe níos mó, agus go bhfuil na hiarmhairtí d'ionsaitheoir níos déine. + +Is ceist chonspóideach é cruthúnas-oibre i gcoinne cruthúnas-gill. [blag Vitalik Buterin](https://vitalik.eth.limo/general/2017/12/31/pos_faq.html#what-are-the-benefits-of-proof-of-stake-as-opposed-to-proof-of-work) agus an díospóireacht idir Justin Drake agus Lyn Alden achoimre mhaith ar na hargóintí. + + + +## An bhfuil cruthúnas-gill tíosach ar fhuinneamh? {#is-pos-energy-efficient} + +Tá. Úsáideann nóid ar líonra cruthúnas-gill méid bheag fuinnimh. Tháinig staidéar tríú páirtí ar an gconclúid go n-ídíonn líonra iomlán cruthúnais Ethereum thart ar 0.0026 TWh / bliain - thart ar 13,000x níos lú ná cearrbhachas i SAM amháin. + +[Tuilleadh faoi thomhaltas fuinnimh Ethereum](/energy-consumption/). + +## An bhfuil cruthúnas-gill slán? {#is-pos-secure} + +Tá cruthúnas-gill Ethereum an-slán. Rinneadh an mheicníocht a thaighde, a fhorbairt agus a thástáil go dian thar ocht mbliana sula ndeachaigh sé beo. Tá na ráthaíochtaí slándála difriúil ó blocshlabhra cruthúnas-oibre. Mar cruthúnas-gill, is féidir bailíochtóirí mailíseacha a phionósú go gníomhach (“slaiseáíl”) agus iad a dhíbirt as an tacar bailíochtóirí, rud a chosnaíonn méid suntasach ETH. Faoi cruthúnas-oibre, is féidir le hionsaitheoir a n-ionsaí a athdhéanamh fad is a bhíonn dóthain cumhachta hais aige. Tá sé níos costasaí freisin ionsaithe coibhéiseacha a dhéanamh ar chruthúnas-gill Ethereum ná mar a dhéantar faoi cruthúnas-oibre. Chun difear a dhéanamh do bheocht an tslabhra, tá gá le 33% ar a laghad den éitear iomlán atá geallta ar an líonra (ach amháin i gcásanna ionsaithe an-sofaisticiúla a bhfuil dóchúlacht an-íseal go n-éireoidh leo). Chun inneachar na mbloic a rialú amach anseo, tá gá le 51% ar a laghad den ETH iomlán atá geallta, agus chun an stair a athscríobh, tá gá le níos mó ná 66% den sciar iomlán. Scriosfadh prótacal Ethereum na sócmhainní seo i gcásanna ionsaí 33% nó 51% agus trí chomhdhearcadh sóisialta i gcás ionsaithe 66%. + +- [Tuilleadh faoi cruthúnas-gill Ethereum a chosaint ó ionsaitheoirí](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/attack-and-defense) +- [Tuilleadh faoi dhearadh chruthúnas-gill](https://medium.com/@VitalikButerin/a-proof-of-stake-design-philosophy-506585978d51) + +## An bhfuil Ethereum níos saoire mar gheall ar an gcruthúnas-gill? {#does-pos-make-ethereum-cheaper} + +Ní féidir. Socraítear an costas chun idirbheart a sheoladh (táille gháis) ag margadh táillí dinimiciúil a ardaíonn le níos mó éileamh ar líonra. Níl tionchar díreach ag meicníocht an chomhdhearcaidh air seo. + +[Tuilleadh faoi ghás](/developers/docs/gas). + +## Cad iad nóid, cliaint agus bailíochtóirí? {#what-are-nodes-clients-and-validators} + +Is ríomhairí iad nóid atá ceangailte le líonra Ethereum. Is iad na cliaint na bogearraí a ritheann siad a iompaíonn an ríomhaire ina nód. Tá dhá chineál cliant ann: cliaint reatha agus cliaint chomhdhearcaidh. Tá gá leis an dá cheann chun nód a chruthú. Is breiseán roghnach é bailíochtóir do chliant comhdhearcaidh a chuireann ar chumas an nód páirt a ghlacadh i gcomhdhearcadh cruthúnas-gill. Ciallaíonn sé seo bloic a chruthú agus a mholadh nuair a roghnaítear iad agus na bloic a gcloisfidh siad fúthu ar an líonra a fhianú. Chun bailíochtóir a rith, ní mór don oibreoir nód 32 ETH a thaisceadh sa chonradh taisce. + +- [Tuilleadh faoi nóid agus cliaint](/developers/docs/nodes-and-clients) +- [Tuilleadh faoin ngeallchur](/staking) + +## An smaoineamh nua é cruthúnas-gill? {#is-pos-new} + +Ní féidir. Mhol úsáideoir ar BitcoinTalk [an bun-smaoineamh cruthúnas-gill](https://bitcointalk.org/index.php?topic=27787.0) mar uasghrádú ar Bitcoin in 2011. Bhí sé aon bhliain déag sula raibh sé réidh le cur i bhfeidhm ar Ethereum Mainnet. Chuir roinnt slabhraí eile cruthúnas-gill i bhfeidhm níos luaithe ná Ethereum, ach ní meicníocht shonrach Ethereum (ar a dtugtar Gasper). + +## Cad atá speisialta faoi cruthúnas-gill Ethereum? {#why-is-ethereum-pos-special} + +Tá meicníocht cruthúnas-gill Ethereum uathúil ina dhearadh. Ní hé seo an chéad mheicníocht cruthúnas-gill a dearadh agus a cuireadh i bhfeidhm, ach is é an ceann is láidre é. Tugtar "Casper" ar an meicníocht cruthúnas-gill. Sainmhíníonn Casper conas a roghnaítear bailíochtóirí chun bloic a mholadh, conas agus cathain a dhéantar fianuithe, conas a dhéantar fianuithe a chomhaireamh, na luach saothair agus na pionóis a thugtar do bhaiíochtóirí, coinníollacha gearrtha, meicníochtaí teipshábháilteachta amhail sceitheadh ​​​​neamhghníomhaíochta, agus na coinníollacha maidir le "críochnaitheacht". Is í an chríochnaitheacht an riocht mar a gcaithfidh 66% ar a laghad den ETH iomlán atá i ngeall ar an líonra vótáil ar bhloc mar chuid bhuan den slabhra canónach. D'fhorbair taighdeoirí Casper go sonrach le haghaidh Ethereum, agus is é Ethereum an chéad agus an t-aon blocshlabhra a chuir i bhfeidhm é. + +Chomh maith le Casper, úsáideann cruthúnas-gill Ethereum algartam rogha forc ar a dtugtar LMD-GHOST. Tá sé seo riachtanach i gcás go n-eascraíonn riocht ina mbíonn dhá bhloc ann don sliotán céanna. Cruthaíonn sé seo dhá fhorc den blocshlabhra. Roghnaíonn LMD-GHOST an ceann a bhfuil an “meáchan” is mó fianuithe aige. Is ionann an meáchan agus líon na bhfianuithe arna ualú ag cothromaíocht éifeachtach na mbailíochtóirí. Tá LMD-GHOST uathúil do Ethereum. + +Tugtar Gasper ar an meascán de Casper agus LMD_GHOST. + +[Tuilleadh faoi Gasper](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/gasper/) + +## Cad is slaiseáil ann? {#what-is-slashing} + +Sleaiseáil an téarma a thugtar ar scriosadh cuid de gheall an bhailíochtóra agus an bailíochtóir a dhíbirt as an líonra. An méid ETH a chailltear i scálaí sleaiseála le líon na mbailíochtóirí á laghdú - ciallaíonn sé seo go ngearrtar pionós níos déine ar bhailíochtóirí claonpháirteacha ná daoine aonair. + +[Tuilleadh faoin slaiseáil](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/rewards-and-penalties#slashing) + +## Cén fáth a dteastaíonn 32 ETH ó bhailíochtóirí? {#why-32-eth} + +Ní mór do bhailíochtóirí ETH a chur i ngeall ionas go mbeidh rud éigin le cailliúint acu má chleachtann siad mí-iompair. Ní mór dóibh 32 ETH a gheallchur go sonrach ionas go mbeidh ar a gcumas nóid rith ar chrua-earraí measartha. Dá mbeadh an t-íosmhéid ETH in aghaidh an bhailíochtóra níos ísle, ansin mhéadódh líon na mbailíochtóirí agus dá bhrí sin líon na dteachtaireachtaí a chaithfí a phróiseáil i ngach sliotán, rud a chiallaíonn go mbeadh crua-earraí níos cumhachtaí ag teastáil chun nód a rith. + +## Conas a roghnaítear bailíochtóirí? {#how-are-validators-selected} + +Roghnaítear bailíochtóir amháin go randamach chun bloc a mholadh i ngach sliotán le halgartam ar a dtugtar RANDAO a mheascann hais ón moltóir bloc le síol a nuashonraítear gach bloc. Úsáidtear an luach seo chun bailíochtóir ar leith a roghnú ón tacar iomlán bailíochtóirí. Socraítear roghnú an bhailíochtóra dhá ré roimh ré. + +[Tuilleadh faoi roghnú bailíochtóirí](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/block-proposal) + +## Cad é meilt gill? {#what-is-stake-grinding} + +Is cineál ionsaí ar líonraí cruthúnas-gill é meilt ghill mar a ndéanann ionsaitheoir iarracht rogha an bhailíochtóra a chlaonadh i leith a mbailíochtóirí féin. Teastaíonn thart ar leath den ETH geallta iomlán le haghaidh ionsaithe meilt gill ar RANDAO. + +[Tuilleadh faoi mheilt gill](https://eth2book.info/altair/part2/building_blocks/randomness/#randao-biasability) + +## Cad is slaiseáil sóisialta ann? {#what-is-social-slashing} + +Is éard atá i gceist le slaiseáil sóisialta ná cumas an phobail forc den blocshlabhra a chomhordú mar fhreagra ar ionsaí. Cuireann sé ar chumas an phobail teacht chucu féin tar éis d'ionsaitheoir slabhra mímhacánta a chríochnú. Is féidir slaiseáil sóisialta a úsáid freisin in aghaidh ionsaithe cinsireachta. + +- [Tuilleadh faoi slaiseáil shóisialta](https://ercwl.medium.com/the-case-for-social-slashing-59277ff4d9c7) +- [Vitalik Buterin ar slaiseáil shóisialta](https://vitalik.eth.limo/general/2017/12/31/pos_faq.html#what-is-proof-of-stake) + +## An ndéanfar slaiseáil orm? {#will-i-get-slashed} + +Mar bhailíochtóir tá sé an-deacair a bheith sleaiseáilte mura bhfuil tú ag gabháil d'aon ghnó d'iompar mailíseach. Ní chuirtear sleaiseáil i bhfeidhm ach amháin i gcásanna an-sonracha nuair a mholann bailíochtóirí bloic iolracha don sliotán céanna nó go dtagann siad salach ar a bhfianuithe - ní dócha go dtiocfaidh siad seo chun cinn de thaisme. + +[Tuilleadh faoi choinníollacha slaiseála](https://eth2book.info/altair/part2/incentives/slashing) + +## Cad é cúis tada-i-ngeall? {#what-is-nothing-at-stake-problem} + +Is fadhb choincheapúil í fhadhb tada-i-ngeall le roinnt meicníochtaí cruthúnas-gill nuair nach mbíonn ach luaíochtaí ann gan pionóis. Mura bhfuil aon rud i ngeall, beidh bailíochtóir pragmatach chomh sásta céanna aon fhorc den blocshlabhra, nó fiú foirc iolracha, a fhianú, toisc go méadaíonn sé seo a luaíochtaí. Seachnaíonn Ethereum é seo trí úsáid a bhaint as coinníollacha críochnaitheachta agus slaiseáil chun slabhra canónach amháin a chinntiú. + +[Tuilleadh faoi chúis tada-i-ngeall](https://vitalik.eth.limo/general/2017/12/31/pos_faq.html#what-is-the-nothing-at-stake-problem-and-how-can-it-be-fixed) + +## Cad is algartam rogha forc ann? {#what-is-a-fork-choice-algorithm} + +Cuireann algartam rogha forc rialacha i bhfeidhm lena gcinntear cé acu slabhra is ea an slabhra chanónach. Faoi choinníollacha optamacha, níl aon ghá le riail maidir le rogha forc toisc nach bhfuil ach bloc-togróir amháin in aghaidh na sliotán agus bloc amháin le roghnú as. Ó am go chéile, áfach, bíonn roghanna iomadúla ann maidir leis an gcaoi a n-eagraítear bloic in aice le ceann an tslabhra mar gheall ar iolracha bloic don sliotán céanna nó faisnéis a thagann go déanach. Sna cásanna seo, ní mór do gach cliant roinnt rialacha a chur i bhfeidhm go comhionann chun a chinntiú go roghnaíonn siad go léir an t-ord ceart bloic. Ionchódaíonn an algartam forc-rogha na rialacha seo. + +Tugtar LMD-GHOST ar algartam forc-rogha Ethereum. Roghnaíonn sé an forc leis an meáchan is mó fianuithe, rud a chiallaíonn an ceann is mó atá i ngeall ar ETH vótáil ar a son. + +[Tuilleadh faoi LMD-GHOST](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/gasper/#fork-choice) + +## Cad is críochnúlacht ann i gcruthúnas-gill? {#what-is-finality} + +Is ionann an chníochnaitheacht i gcruthúnas-gill agus an ráthaíocht go mbeidh bloc ar leith mar chuid bhuan den slabhra canónach agus nach féidir é a aistarraingt ach amháin má tharlaíonn teip comhdhearcaidh ina mbíonn ionsaitheoir ag dó 33% de na héitir uile atá geallta. Is críochnaitheacht "criptea-eacnamaíoch" é seo, i gcomparáid le "críochnaitheacht dhóchúil" a bhaineann le blocshlabhraí cruthúnas-oibre. I gcríochnaitheacht dhóchúil, níl aon staid shainráite críochnaithe/neamhchríochnaithe ann do bhloic - is lú agus is lú an seans go bhféadfaí bloc a bhaint den slabhra de réir mar a théann sé in aois, agus cinneann úsáideoirí dóibh féin cathain a bhíonn siad muiníneach a dhóthain go bhfuil bloc "sábháilte". Le críochnaitheacht cripteacnamúil, ní mór vótáil ar son péirí de bhloic seicphointí 66% den éitear atá i gceist. Má shásaítear an coinníoll seo, cuirtear "bailchríoch" go sainráite ar na bloic idir na seicphointí sin. + +[Tuilleadh faoi chríochnaitheacht](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/#finality) + +## Cad is 'suibiachtúlacht lag' ann? {#what-is-weak-subjectivity} + +Tá suibiachtúlacht laige ina ghné de líonraí cruthúnas-gill ina n-úsáidtear faisnéis shóisialta chun staid reatha an blocshlabhra a dhearbhú. Is féidir staid nua a thabhairt do nóid a athcheanglaíonn leis an líonra tar éis a bheith as líne ar feadh i bhfad nó do nóid nua ionas gur féidir leis an nód a fheiceáil láithreach go bhfuil siad ar an slabhra ceart. Tugtar "pointí seiceála suibiachtúlachta lag" ar na staideanna seo agus is féidir iad a fháil ó oibreoirí nód eile lasmuigh den bhanna, nó ó bhloc-thaiscéalaithe, nó ó roinnt críochphointí poiblí. + +[Tuilleadh ar suibiachtúlacht lag](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/weak-subjectivity) + +## An bhfuil cruthúnas-gill frithsheasmhach i gcoinne cinsireachta? {#is-pos-censorship-resistant} + +Is deacair frithsheasmhacht cinsireachta a chruthú faoi láthair. Mar sin féin, murab ionann agus cruthúnas-oibre, tugann cruthúnas-gill an rogha slaiseálacha a chomhordú chun bailíochtóirí cinsireachta a phionósú. Tá athruithe le teacht ar an bprótacal a scarann ​​​​tógálaithe bloc ó mholtóirí bloc agus cuireann siad i bhfeidhm liostaí idirbhearta a chaithfidh tógálaithe a áireamh i ngach bloc. Tugtar deighilt na dtógálaithe cearta ar an togra seo agus cuidíonn sé le bailíochtóirí a chosc ó idirbhearta cinsireachta. + +[Tuilleadh ar scaradh idir moltóirí agus tógálaí](https://notes.ethereum.org/@fradamt/H1TsYRfJc#Original-basic-scheme) + +## An féidir ionsaí 51% a dhéanamh ar chóras cruthúnas-gill Ethereum? {#pos-51-attack} + +Tá. Tá cruthúnas-gill i mbaol ionsaithe 51%, díreach cosúil le cruthúnas-oibre. In ionad an ionsaitheoir a éilíonn 51% de chumhacht hais an líonra, éilíonn an t-ionsaitheoir 51% den ETH iomlán atá i ngeall. Faigheann ionsaitheoir a bhailíonn 51% den sciar iomlán smacht ar an algartam forc-rogha. Cuireann sé seo ar chumas an ionsaitheora idirbhearta áirithe a chinsireacht, atheagrú gearr-raoin a dhéanamh agus MEV a bhaint as bloic a athordú ina fhabhar. + +[Tuilleadh faoi ionsaithe ar chruthúnas-gill](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/attack-and-defense) + +## Cad is comhordú sóisialta ann, agus cén fáth a bhfuil gá leis? {#what-is-social-coordination} + +Is líne cosanta deiridh do Ethereum é comhordú sóisialta a cheadódh slabhra macánta a ghnóthú ó ionsaí a chuir bloic mhímhacánta chun críche. Sa chás seo, bheadh ​​ar an bpobal Ethereum "as-bhanna" a chomhordú agus aontú le forc macánta mionlaigh a úsáid, ag slaiseáil bailíochtóirí an ionsaitheora sa phróiseas. Bheadh ​​​​gá le aipeanna agus malartuithe chun an forc macánta a aithint freisin. + +[Léigh tuilleadh faoi chomhordú sóisialta](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/attack-and-defense#people-the-last-line-of-defense) + +## An éiríonn daoine saibhre níos saibhre i gcruthúnas-gill? {#do-rich-get-richer} + +Dá mhéad ETH atá ag duine le geallchur, is amhlaidh is mó bailíochtóirí is féidir leo a rith, agus is mó luach saothair is féidir leo a fháil. Scálaítear luach saothair go líneach leis an méid ETH atá geallta, agus faigheann gach duine an céatadán céanna ar ais. Saibhríonn cruthúnas-oibre na saibhre níos mó ná cruthúnas-gilil, toisc go mbaineann mianadóirí níos saibhre, a cheannaíonn crua-earraí ar scála, leas as eacnamaíocht scála, rud a chiallaíonn go bhfuil gaol neamhlíneach idir saibhreas agus luach saothair. + +## An bhfuil cruthúnas-gill níos láraithe ná cruthúnas-oibre? {#is-pos-decentralized} + +Níl bíonn claonadh ag cruthúnas-oibre i dtreo láraithe mar go méadaíonn costais mhianadóireachta agus go ndíbrítear daoine aonair ar phraghas, ansin díbríonn siad cuideachtaí beaga ar phraghas, agus mar sin de. Is í an fhadhb atá ann faoi láthair maidir le cruthúnas-gill ná an tionchar a bhíonn ag díorthaigh cruachta leachta (LSDanna). Is comharthaí iad seo a ionadaíonn ETH atá geallta ag soláthraí éigin gur féidir le duine ar bith a mhalartú ar mhargaí tánaisteacha gan an ETH iarbhír a bheith gan dul i ngleic leis. Ligeann LSDanna d’úsáideoirí geall a dhéanamh le níos lú ná 32 ETH, ach cruthaíonn siad riosca láraithe freisin nuair is féidir le roinnt eagraíochtaí móra cuid mhór den gheall a rialú. Sin é an fáth gurb é [geallchur aonair](/staking/solo) an rogha is fearr le haghaidh Ethereum. + +[Tuilleadh faoi lárú na ngeallta i LSDanna](https://notes.ethereum.org/@djrtwo/risks-of-lsd) + +## Cén fáth nach féidir liom ach ETH a gheallchur? {#why-can-i-only-stake-eth} + +Is é ETH airgeadra dúchais Ethereum. Tá sé bunriachtanach airgeadra aonair a bheith ann ina n-ainmnítear gach geall, chun iarmhéideanna éifeachtacha a chuntas chun vótaí a ualú agus chun urrús a dhéanamh. Is comhpháirt bhunúsach de Ethereum seachas conradh cliste é ETH féin. Dá nglacfaí le hairgeadraí eile, mhéadófaí go mór an chastacht agus laghdófaí slándáil an gheallchuir. + +## An é Ethereum an t-aon blocshlabhra cruthúnas-gill? {#is-ethereum-the-only-pos-blockchain} + +Ní hé, tá roinnt blocshlabhraí eile cruthúnas-gill ann. Níl aon cheann acu comhionann le Ethereum; Tá meicníocht cruthúnas-gill Ethereum uathúil. + +## Cad é The Merge? {#what-is-the-merge} + +Ba leis an Merge a d'athraigh Ethereum a mheicníocht chomhdhearcaidh cruthúnas-oibre-bhunaithe agus nuair a chuir sé a mheicníocht cruthúnas-gill ar siúl chomhdhearcadh-bhunaithe ina áit. Tharla The Merge ar 15 Meán Fómhair 2022. + +[Tuilleadh faoin gCumasc](/roadmap/merge) + +## Cad iad beocht agus sábháilteacht? {#what-are-liveness-and-safety} + +Is iad beocht agus sábháilteacht an dá ábhar imní bunúsacha maidir le blocshlabhra. Is éard is beocht ann ná slabhra críochnaitheach a bheith ar fáil. Má stopann an slabhra ag críochnú nó mura bhfuil úsáideoirí in ann rochtain a fháil air go héasca, is teipeanna beochta iad sin. D’fhéadfaí costas fíor-ard rochtana a mheas mar theip beocht. Tagraíonn sábháilteacht don deacracht atá le hionsaí a dhéanamh ar an slabhra - eadhon, na pointí seiceála atá i gcoimhlint a chríochnú. + +[Léigh tuilleadh sa pháipéar Casper](https://arxiv.org/pdf/1710.09437.pdf) diff --git a/public/content/translations/ga/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/gasper/index.md b/public/content/translations/ga/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/gasper/index.md new file mode 100644 index 00000000000..21a5366c1b7 --- /dev/null +++ b/public/content/translations/ga/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/gasper/index.md @@ -0,0 +1,52 @@ +--- +title: Gasper +description: Míniú ar mheicníocht cruthúnas-de-gill Gasper. +lang: ga +--- + +Is meascán é Gasper de Casper the Friendly Finality Gadget (Casper-FFG) agus an algartam rogha forc LMD-GHOST. Cruthaíonn na comhpháirteanna seo le chéile an mheicníocht chomhtdhearcaidh chun cruthúnas-gill Ethereum a fháil. Is é Casper an mheicníocht a uasghrádaíonn bloic áirithe go "críochnú" ionas gur féidir le hiontrálaithe nua isteach sa líonra a bheith muiníneach go bhfuil siad ag sioncronú an slabhra canónach. Úsáideann an t-algartam rogha forc vótaí carntha chun a chinntiú gur féidir le nóid an ceann ceart a roghnú go héasca nuair a thagann foirc chun cinn sa bhlocshlabhra. + +**Tabhair faoi deara** gur nuashonraíodh an sainmhíniú bunaidh ar Casper-FFG beagán le cur san áireamh in Gasper. Ar an leathanach seo breithnímid an leagan nuashonraithe. + +## Réamhriachtanais + +Chun an t-ábhar seo a thuiscint is gá an leathanach tosaigh ar [cruthúnas-gill](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/) a léamh. + +## An ról atá ag Gasper {#role-of-gasper} + +Suíonn Gasper ar bharr blocshlabhra cruthúnas-gill ina soláthraíonn nóid éitear mar thaisce slándála is féidir a scrios má tá siad leisciúil nó mímhacánta maidir le bloic a mholadh nó a bhailíochtú. Is é Gasper an mheicníocht a shainíonn conas a fhaigheann bailíochtóirí luach saothair agus a ngearrtar pionós orthu, a ndéanann siad cinneadh ar na bloic a nglacfar leo agus a dhiúltófar, agus cén forc den bhlocshlabhra ar chóir tógáil air. + +## Cad is críochnaitheacht ann? {#what-is-finality} + +Is maoin de chuid bloic áirithe é críochnúlacht a chiallaíonn nach féidir iad a thabhairt ar ais mura rud é go raibh teipthe comhdhearcadh criticiúil ann agus go bhfuil 1/3 ar a laghad den éitear cruachta iomlán scriosta ag ionsaitheoir. Is féidir smaoineamh ar bhlocanna críochnaithe mar fhaisnéis a bhfuil an blocshlabhra cinnte faoi. Ní mór do bhloc dul trí nós imeachta uasghrádaithe dhá chéim chun bloc a thabhairt chun críche: + +1. Caithfidh gur vótáil dhá thrian den éitear iomlán atá geallta i bhfabhar cuimsiú an bhloc sin sa slabhra canónach. Uasghrádaíonn an coinníoll seo an bloc go "comhfhadaithe". Ní dócha go gcuirfear bloic chomhfhadaithe ar ais, ach is féidir leo a bheith faoi choinníollacha áirithe. +2. Nuair a bhíonn bloc comhfhadaithe eile ar bharr bloc inchosanta, déantar é a uasghrádú go "críochnú". Is gealltanas é bloc a thabhairt chun críche chun an bloc a áireamh sa slabhra canónach. Ní féidir é a fhilleadh mura scriosann ionsaitheoir na milliúin éitear (na billiúin $USD). + +Ní tharlaíonn na huasghráduithe bloc seo i ngach sliotán. Ina áit sin, ní féidir ach bloic teorann ré a chomhfhadú agus a thabhairt chun críche. Tugtar "seicphointí" ar na bloic seo. Measann uasghrádú péirí seicphointí. Ní mór go mbeadh “nasc sártromlagih” ann idir dhá sheicphointí as a chéile (i.e. dhá thrian den vótáil iomlán éitir i ngeall gurb é seicphointe B an sliocht ceart de sheicphointe A) chun an seicphointe is lú déanaí a uasghrádú go dtí gur tugadh chun críche é agus go bhfuil an mbloc is déanaí comhfhadaithe. + +Toisc go n-éilíonn críochnaitheacht comhaontú dhá thrian go bhfuil bloc canónach, ní féidir le hionsaitheoir slabhra críochnaithe eile a chruthú gan: + +1. In úinéireacht ar nó ag ionramháil dhá thrian den éitear iomlán i gceist. +2. Ag scriosadh ar a laghad aon trian den éitear iomlán i gceist. + +Tagann an chéad choinníoll chun cinn toisc go bhfuil gá le dhá thrian den éitear atá i gceist le slabhra a thabhairt chun críche. Tagann an dara coinníoll chun cinn mar má tá dhá thrian den ghealltanas iomlán tar éis vótáil i bhfabhar an dá fhorc, ansin caithfidh aon trian vótáil ar an dá cheann. Coinníoll slaiseála is ea vótáil faoi dhó a ghearrfaí an píonós is mó air, agus scriosfaí aon trian den gheall iomlán. Ó mhí na Bealtaine 2022, éilíonn sé seo ar ionsaitheoir luach timpeall $10 billiún d'éitear a dhó. Is foirm beagán modhnaithe é an t-algartam a thugann údar agus a thugann chun críche bloic in Gasper de [Casper the Friendly Finality Gadget (Casper-FFG)](https://arxiv.org/pdf/1710.09437.pdf). + +### Dreasachtaí agus Slaiseáil {#incentives-and-slashing} + +Tugtar luaíocht do bhailíochtóirí as bloic a mholadh agus a bhailíochtú go hionraic. Bronntar luaíocht ar éitear agus cuirtear lena ngeall é. Ar an láimh eile, ní chailleann bailíochtóirí atá as láthair agus nach ngníomhaíonn siad nuair a iarrtar orthu na luaíochtaí seo agus uaireanta caillfidh siad cuid bheag dá ngeallta reatha. Mar sin féin, is beag na pionóis as a bheith as líne agus, i bhformhór na gcásanna, is ionann iad agus costais deise a bhaineann le luaíocht a chailliúint. Mar sin féin, tá sé an-deacair roinnt gníomhartha bailíochtóra a dhéanamh de thaisme agus léiríonn siad rún mailíseach éigin, mar shampla bloic iolracha a mholadh don sliotán céanna, fianú bloic iolracha don sliotán céanna, nó dul in aghaidh na vótaí seicphointe roimhe seo. Is iompraíochtaí “slaiseála” iad seo a ngearrtar pionós níos géire orthu – scriostar cuid de sciar an bhailíochtóra agus baintear an bailíochtóir as líonra na mbailíochtóirí dá bharr. Tógann an próiseas seo 36 lá. Ar Lá 1, tá pionós tosaigh suas le 1 ETH ann. Ansin síothlaíonn éitear an bhailíochtóra slaiseáilte go mall ar feadh na tréimhse fágála, ach ar Lá 18, faigheann siad "pionós comhghaoil", rud atá níos mó nuair a ghearrtar níos mó bailíochtóirí thart ar an am céanna. Is é an t-uasphionós an geall iomlán. Tá na luach saothair agus na pionóis seo deartha chun bailíochtóirí macánta a dhreasú agus chun ionsaithe ar an líonra a dhídhreasú. + +### Sceitheadh ​​Neamhghníomhaíochta {#inactivity-leak} + +Chomh maith le slándáil, soláthraíonn Gasper "beocht shochreidte" freisin. Is é seo an coinníoll, chomh fada agus a bhfuil dhá thrian den éitear iomlán atá i gceist ag vótáil go hionraic agus ag leanúint leis an bprótacal, beidh an slabhra in ann tabhairt chun críche beag beann ar aon ghníomhaíocht eile (amhail ionsaithe, saincheisteanna aga folaigh, nó slaiseáil). Ar bhealach eile, ní mór aon trian den éitear iomlán atá i ngeall a chur i gcontúirt ar bhealach éigin chun an slabhra a chosc ó chríochnú. I Gasper, tá líne chosanta breise i gcoinne teip bheochta, ar a dtugtar an "sceitheadh ​​​​neamhghníomhaíochta". Gníomhaíonn an mheicníocht seo nuair a theip ar an slabhra a thabhairt chun críche ar feadh níos mó ná ceithre ré. Na bailíochtóirí nach bhfuil ag fianú go gníomhach don slabhra tromlaigh, déantar a ngeall a shíothlú de réir a chéile go dtí go n-aisghabhann an tromlach dhá thrian den gheall iomlán, ag cinntiú nach bhfuil teipeanna beochta ach sealadach. + +### Rogha foirc {#fork-choice} + +Áiríodh leis an sainmhíniú bunaidh ar Casper-FFG algartam rogha forc a chuir an riail i bhfeidhm: `lean an slabhra ina bhufil an seicphointe comhfhadaithe leis an airde is mó` áit a sainmhínítear airde mar an fad is mó ón mbloc géinis. I Gasper, tá an riail bunaidh maidir le rogha forc dímheasta i bhfabhar algartam níos sofaisticiúla ar a dtugtar LMD-GHOST. Tá sé tábhachtach a thuiscint, faoi ghnáthchoinníollacha, nach bhfuil gá le riail maidir le rogha forc - tá moltóir bloc amháin ann do gach sliotán, agus fianaíonn bailíochtóirí macánta é. Is i gcásanna aisioncronachta líonra mór amháin nó nuair a d'éiligh moltóir bloc mímhacánta go bhfuil gá le algartam rogha forc. Mar sin féin, nuair a thagann na cásanna sin chun cinn, is cosaint ríthábhachtach é an t-algartam rogha forc a dhaingníonn an slabhra ceart. + +Seasann LMD-GHOST don “fo-chrann sanntach is troime a bhreathnaítear ar an teachtaireacht is déanaí”. Is bealach trom béarlagair é seo chun algartam a shainiú a roghnaíonn an forc leis an meáchan carntha is mó de na fianuithe mar an gceann canónach (fochrainn sanntach is troime) agus má fhaightear teachtaireachtaí iolracha ó bhailíochtóir, ní mheastar ach an ceann is déanaí (is déanaí -teachtaireacht tiomáinte). Sula gcuirtear an bloc is troime lena shlabhra canónach, déanann gach bailíochtóir measúnú ar gach bloc ag baint úsáide as an riail seo. + +## Further Reading {#further-reading} + +- [Gasper: GHOST agus Casper a chomhcheangal](https://arxiv.org/pdf/2003.03052.pdf) +- [Casper an Giuirléid Críochnaitheachta Cairdiúil](https://arxiv.org/pdf/1710.09437.pdf) diff --git a/public/content/translations/ga/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/index.md b/public/content/translations/ga/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/index.md new file mode 100644 index 00000000000..d4368cd2971 --- /dev/null +++ b/public/content/translations/ga/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/index.md @@ -0,0 +1,99 @@ +--- +title: Cruthúnas-gill (PoS) +description: Míniú ar an bprótacal comhdhearcadh cruthúnas-gill agus a ról in Ethereum. +lang: ga +--- + +Tá cruthúnas-gill i gceist (PoS) mar bhonn le [meicníocht chomhdhearcaidh](/developers/docs/consensus-mechanisms/) Ethereum. Chuir Ethereum a mheicníocht cruthúnas-gill ar siúl in 2022 toisc go bhfuil sé níos sláine, níos lú fuinnimh, agus níos fearr chun réitigh nua scálaithe a chur i bhfeidhm i gcomparáid leis an gceann roimhe seo [cruthúnas-oibre](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow). + +## Réamhriachtanais {#prerequisites} + +Chun an leathanach seo a thuiscint níos fearr, molaimid duit léamh ar [meicníochtaí comhdhearcaidh](/developers/docs/consensus-mechanisms/) ar dtús. + +## Cad is cruthúnas-gill ann (PoS)? {#what-is-pos} + +Is bealach é cruthúnas-gill lena chruthú gur chuir bailíochtóirí rud éigin luachmhar isteach sa líonra is féidir a scriosadh má ghníomhaíonn siad go mímhacánta. I gcruthúnas-de-gill Ethereum, cuireann bailíochtóirí caipiteal i bhfoirm ETH isteach i gconradh cliste ar Ethereum. Tá an bailíochtóir freagrach ansin as a sheiceáil go bhfuil bloic nua a iomadaítear thar an líonra bailí agus go gcruthaítear agus go iomadaítear bloic nua iad féin ó am go chéile. Má dhéanann siad iarracht calaois a dhéanamh ar an líonra (mar shampla trí bhlocanna iolracha a mholadh nuair ba chóir dóibh ceann a sheoladh nó fianuithe contrártha a sheoladh), is féidir cuid dá ETH geallta nó iad go léir a scrios. + +## Bailitheoirí {#validators} + +Chun páirt a ghlacadh mar bhaiíochtóir, ní mór d'úsáideoir 32 ETH a thaisceadh sa chonradh taisce agus trí phíosa bogearraí ar leith a reáchtáil: cliant reatha, cliant comhdhearcaidh agus cliant bailíochtóra. Nuair a thaisceann siad a ETH, téann an t-úsáideoir isteach i scuaine gníomhachtaithe a chuireann teorainn le ráta na mbailíochtóirí nua a théann isteach sa líonra. Nuair a bheidh siad gníomhachtaithe, faigheann bailíochtóirí bloic nua ó phiaraí ar líonra Ethereum. Déantar na hidirbhearta a sheachadtar sa bhloc a ath-rith chun a sheiceáil go bhfuil na hathruithe atá beartaithe ar staid Ethereum bailí, agus déantar an síniú bloc a sheiceáil. Ansin cuireann an bailíochtóir vóta (ar a dtugtar fianú) i bhfabhar an bhloc sin ar fud an líonra. + +Faoin gcruthúnas-oibre, is í deacracht na mianadóireachta a chinneann uainiú na mbloc, ach faoin gcruthúnas-gill, tá an luas socraithe. Roinntear an t-am i cruthúnas-gill Ethereum i sliotáin (12 soicind) agus réanna (32 sliotán). Roghnaítear bailíochtóir amháin go randamach le bheith ina mholtóir bloic i ngach sliotán. Tá an bailíochtóir seo freagrach as bloc nua a chruthú agus as é a sheoladh chuig nóid eile ar an líonra. Chomh maith leis sin i ngach sliotán, roghnaítear coiste bailíochtóirí go randamach, a úsáidtear a vótaí chun bailíocht an bhloc atá á mholadh a chinneadh. Tá sé tábhachtach an bailíochtóir a cuireadh ar bun a roinnt ar choistí chun an t-ualach líonra a choinneáil inbhainistithe. Roinneann coistí an tacar bailíochóirí ionas go bhfianaítear gach bailíochtóir gníomhach i ngach tréimhse, ach ní i ngach sliotán. + +## Conas a Fhorghníomhaítear Idirbheart in Ethereum PoS {#transaction-execution-ethereum-pos} + +Tugann an méid seo a leanas míniú deireadh le deireadh ar conas a dhéantar idirbheart a fhorghníomhú in Ethereum cruthúnas-gill. + +1. Cruthaíonn agus síníonn úsáideoir [idirbheart](/developers/docs/transactions/) lena eochair phríobháideach. De ghnáth láimhseálann sparán nó leabharlann é seo mar [ethers.js](https://docs.ethers.org/v6/), [web3js](https://docs.web3js.org/), [web3py](https://web3py.readthedocs.io/en/v5/) srl ach faoin gcochall tá iarratas á dhéanamh ag an úsáideoir chun nód a úsáideann an Ethereum [JSON-RPC API](/developers/docs/apis/json-rpc/). Sainmhíníonn an t-úsáideoir an méid gáis a bhfuil siad sásta a íoc mar leid do bhailíochtóir chun iad a spreagadh chun an t-idirbheart a áireamh i mbloc. Íoctar na [leideanna](/developers/docs/gas/#priority-fee) leis an bhailíochtóir agus dóitear an [ táille boinn](/developers/docs/gas/#base-fee). +2. Cuirtear an t-idirbheart faoi bhráid cliant reatha Ethereum [cliant reatha](/developers/docs/nodes-and-clients/#execution-client) a fhíoraíonn a bhailíocht. Ciallaíonn sé seo a chinntiú go bhfuil go leor ETH ag an seoltóir chun an t-idirbheart a chomhlíonadh agus go bhfuil sé sínithe acu leis an eochair cheart. +3. Má tá an t-idirbheart bailí, cuireann an cliant reatha é leis an mempool áitiúil (liosta na n-idirbheart ar feitheamh) agus craolann sé ciseal reatha freisin chuig nóid eile thar an líonra béadáin. Nuair a chloiseann nóid eile faoin idirbheart cuireann siad lena mempool áitiúil é freisin. Seans go staonfaidh úsáideoirí ardleibhéil óna n-idirbheart a chraoladh agus ina ionad sin é a chur ar aghaidh chuig tógálaithe bloc speisialaithe ar nós [Flashbots Auction](https://docs.flashbots.net/flashbots-auction/overview). Ligeann sé seo dóibh na hidirbhearta a eagrú sna bloic atá le teacht ar mhaithe le brabús uasta ([MEV](/developers/docs/mev/#mev-extraction)). +4. Is é ceann de na nóid bhailíochtóirí ar an líonra an moltóir bloic don sliotán reatha, tar éis dó a bheith roghnaithe go randamach roimhe seo le RANDAO. Tá an nód seo freagrach as an chéad bhloc eile a thógáil agus a chraoladh le cur leis an blocshlabhra Ethereum agus an staid dhomhanda a nuashonrú. Tá an nód comhdhéanta de thrí chuid: cliant reatha, cliant comhdhearcaidh agus cliant bailíochtóra. Déanann an cliant reatha idirbhearta ón mempool áitiúil a bheartú go “pálasta reatha” agus déanann sé iad a rith go háitiúil chun athrú staidea ghiniúint. Cuirtear an t-eolas seo ar aghaidh chuig an gcliant comhdhearcaidh áit a bhfuil an pálasta reatha fillte mar chuid de "bhloic rabhcháin" ina bhfuil faisnéis freisin faoi luaíochtaí, pionóis, slaiseanna, fianuithe srl. a chuireann ar chumas an líonra aontú ar sheicheamh na mbloc ag ceann. an tslabhra. Déantar cur síos níos mine ar an gcumarsáid idir na cliaint reatha agus comhdhearcaidh i [Ceangail na gCliant Comhdhearcaidh agus Reatha](/developers/docs/networking-layer/#connecting-clients). +5. Faigheann nóid eile an bloc nua rabhchán ar an gciseal comhdhearcaidh trí líonra béadáin. Cuireann siad ar aghaidh chuig a gcliant reatha é nuair a dhéantar na hidirbhearta a athrith go háitiúil lena chinntiú go bhfuil an t-athrú staide atá beartaithe bailí. Deimhníonn an cliant bailíochtóra ansin go bhfuil an bloc bailí agus gurb é an chéad bhloc eile é ina dhearcadh ar an slabhra (rud a chiallaíonn go dtógann sé ar an slabhra leis an meáchan is mó fianuithe mar atá sainmhínithe sna [rialacha rogha forc](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/#fork-choice)). Cuirtear an bloc leis an mbunachar sonraí áitiúil i ngach nód a fhianaíonn dó. +6. Is féidir an t-idirbheart a mheas mar "críochnaithe" má tá sé tagtha chun bheith ina chuid de shlabhra a bhfuil "nasc sár-mhóra" idir dhá sheicphointí. Tarlaíonn seicphointí ag tús gach ré agus tá siad ann chun cuntas a thabhairt ar an bhfíric nach bhfianaíonn ach fo-thacar de bhailíochtóirí gníomhacha i ngach sliotán, ach go bhfianaíonn gach bailíochtóir gníomhach thar gach ré. Mar sin, ní féidir ‘nasc sár-mhóra’ a léiriú ach idir a ré (seo nuair a aontaíonn 66% den ETH iomlán atá i ngeall ar an líonra ar dhá sheicphointí). + +Is féidir tuilleadh sonraí maidir le críochnúlacht a fháil thíos. + +## Críochnúlacht {#finality} + +Tá "críochnaitheacht" ag idirbheart i líonraí dáilte nuair a bhíonn sé mar chuid de bhloc nach féidir a athrú gan líon mór ETH a dhó. Maidir le Ethereum cruthúnas-gill, déantar é seo a bhainistiú ag baint úsáide as bloic "seicphointe". Is seicphointe é an chéad bhloc i ngach ré. Vótálann bailíochtóirí do phéire seicphointí a mheasann siad a bheith bailí. Má mheallann péire seicphointí vótaí a sheasann do dhá thrian ar a laghad den ETH iomlán atá i gceist, déantar na seicphointí a uasghrádú. Bíonn an ceann is déanaí den dá (sprioc) comhfhadaithe ansin. Tá an ceann is luaithe den dá cheann comhfhadaithe cheana toisc gurbh é an "sprioc" a bhí ann sa ré roimhe sin. Anois tá sé uasghrádaithe go "críochnaithe". + +Chun bloc críochnaithe a thabhairt ar ais, bheadh ionsaitheoir tiomanta do aon trian ar a laghad den soláthar iomlán ETH atá i gceist a chailleadh. Mínítear an chúis bheacht leis seo sa [blogphost de chuid Fhondúireacht Ethereum](https://blog.ethereum.org/2016/05/09/on-settlement-finality/) seo. Ós rud é go dteastaíonn tromlach dhá thrian le haghaidh críochnaitheacht, d'fhéadfadh ionsaitheoir cosc ​​a chur ar an líonra críochnúlacht a bhaint amach trí vótáil le trian den ghealltanas iomlán. Tá meicníocht ann chun é seo a chosaint: an [sceitheadh ​​​​neamhghníomhaíochta](https://eth2book.info/bellatrix/part2/incentives/inactivity). Gníomhaíonn sé seo nuair a theipeann ar an slabhra a thabhairt chun críche ar feadh níos mó ná ceithre ré. Fágann an sceitheadh ​​​​neamhghníomhaíochta an ETH geallta ó bhailíochtóirí a vótáil i gcoinne an tromlaigh, rud a ligeann don tromlach dhá thrian a fháil ar ais agus an slabhra a thabhairt chun críche. + +## Slándáil cripte-eacnamaíoch {#crypto-economic-security} + +Is gealltanas é bailíochtóir a rith. Táthar ag súil go gcoimeádfaidh an bailíochtóir crua-earraí agus nascacht leordhóthanach chun páirt a ghlacadh i mbailíochtú bloc agus i dtogra. Mar chúiteamh, íoctar an bailíochtóir in ETH (méadaíonn a n-iarmhéid geallta). Ar an láimh eile, osclaíonn rannpháirtíocht mar bhaiíochtóir bealaí nua freisin d'úsáideoirí chun ionsaí a dhéanamh ar an líonra ar mhaithe le gnóthachan pearsanta nó sabaitéireacht. Chun é seo a chosc, cailleann bailíochtóirí luach saothair ETH má theipeann orthu a bheith rannpháirteach nuair a iarrtar orthu, agus is féidir a ngeallta reatha a scrios má iompraíonn siad go mímhacánta. Is féidir a mheas go bhfuil dhá iompraíocht phríomha mímhacánta: bloic iolracha a mholadh i sliotán amháin (coibhéiseach) agus fianuithe contrártha a chur isteach. + +Braitheann an méid ETH a laghdaítear ar cé mhéad bailíochtóirí atá á slaiseáil thart ar an am céanna freisin. ["pionós comhghaoil"](https://eth2book.info/bellatrix/part2/incentives/slashing#the-correlation-penalty) a thugtar air seo, agus is féidir gur mionaoiseach é (~1% gealláil le haghaidh bailíochtóir amháin a laghdaíodh ina n-aonar) nó d'fhéadfadh sé a bheith mar thoradh air go scriostar 100% de sciar an bhailíochtóra (ollteagmhas slaiseála). Déantar é a fhorchur leath bealaigh trí thréimhse scoir éigean a thosaíonn le pionós láithreach (suas le 1 ETH) ar Lá 1, an pionós comhghaoil ​​ar Lá 18, agus ar deireadh, díshealbhú ón líonra ar Lá 36. Faigheann siad mionphionóis fianaithe gach lá toisc go bhfuil siad i láthair ar an líonra ach gan vótaí a chur isteach. Ciallaíonn sé seo go léir go mbeadh ionsaí comhordaithe an-chostasach don ionsaitheoir. + +## Rogha foirc {#fork-choice} + +Nuair a fheidhmíonn an líonra go barrmhaith agus go hionraic, níl ach bloc nua amháin ag ceann an tslabhra, agus fianaíonn gach bailíochtóir é. Mar sin féin, is féidir le bailíochtóirí tuairimí éagsúla a bheith acu ar cheann an tslabhra mar gheall ar aga folaigh líonra nó toisc go bhfuil coibhéis ag moltóir bloic. Dá bhrí sin, éilíonn cliaint chomhdhearcaidh algartam chun cinneadh a dhéanamh ar an gceann is fearr leo. Tugtar [LMD-GHOST](https://arxiv.org/pdf/2003.03052.pdf) ar an algartam a úsáidtear in Ethereum cruthúnas-gill, agus oibríonn sé tríd an bhforc a bhfuil an fianuithe is mó ina stair. + +## Cruthúnas-gill agus slándáil {#pos-and-security} + +Tá bagairt [ionsaí 51%](https://www.investopedia.com/terms/1/51-attack.asp) fós ann ar an gcruthúnas-gill mar atá ar an gcruthúnas-oibre, ach tá sé níos baolaí fós do na hionsaitheoirí. Bheadh ​​51% den ETH geallta ag teastáil ó ionsaitheoir. Ansin d’fhéadfaidís a gcuid fianuithe féin a úsáid lena chinntiú gurbh é an forc ab fhearr leo an ceann a raibh na fianuithe ba charntha acu. Is é 'meáchan' na bhfianuithe carntha ná an méid a úsáideann cliaint chomhdhearcaidh chun an slabhra ceart a chinneadh, agus mar sin bheadh ​​an t-ionsaitheoir seo in ann forc canónach a dhéanamh dá fhorc féin. Mar sin féin, is é neart cruthúnas-gill i gcomparáíd le cruthúnas-oibre ná go bhfuil solúbthacht ag an bpobal chun frith-ionsaí a dhéanamh. Mar shampla, d'fhéadfadh na bailíochtóirí macánta cinneadh a dhéanamh leanúint ar aghaidh ag tógáil ar an slabhra mionlaigh agus neamhaird a dhéanamh ar fhorc an ionsaitheora agus iad ag spreagadh aipeanna, malartuithe agus linnte chun an rud céanna a dhéanamh. D'fhéadfadh siad cinneadh a dhéanamh freisin an t-ionsaitheoir a bhaint den líonra go héigeantach agus a ETH geallta a scriosadh. Is cosaintí láidre eacnamaíocha iad seo in aghaidh ionsaí 51%. + +Thar ionsaithe 51%, d’fhéadfadh drochghníomhaithe tabhairt faoi chineálacha eile gníomhaíochtaí mailíseacha, mar shampla: + +- ionsaithe fadraoin (cé go neodraíonn an ghiuirléid críochnaitheacht an veicteoir ionsaithe seo) +- 'atheagrú' gearr-raoin (cé go maolaítear é seo trí threisiú a dhéanamh ar spriocdhátaí fianaithe agus treisithe ag moltóirí) +- ionsaithe preabadh agus cothromaithe (arna mhaolú freisin le treisiú tairgeoirí, agus níor léiríodh na hionsaithe seo ach amháin faoi choinníollacha gréasáin idéalacha) +- ionsaithe maidhme (neodraithe ag riail na halgartaim rogha forc gan ach an teachtaireacht is déanaí a bhreithniú) + +Tríd is tríd, tá sé léirithe go bhfuil cruthúnas-gill i gceist, mar a chuirtear i bhfeidhm é ar Ethereum, níos sláine ó thaobh na heacnamaíochta de ná cruthúnas-oibre. + +## Buntáistí agus míbhuntáistí {#pros-and-cons} + +| Buntáistí | Míbhuntáistí | +| ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- | ----------------------------------------------------------------------------------------------------- | +| Is fusa do dhaoine aonair páirt a ghlacadh i ndaingniú an líonra, agus dílárú á chur chun cinn le geallchur. is féidir nód bailíochtóra a rith ar ghnáth ríomhaire glúine. Ligeann linnte cruachta d'úsáideoirí geallchur a dhéanamh gan 32 ETH a bheith acu. | Tá cruthúnas-gill níos óige agus níos lú tástáil chtha déanta air i gcomparáid le cruthúnas-oibre | +| Tá geallchur níos díláraithe. Ní feidhm le barainneacht scála ar an mbealach céanna is a bhíonn siad le mianadóireacht cruthúnas-oibre. | Tá sé níos casta cruthúnas-gill ar ghealltanas a chur i bhfeidhm ná cruthúnas-oibre | +| Cuireann cruthúnas-gill slándáil cripte-eacnamaíoch níos fearr ar fáil ná cruthúnas-oibre | Ní mór d'úsáideoirí trí phíosa bogearraí a reáchtáil chun páirt a ghlacadh i cruthúnas-gill Ethereum. | +| Teastaíonn níos lú eisiúint ETH nua chun rannpháirtithe líonra a dhreasú | | + +### Comparáid le cruthúnas-oibre {#comparison-to-proof-of-work} + +Bhain Ethereum úsáid as cruthúnas-oibre ar dtús ach d’aistrigh sé go cruthúnas-gill i Meán Fómhair 2022. Tugann PoS roinnt buntáistí thar cruthúnas-oibre, mar shampla: + +- éifeachtúlacht fuinnimh níos fearr – ní gá go leor fuinnimh a úsáid ar ríomhanna cruthúnas-oibre +- bacainní níos ísle ar iontráil, ceanglais laghdaithe crua-earraí – ní gá go mbeadh crua-earraí den scoth ann chun seans a bheith ann bloic nua a chruthú +- riosca lárnaithe laghdaithe – ba cheart go mbeadh níos mó nóid ag daingniú an líonra mar thoradh ar an gcruthúnas-gill +- mar gheall ar an gceanglas ísealfhuinnimh is gá níos lú eisithe ETH chun rannpháirtíocht a spreagadh +- déanann pionóis eacnamaíocha as mí-iompar ionsaithe stíle 51% níos costasaí d’ionsaitheoir i gcomparáid le cruthúnas-oibre +- féadfaidh an pobal dul i muinín téarnamh sóisialta slabhra macánta dá ndéanfaí ionsaí 51% chun na cosaintí cripte-eacnamaíochta a shárú. + +## Tuilleadh léitheoireachta {#further-reading} + +- [Ceisteanna Coitianta Cruthúnas ar Cruthúnas Gilll](https://vitalik.eth.limo/general/2017/12/31/pos_faq.html) _Vitalik Buterin_ +- [Cad é Cruthúnas Gill](https://consensys.net/blog/blockchain-explained/what-is-proof-of-stake/) _ ConsenSys_ +- [Cad é Cruthúnas Gill Agus Cén Fáth go bhfuil sé Tábhchtach](https://bitcoinmagazine.com/culture/what-proof-of-stake-is-and-why-it-matters-1377531463) _Vitalik Buterin_ +- [Cén Fáth Cruthúnas Gill(Samhain 2020)](https://vitalik.eth.limo/general/2020/11/06/pos2020.html) _ Vitalik Buterin_ +- [Cruthúnas Gill: An Dóigh ar Fhoghlaim Mé Grá a Thabhairt do Shuibiachtúlacht Lag](https://blog.ethereum.org/2014/11/25/proof-stake-learned-love-weak-subjectivity/) _Vitalik Buterin_ +- [Ionsaí agus cosaint Ethereum cruthúnas-gill](https://mirror.xyz/jmcook.eth/YqHargbVWVNRQqQpVpzrqEQ8IqwNUJDIpwRP7SS5FXs) +- [ Cruthúnas Gill ar Fhealsúnacht Dearaidh](https://medium.com/@VitalikButerin/a-proof-of-stake-design-philosophy-506585978d51) _Vitalik Buterin_ +- [Físeán: Míníonn Vitalik buterin cruthúnas-gill do Lex Fridman](https://www.youtube.com/watch?v=3yrqBG-7EVE) + +## Ábhair ghaolmhara {#related-topics} + +- [Cruthúnas-ar-obair](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/) +- [Cruthúnas-údaráis](/developers/docs/consensus-mechanisms/poa/) diff --git a/public/content/translations/ga/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/keys/index.md b/public/content/translations/ga/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/keys/index.md new file mode 100644 index 00000000000..1c1e727e82e --- /dev/null +++ b/public/content/translations/ga/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/keys/index.md @@ -0,0 +1,100 @@ +--- +title: Eochracha i Ethereum cruthúnas-gill +description: Míniú ar na heochracha a úsáidtear i meicníocht comhdhearcadh cruthúnais-gill Ethereum +lang: ga +--- + +Daingníonn Ethereum sócmhainní úsáideoirí ag baint úsáide as cripteagrafaíocht eochair phoiblí-phríobháideach. Úsáidtear an eochair phoiblí mar bhunús do sheoladh Ethereum - is é sin, tá sé le feiceáil ag an bpobal i gcoitinne agus in úsáid mar aitheantóir uathúil. Níor cheart go mbeadh an eochair phríobháideach (nó 'rúnda') inrochtana ach d'úinéir cuntais. Úsáidtear an eochair phríobháideach chun idirbhearta agus sonraí a ‘shíniú’ ionas gur féidir le cripteagrafaíocht a chruthú go gceadaíonn an sealbhóir gníomh éigin d’eochair phríobháideach ar leith. + +Gintear eochracha Ethereum trí úsáid a bhaint as [cripteagrafaíocht chuar elliptic](https://en.wikipedia.org/wiki/Elliptic-curve_cryptography). + +Mar sin féin, nuair a d’athraigh Ethereum ó [cruthúnas-oibre](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow) go [ cruthúnas ar an gceist](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos) cuireadh cineál nua eochair le Ethereum. Oibríonn na heochracha bunaidh fós díreach mar a bhí roimhe seo - ní raibh aon athruithe ar na heochracha éilips-bhunaithe chun cuntais a dhaingniú. Mar sin féin, bhí cineál nua eochrachag teastáil ó úsáideoirí chun páirt a ghlacadh i gcruthúnas-gil trí ETH a chealú agus bailíochtóirí a rith. D'eascair an gá seo as dúshláin inscálaithe a bhain le go leor teachtaireachtaí a cuireadh ar aghaidh idir líon mór bailíochtóirí a d'éiligh modh cripteagrafach a d'fhéadfaí a chomhiomlánú go héasca chun an méid cumarsáide a theastaíonn le go dtiocfadh an líonra ar chomhdhearcadh a laghdú. + +Úsáideann an cineál nua eochair seo an [**scéim síniú Boneh-Lynn-Shacham (BLS)**](https://wikipedia.org/wiki/BLS_digital_signature). Cumasaíonn BLS comhiomlánú an-éifeachtach sínithe ach ceadaíonn sé freisin innealtóireacht droim ar ais ar eochracha comhiomlánaithe aonair bailíochtóra agus tá sé oiriúnach chun gníomhaíochtaí idir bailíochtóirí a bhainistiú. + +## An dá chineál eochracha bailíochtóra {#two-types-of-keys} + +Roimh an athrú go cruthúnas-gill, ní raibh ach eochair phríobháideach amháin bunaithe ar chuar éilipseach amháin ag úsáideoirí Ethereum chun rochtain a fháil ar a gcuid cistí. Le tabhairt isteach cruthúnais-gill bhí **eochair bhailíochtóra** agus **eochair aistarraingthe ag teastáil ó úsáideoirí ar mhian leo a bheith ina ngeallta aonair **. + +### An eochair bailíochtóra {#validator-key} + +Tá dhá eilimint in eochair sínithe an bhailíochtóra: + +- Bailíochtóir **eochair phríobháideach** +- Eochair bhailíochtóra **poiblí** + +Is é cuspóir eochair phríobháideach an bhailíochtóra oibríochtaí ar slabhra a shíniú mar bhlocthograí agus fianuithe. Mar gheall air seo, ní mór na heochracha seo a shealbhú i sparán te. + +Tá sé de bhuntáiste ag an tsolúbthacht seo go n-aistrítear eochracha sínithe bailíochtóra go han-tapa ó ghléas amháin go gléas eile, ach má bhíonn siad caillte nó goidte, seans go mbeidh gadaí in ann **gníomhú go mailíseach** ar chúpla bealach: + +- Déan slaiseáil ar an mbailíochtóir mar seo: + - A bheith i do mholtóir agus dhá bhloc rabhcháin éagsúla a shíniú don sliotán céanna + - A bheith i d'fhianóir agus ag síniú fianú a "timpeall" ceann eile + - Bheith i d’fhianóir agus dhá fhianú éagsúla a bhfuil an sprioc chéanna acu a shíniú +- Cuir iallach ar imeacht dheonach, a stopann an bailíochtóir ó bheartú, agus a thugann rochtain ar a iarmhéid ETH don úinéir eochrach aistarraingthe + +Cuirtear an **eochair phoiblí bhailíochtóra** san áireamh sna sonraí idirbhirt nuair a thaisceann úsáideoir ETH don chonradh taisce geallta. _sonraí taisce_ a thugtar air seo agus ligeann sé do Ethereum an bailíochtóir a shainaithint. + +### Dintiúir aistarraingthe {#withdrawal-credentials} + +Tá airí ar a dtugtar _dintiúir aistarraingthe_ ag gach bailíochtóir. Tosaíonn an réimse 32 beart seo le `0x00`, a léiríonn dintiúir aistarraingthe BLS, nó `0x01`, a ionadaíonn dintiúir a léiríonn seoladh reatha. + +Ní mór do bhailíochtóirí a bhfuil eochracha `0x00` acu na dintiúir seo a nuashonrú chun seoladh reatha a chur in iúl d'fhonn ró-íocaíochtaí iarmhéid nó aistarraingt iomlán ón ngeallchur a ghníomhachtú. Is féidir é seo a dhéanamh trí sheoladh reatha a sholáthar sna sonraí taisce le linn na heochrach giniúna tosaigh, _ NÓ_ tríd an eochair aistarraingthe a úsáid níos déanaí chun teachtaireacht ` BLSToExecutionChange`a shíniú agus a chraoladh. + +### An eochair aistarraingthe {#withdrawal-key} + +Beidh an eochair aistarraingthe ag teastáil chun dintiúir aistarraingthe a nuashonrú chun seoladh reatha a chur in iúl, mura socraítear é le linn na taisce tosaigh. Cuirfidh sé seo ar chumas na n-íocaíochtaí iarmhéid iomarcacha tosú á bpróiseáil, agus ligfidh sé d'úsáideoirí freisin a ngeallta ETH a aistarraingt go hiomlán. + +Díreach cosúil leis na heochracha bailíochtóra, tá dhá chomhpháirt sna heochracha aistarraingthe freisin: + +- Eochair **phríobháideach** aistarraingthe +- Eochair **phoiblí** aistarraingthe + +Má chailleann tú an eochair seo sula nuashonraítear dintiúir aistarraingthe go cineál `0x01`, caillfear rochtain ar iarmhéid an bhailíochtóra. Is féidir leis an bhailíochtóir fianuithe agus bloic a shíniú fós ós rud é go dteastaíonn eochair phríobháideach an bhailíochtóra leis na gníomhartha seo, ach is beag an dreasacht atá ann má chailltear na heochracha aistarraingthe. + +Trí na heochracha bailíochtóra a scaradh ó eochracha cuntais Ethereum is féidir le húsáideoir aonair il-bhailíochtóirí a rith. + +![scéimre eochair bhailíochtóra](validator-key-schematic.png) + +**Tabhair faoi deara**: Ní mór [teachtaireacht scoir dheonaigh (VEM)](https://mirror.xyz/ladislaus.eth/wmoBbUBes2Wp1_6DvP6slPabkyujSU7MZOFOC3QpErs&1) a shíniú leis an eochair bhailíochtóra chun éirí as dualgais gealltchuir agus chun iarmhéid an bhailíochtóra a aistarraingt. Mar sin féin, is togra é [EIP-7002](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-7002) a ligfidh d'úsáideoir imeacht ón bhailíochtóir agus a iarmhéid a aistarraingt trí theachtaireachtaí scoir a shíniú leis an eochair aistarraingthe amach anseo. Laghdóidh sé seo boinn tuisceana iontaoibhe trí chur ar chumas na ngeallsealbhóirí a tharmligean ETH chuig [soláthraithe geallchur-mar-sheirbhíse](https://ethereum.org/en/staking/saas/#what-is-staking-as-a-service) smacht a choinneáil ar a gcuid cistí. + +## Eochracha a dhíorthú as frása síl {#deriving-keys-from-seed} + +Dá mbeadh sraith nua de 2 eochair neamhspleácha ag teastáil ó gach 32 ETH atá i gceist, bheadh an príomhbhainistíocht ciotach go tapa, go háirithe d'úsáideoirí a bhfuil il-bhailíochtóirí á rith acu. Ina áit sin, is féidir eochracha bailíochtóra iolracha a dhíorthú ó rún coiteann amháin agus ceadaíonn stóráil an rún aonair sin rochtain ar il-eochracha bailíochtóra. + +Is gnéithe suntasacha iad [Néamóinic](https://en.bitcoinwiki.org/wiki/Mnemonic_phrase) agus cosáin ar minic a bhíonn úsáideoirí ag teacht orthu nuair a fhaigheann [siad rochtain](https://ethereum.stackexchange.com/questions/19055/what-is-the-difference-between-m-44-60-0-0-and-m-44-60-0) ar a gcuid sparán. Is seicheamh focal é an cuimhneach a fheidhmíonn mar shíol tosaigh d’eochair phríobháideach. Nuair a chuirtear le chéile é le sonraí breise, gineann an cuimhneachán hais ar a dtugtar an 'máistir eochair'. Is féidir smaoineamh air seo mar fhréamh crann. Is féidir craobhacha ón bhfréamh seo a dhíorthú ansin trí úsáid a bhaint as cosán ordlathach ionas gur féidir nóid linbh a bheith ann mar theaglaim de hash a nód tuismitheora agus a n-innéacs sa chrann. Léigh faoi [BIP-32](https://github.com/bitcoin/bips/blob/master/bip-0032.mediawiki) agus [BIP-19](https://github.com/bitcoin/bips/blob/master/bip-0039.mediawiki) caighdeáin le haghaidh eochrach atá bunaithe ar chuimhneamh a ghiniúint. + +Tá an struchtúr seo a leanas ag na cosáin seo, a bheidh aitheanta d’úsáideoirí a d’idirghníomhaigh le sparán crua-earraí: + +``` +m/44'/60'/0'/0` +``` + +Scarann ​​na slaiseanna sa chonair seo comhpháirteanna den eochair phríobháideach mar seo a leanas: + +``` +master_key / purpose / coin_type / account / change / address_index +``` + +Cuireann an loighic seo ar chumas úsáideoirí a oiread bailíochtóirí agus is féidir a cheangal le ** frása neamónach amháin** toisc gur féidir le fréamh an chrainn a bheith coitianta, agus is féidir le difreáil tarlú ag na brainsí. Is féidir leis an úsáideoir **aon líon eochracha** a fháil ón bhfrása cuimhneach. + +``` + [m / 0] + / + / +[m] - [m / 1] + \ + \ + [m / 2] +``` + +Tá `/` ag gach brainse mar sin ciallaíonn `m/2` tosú leis an máistir-eochair agus lean brainse 2. Sa scéimreach thíos úsáidtear frása neamónach amháin chun trí eochair aistarraingthe a stóráil, agus tá dhá bhailíochtoir gaolmhar ag gach ceann díobh. + +![loighic eochair bhailíochtóra](multiple-keys.png) + +## Tuilleadh léitheoireachta {#further-reading} + +- [Post bhlag Fondúireacht Ethereum le Carl Beekhuizen](https://blog.ethereum.org/2020/05/21/keys/) +- [EIP-2333 BLS12-381 giniúint eochair](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-2333) +- [EIP-7002: Ciseal Rith Scoir Spreagtha](https://research.2077.xyz/eip-7002-unpacking-improvements-to-staking-ux-post-merge) +- [Príomhbhainistíocht ar scála](https://docs.ethstaker.cc/ethstaker-knowledge-base/scaled-node-operators/key-management-at-scale) diff --git a/public/content/translations/ga/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/pos-vs-pow/index.md b/public/content/translations/ga/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/pos-vs-pow/index.md new file mode 100644 index 00000000000..559d0878ee7 --- /dev/null +++ b/public/content/translations/ga/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/pos-vs-pow/index.md @@ -0,0 +1,69 @@ +--- +title: Cruthúnas-gill vs cruthúnas-oibre +description: Comparáid idir meicníocht cruthúnas-gill Ethereum agus cruthúnas-oibre bunaithe ar chomhdhearcadh +lang: ga +--- + +Nuair a seoladh Ethereum, bhí go leor taighde agus forbartha fós ag teastáil le haghaidh cruthúnas-gill sula bhféadfaí muinín a chur ann le Ethereum a dhaingniú. Meicníocht níos simplí a bhí cruthaithe ag Bitcoin cheana féin a bhí i gcruthúnas-oibre, rud a chiallaíonn go bhféadfadh príomhfhorbróirí é a chur i bhfeidhm láithreach bonn chun Ethereum a sheoladh. Thóg sé ocht mbliana eile chun cruthúnas-gill a fhorbairt go dtí an pointe ina bhféadfaí é a chur i bhfeidhm. + +Míníonn an leathanach seo an réasúnaíocht atá taobh thiar d’athrú Ethereum go cruthúnas-gill ó cruthúnas-oibre agus na comhbhabhtálacha atá i gceist. + +## Slándáil {#security} + +Measann taighdeoirí Ethereum cruthúnas-gill níos sláine ná cruthúnas-oibre. Mar sin féin, níor cuireadh i bhfeidhm é ach le déanaí don Ethereum Mainnet fíor agus tá sé níos lú am-chruthaithe ná cruthúnas-oibre. Pléann na hailt seo a leanas na buntáistí agus na míbhuntáistí a bhaineann le samhail slándála cruthúnas-gill i gcomparáid le cruthúnas-oibre. + +### Costas ionsaithe {#cost-to-attack} + +Mar chruthúnas-gill, ceanglaítear ar bhailíochtóirí 32 ETH ar a laghad a eascró ("geallchur") i gconradh cliste. Is féidir le Ethereum éitear geallta a scriosadh mar phionós ar bhailíochtóirí a dhéanann mí-iompar. Chun teacht ar chomhdhearcadh, caithfidh ar a laghad 66% den éitear iomlán atá i gceist vótáil i bhfabhar sraith áirithe de bhloic. Déantar na bloic ar vótáil >=66% den sciar a "chríochnú", rud a chiallaíonn nach féidir iad a bhaint nó a atheagrú. + +D'fhéadfadh sé go gciallódh ionsaí ar an líonra an slabhra a chosc ó eagrú bloic áirithe sa slabhra canónach a thabhairt chun críche nó a chinntiú a théann chun sochair d'ionsaitheoir ar bhealach éigin. Éilíonn sé seo go n-atreoróidh an t-ionsaitheoir cosán an chomhdhearcaidh macánta trí líon mór éitear a charnadh agus vótáil go díreach leis nó trí bhailíochtóirí macánta a mhealladh chun vótáil ar bhealach ar leith. Gan trácht ar ionsaithe sofaisticiúla, dóchúlachta íseal a chuireann bailíochtóirí amú, is é an costas a bhaineann le hionsaí Ethereum ná costas an ghill a chaithfidh ionsaitheoir a charnadh chun tionchar a imirt ar chomhdhearcadh ina bhfabhar. + +Is é an costas ionsaithe is ísle ná >33% den gheallchur iomlán. Is féidir le hionsaí a bhfuil >33% den sciar iomlán aige moill deiridh a chur air trí dhul as líne. Is fadhb réasúnta beag é seo don líonra mar go bhfuil meicníocht ann ar a dtugtar an "sceitheadh ​​​​neamhghníomhaíochta" a sceitheann geallta ó bhailíochtóirí as líne go dtí go seasann an tromlach ar líne do 66% den gheall agus gur féidir leis an slabhra a thabhairt chun críche arís. Is féidir go teoiriciúil freisin go ndéanfadh ionsaitheoir críochnaitheacht dhúbailte le beagán os cionn 33% den sciar iomlán trí dhá bhloc a chruthú seachas ceann amháin nuair a iarrtar orthu a bheith ina dtairgeoir bloic agus ansin vótáil faoi dhó lena gcuid bailíochtóírí go léir. Níl de dhíth ar gach forc ach 50% de na bailíochtóirí macánta atá fágtha chun gach bloc a fheiceáil ar dtús, mar sin má éiríonn leo a gcuid teachtaireachtaí a chur ag an am ceart, seans go mbeidh siad in ann an dá fhorc a thabhairt chun críche. Tá dóchúlacht íseal go n-éireoidh leis seo, ach dá mbeadh ionsaitheoir in ann críochnú dúbailte a chur faoi deara, bheadh ​​ar an bpobal Ethereum cinneadh a dhéanamh forc amháin a leanúint, agus sa chás sin bheadh ​​gá le bailíochtóirí an ionsaitheora a shlaiseáil ar an taobh eile. + +Le >33% den sciar iomlán, tá seans ag ionsaitheoir éifeacht bheag (moill ar chríoch) nó éifeacht níos déine (críochnaitheacht dhúbailte) a bheith aige ar líonra Ethereum. Le níos mó ná 14,000,000 ETH i ngeall ar an líonra agus praghas ionadaíoch de $1000/ETH, is é an t-íoschostas chun na hionsaithe seo a shuiteáil ná`1000 x 14,000,000 x 0.33 = $4,620,000,000`. Chaillfeadh an t-ionsaitheoir an t-airgead seo trí shlaiseáil agus déanfar é a dhíbirt as an líonra. Chun ionsaí a dhéanamh arís, bheadh ​​orthu >33% den chiste a charnadh (arís) agus é a dhó (arís). Chosnódh gach iarracht ionsaí a dhéanamh ar an líonra >$4.6 billiún ($1000/ETH agus 14M ETH geallchurtha). Díbrítear an t-ionsaitheoir amach as an líonra freisin nuair a shlaiseáiltear é, agus caithfidh siad dul isteach i scuaine gníomhachtaithe chun dul isteach arís. Ciallaíonn sé seo go bhfuil ráta an ath-ionsaí teoranta ní amháin don ráta is féidir leis an ionsaitheoir >33% den gheall iomlán a charnadh ach freisin an t-am a thógann sé a bhailíochtóirí go léir a chur ar bord an líonra. Gach uair a ionsaíonn an t-ionsaitheoir, éiríonn siad i bhfad níos boichte, agus éiríonn an chuid eile den phobal níos saibhre, a bhuíochas leis an turraing soláthair a bhíonn mar thoradh air. + +Teastaíonn i bhfad níos mó ETH le hionsaithe eile a dhéanamh, amhail ionsaithe 51% nó aisiompú críochnaitheacht le 66% den iomlán i gceist, agus tá siad i bhfad níos costasaí don ionsaitheoir. + +Cuir é seo i gcomparáid le cruthúnas-oibre. Ba é an costas a bhain le hionsaí a sheoladh ar chruthúnas-oibre Ethereum ná an costas a bhain le bheith ina úinéir go seasta ar >50% de ráta hais iomlán an líonra. B’ionann sin agus na crua-earraí agus na costais reatha a bhain le cumhacht leordhóthanach ríomhaireachta chun dul i ngleic le mianadóirí eile chun réitigh cruthúnas-oibre a ríomh go comhsheasmhach. Baineadh úsáid as GPUanna den chuid is mó seachas ASICanna, rud a choinnigh an costas síos (cé gur fhan Ethereum ar chruthúnas-oibre b'fhéidir go raibh níos mó tóir ar mhianadóireacht ASIC). Bheadh ​​​​ar choimhlinteoir a lán crua-earraí a cheannach agus íoc as an leictreachas chun é a rith chun líonra Ethereum cruthúnas-oibre a ionsaí, ach bheadh ​​an costas iomlán níos lú ná an costas a theastaíonn chun go leor ETH a charnadh chun ionsaí a sheoladh. Tá ionsaí 51% ~[20x níos lú](https://youtu.be/1m12zgJ42dI?t=1562) ar chruthúnas-oibre ná chruthúnas-gill. Má aimsíodh an t-ionsaí agus go raibh an slabhra forcaithe go crua chun a gcuid athruithe a bhaint, d'fhéadfadh an t-ionsaitheoir na crua-earraí céanna a úsáid arís agus arís eile chun an forc nua a ionsaí. + +### Castacht {#complexity} + +Tá cruthúnas-gill i bhfad níos casta ná cruthúnas-oibre. D’fhéadfadh sé seo a bheith ina phointe i bhfabhar cruthúnas-oibre mar go bhfuil sé níos deacra fabhtanna nó éifeachtaí neamhbheartaithe a thabhairt isteach i bprótacail níos simplí de thaisme. Mar sin féin, tá na blianta taighde agus forbartha, insamhaltaí agus feidhmiúcháin testnet tar éis an chastacht a chur chun cinn. Tá an prótacal cruthúnas-gill curtha i bhfeidhm go neamhspleách ag cúig fhoireann ar leith (ar gach ceann de na sraitheanna reatha agus comhdhearcaidh) i gcúig theanga ríomhchlárúcháin, ag soláthar athléimneacht i gcoinne fabhtanna cliant. + +Chun an loighic comhdhearcadh cruthúnais-gill a fhorbairt agus a thástáil go sábháilte, seoladh an Slabhra Rabhcháin dhá bhliain sular cuireadh cruthúnas-gill i bhfeidhm ar Ethereum Mainnet. D'fheidhmigh an Slabhra Rabhcháin mar bhosca gainimh le haghaidh tástála cruthúnas-gill, toisc gur blocshlabhra beo a bhí ann a chuir an loighic comhdhearcadh cruthúnas-gill i bhfeidhm ach gan teagmháil a dhéanamh le fíor-idirbhearta Ethereum - go héifeachtach díreach ag teacht ar chomhdhearcadh air féin. Nuair a bhí sé seo cobhsaí agus saor ó fabhtanna ar feadh dóthain ama, rinneadh an Beacon Chain "a chumasc" le Ethereum Mainnet. Chuidigh sé seo go léir le castacht an cruthúnas-gill a mhaolú go dtí go raibh an riosca go mbeadh iarmhairtí neamhbheartaithe nó fabhtanna cliant an-íseal. + +### Dromchla ionsaí {#attack-surface} + +Tá cruthúnas-gill níos casta ná cruthúnas-oibre, rud a chiallaíonn go bhfuil níos mó veicteoirí ionsaithe féideartha le láimhseáil. In ionad líonra piara-le-piara amháin a nascann cliaint, tá dhá cheann ann, agus cuireann gach ceann acu prótacal ar leith i bhfeidhm. Má bhíonn bailíochtóir sonrach amháin réamhroghnaithe chun bloc a mholadh i ngach sliotán cruthaítear an fhéidearthacht seirbhís a dhiúltú nuair a bhuaileann líon mór tráchta líonra an bailíochtóir sonrach sin as líne. + +Tá bealaí ann freisin gur féidir le hionsaitheoirí an t-am a phiocadh go cúramach lena mbloic nó fianuithe a scaoileadh ionas go bhfaighidh cuid áirithe den líonra macánta iad, rud a chuireann isteach orthu vótáil ar bhealaí áirithe. Ar deireadh, is féidir le hionsaitheoir a dhóthain ETH a charnadh chun an mheicníocht chomhthoil a ghlacadh agus a smachtú. Tá cosaintí gaolmhara ag gach ceann de na [veicteora ionsaithe](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/attack-and-defense), ach níl siad ann le cosaint faoi cruthúnas-oibre. + +## Dílárú {#decentralization} + +Tá cruthúnas-gill níos díláraithe ná cruthúnas-oibre mar go mbíonn claonadh ag rásaí arm crua-earraí mianadóireachta costas ródhaor a chur ar dhaoine aonair agus ar eagraíochtaí beaga. Cé gur féidir le duine ar bith mianadóireacht a thosú go teicniúil le crua-earraí measartha, is beag an dóchúlacht go bhfaighidh siad aon luach saothair i gcomparáid le hoibríochtaí mianadóireachta institiúideacha. Le cruthúnas-gill, is ionann an costas a bhaineann le geallchur agus an céatadán toraidh ar an ngeall sin do gach duine. Faoi láthair cosnaíonn sé 32 ETH chun bailíochtóir a rith. + +Ar an láimh eile, tá imní faoi lárú mar gheall ar aireagán na ndíorthach cruachta leachtacha toisc go bhfuil roinnt soláthraithe móra ag bainistiú méideanna móra ETH geallchurtha. Is fadhb é seo agus ní mór é a cheartú a luaithe is féidir, ach tá sé níos caolchúisí freisin ná mar is cosúil. Ní gá go mbeadh rialú láraithe ar bhailíochtóirí ag soláthraithe geallta láraithe - go minic níl ann ach bealach chun linn lárnach ETH a chruthú ar féidir le go leor oibreoirí nód neamhspleácha a bheith i gceist gan 32 ETH dá gcuid féin a bheith ag teastáil ó gach rannpháirtí. + +Is é an rogha is fearr le haghaidh Ethereum ná bailíochtóirí a reáchtáil go háitiúil ar ríomhairí baile, agus an dílárú a uasmhéadú. Sin é an fáth go gcuireann Ethereum in aghaidh athruithe a mhéadaíonn na riachtanais chrua-earraí chun nód/bhaiíochtóir a rith. + +## Inbhuanaitheacht {#sustainability} + +Is bealach saor ó charbón é cruthúnas-gill chun an blocshlabhra a dhaingniú. Faoi cruthúnas-oibre bíonn mianadóirí ag iomaíocht le haghaidh an ceart chun bloc a bhaint. Bíonn níos mó rath ar mianadóirí nuair is féidir leo áirimh a dhéanamh níos tapúla, rud a spreagann infheistíocht i gcrua-earraí agus i dtomhaltas fuinnimh. Chonacthas é seo i gcás Ethereum sular aistrigh sé go cruthúnas-gill. Go gairid roimh an aistriú go cruthúnas-gill, bhí Ethereum ag caitheamh thart ar 78 TWh/bl - a oiread le tír bheag. Mar sin féin, laghdaíodh an caiteachas fuinnimh seo faoi ~99.98% de bharr athrú chuig cruthúnas-gill. Rinne cruthúnas-gill ardán ísealcharbóin atá tíosach ar fhuinneamh den Ethereum. + +[Tuilleadh faoi ídiú fuinnimh Ethereum](/energy-consumption) + +## Eisiúint {#issuance} + +Is féidir le cruthúnas-gill Ethereum íoc as a shlándáil trí i bhfad níos lú boinn a eisiúint ná cruthúnas-oibre Ethereum mar ní gá do bhailíochtóirí costais arda leictreachais a íoc. Mar thoradh air sin, is féidir le ETH a bhoilsciú a laghdú nó fiú éirí díbhoilscithe nuair a dhóitear suimeanna móra ETH. Ciallaíonn leibhéil bhoilscithe níos ísle go bhfuil slándáil Ethereum níos saoire ná mar a bhí sé faoi cruthúnas-de-oibre. + +## An foghlaimeoir amhairc den chuid is mó tú? {#visual-learner} + +Féach ar Justin Drake ag míniú na buntáistí a bhaineann le cruthúnas-gill thar cruthúnas-oibre: + + + +## Tuilleadh léitheoireachta {#further-reading} + +- [Fealsúnacht dearadh cruthúnas-gill Vitalik](https://medium.com/@VitalikButerin/a-proof-of-stake-design-philosophy-506585978d51) +- [Ceisteanna Coitianta cruthúnas-gill Vitalik](https://vitalik.eth.limo/general/2017/12/31/pos_faq.html#what-is-proof-of-stake) +- [Físeán "Mínithe go Simplí" ar pos vs pow](https://www.youtube.com/watch?v=M3EFi_POhps) diff --git a/public/content/translations/ga/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/rewards-and-penalties/index.md b/public/content/translations/ga/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/rewards-and-penalties/index.md new file mode 100644 index 00000000000..63ea471e66c --- /dev/null +++ b/public/content/translations/ga/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/rewards-and-penalties/index.md @@ -0,0 +1,92 @@ +--- +title: Luaíochtaí agus pionóis cruthúnas-oibre +description: Foghlaim faoi na dreasachtaí in-phrótacal i cruthúnas-oibre Ethereum. +lang: ga +--- + +Tá Ethereum urraithe ag baint úsáide as a chriptea-airgeadra dúchais, éitear (ETH). Oibreoirí nód ar mian leo a bheith rannpháirteach i mbailíochtú bloic agus ceann an tslabhra a aithint, cuireann siad éitear isteach sa [conradh taisce](/staking/deposit-contract/) ar Ethereum. Íoctar iad ansin in éitear chun bogearraí bailíochtóra a rith a sheiceálann bailíocht na mbloic nua a fhaightear thar an líonra piaraí go piaraí agus a chuireann an algartam forc-rogha i bhfeidhm chun ceann an tslabhra a aithint. + +Tá dhá phríomhról ag bailíochtóir: 1) bloic nua a sheiceáil agus “fianú” a dhéanamh orthu má tá siad bailí, 2) bloic nua a mholadh nuair a roghnaítear iad go randamach ón linn bailíochtóirí iomlán. Má theipeann ar an bhailíochtóir ceachtar de na tascanna seo a dhéanamh nuair a iarrtar orthu cailleann sé íocaíocht éitir. Uaireanta cuirtear comhiomlánú sínithe de chúram ar bhailíochtóirí agus páirt a ghlacadh i gcoistí sioncronaithe. + +Tá gníomhartha ann freisin atá an-deacair a dhéanamh de thaisme agus a léiríonn rún mailíseach éigin, mar shampla bloic iolracha a mholadh don sliotán céanna nó bloic iolracha a fhianú don sliotán céanna. Is iompraíochtaí “in-slaiseáilte” iad seo a fhágann go ndóitear méid áirithe éitear (suas le 1 ETH) don bhailíochtóir sula mbaintear an bailíochtóir den líonra, rud a thógann 36 lá. Síothlaítear éitear an bhailíochtóra slaiseáilte go mall ar feadh an tréimhse scoir, ach ar an 18 lá faigheann siad “pionós comhghaoil” atá níos mó nuair a shlaiseáltar níos mó bailíochtóirí thart ar an am céanna. Dá bhrí sin íocann struchtúr dreasachta an mheicníocht chomhdhearcaldh as macántacht agus gearrtar pionós ar dhrochghníomhaithe. + +Cuirtear gach luaíocht agus pionós i bhfeidhm uair amháin in aghaidh na ré. + +Léigh ar aghaidh le haghaidh tuilleadh sonraí... + +## Luaíochtaí agus pionóis {#rewards} + +### Luaíochtaí {#rewards} + +Faigheann bailíochtóirí luaíochtaí nuair a dhéanann siad vótaí atá comhsheasmhach le tromlach na mbailíochtóirí eile, nuair a mholann siad bloic, agus nuair a ghlacann siad páirt i gcoistí sioncronaithe. Ríomhtar luach na luaíochtaí i ngach tréimhse ó`bun_luaíocht`. Is é seo an bunaonad as a ríomhtar luaíochtaí eile. Léiríonn an `base_reward` an meánluach saothair a fhaigheann bailíochtóir faoi na coinníollacha is fearr in aghaidh na ré. Ríomhtar é seo ó chomhardú éifeachtach an bhailíochtóra agus ó líon iomlán na mbailíochtóirí gníomhacha mar seo a leanas: + +``` +base_reward = effective_balance * (base_reward_factor / (base_rewards_per_epoch * sqrt(sum(active_balance)))) +``` + +áit a bhfuil `fachtóir_bun_luaíochta` cothrom le 64, is é 4 an `ré-bun-luaíochta` agus is é `suim (iarmhéid ghníomhach)` an t-éitear iomlán geallta thar na bailíochtóirí gníomhacha go léir. + +Ciallaíonn sé seo go bhfuil an bun-luaíocht i gcomhréir le cothromaíocht éifeachtach an bhailíochtóra agus comhréireach go contrártha le líon na mbailíochtóirí ar an líonra. Dá mhéid bailíochtóirí a bhíonn ann, is ea is mó an eisiúint iomlán (mar `sqrt(N)` ach is lú an `bun-luaiocht` in aghaidh an bhailíochtóra (mar `1/sqrt(N)`). Bíonn tionchar ag na fachtóirí seo ar an APR le haghaidh nód gill. Léigh an réasúnaíocht leis seo in [Nótaí Vitalik](https://notes.ethereum.org/@vbuterin/rkhCgQteN?type=view#Base-rewards). + +Ríomhtar an luaíocht iomlán ansin mar shuim na gcúig chomhpháirt a bhfuil ualú ag gach ceann díobh a shocraíonn cé mhéad a chuireann gach comhpháirt leis an luaíocht iomlán. Is iad na comhpháirteanna: + +``` +1. source vote: the validator has made a timely vote for the correct source checkpoint +2. target vote: the validator has made a timely vote for the correct target checkpoint +3. head vote: the validator has made a timely vote for the correct head block +4. sync committee reward: the validator has participated in a sync committee +5. proposer reward: the validator has proposed a block in the correct slot +``` + +Is iad seo a leanas na hualuithe do gach comhpháirt: + +``` +TIMELY_SOURCE_WEIGHT uint64(14) +TIMELY_TARGET_WEIGHT uint64(26) +TIMELY_HEAD_WEIGHT uint64(14) +SYNC_REWARD_WEIGHT uint64(2) +PROPOSER_WEIGHT uint64(8) +``` + +64 suim na n-ualach seo. Ríomhtar an luaíocht mar shuim na n-ualuithe infheidhme roinnte ar 64. D'fhéadfadh bailíochtóir a rinne vótaí tráthúla foinse, sprice agus cinn, a mhol bloc agus a ghlac páirt i gcoiste sioncronaithe `64/64 * bun_luaíocht == bun_luaíocht` a fháil. Mar sin féin, ní gnáthach gur moltóir bloic é bailíochtóir, mar sin is é an luaíocht uasta ná `64-8 /64 * bun_luaíocht == 7/8 * bun_luaíocht`. Is féidir le bailíochtóirí nach moltóirí bloic iad ná ar choiste sioncronaithe `64-8-2 / 64 * bun_luaíocht == 6.75/8 * bun_luaíocht` a fháil. + +Cuirtear luaíocht breise leis chun fianuithe tapa a dhreasú. Seo é an ` luaíocht_moill_iniaimh`. Tá luach aige seo ar cóimhéid leis an `bbun_luaíocht` arna iolrú faoi `1/delay` áit arb é `delay` líon na sliotán a scarann ​​an togra bloc agus an fianú. Mar shampla, má chuirtear an fianú isteach laistigh de shliotán amháin den bhloc-thogra gheobhaidh an fianóir `bun_luaíocht * 1/1 == bun_luaíocht`. Má shroicheann an fianú an chéad sliotán eile, gheobhaidh an fianóir `bun_luaíocht * 1/2` agus mar sin de. + +Faigheann moltóirí bloic ` 8 / 64 * bun_luaíocht` le haghaidh **gach fianú bailí** atá san áireamh sa bhloc, mar sin luach iarbhír na scálaí luaíochta agus líon na ag fianú bailíochtaithe. Is féidir le tairgeoirí bloc a luaíocht a mhéadú freisin trí fhianaise ar mhí-iompraíocht ó bhailíochtóirí eile a áireamh sa bhloc atá beartaithe acu. Is iad na luaíochtaí seo na "cairéid" a spreagann macántacht bhailíochtóra. Bronnfar an `iarmhéid_éifeachtach_bailíochtóirí_slaiseálta / 512` ar mholtóir bloc lena n-áirítear slaiseáíl. + +### Pionóis {#penalties} + +Go dtí seo tá breithniú déanta againn ar bhailíochtóirí dea-mhúinte, ach cad faoi bhailíochtóirí nach ndéanann vótaí cinn, foinse agus sprice tráthúil nó nach ndéanann go mall? + +Is ionann na pionóis a ghearrtar ar na vótaí sprice agus foinse agus na luaíochtaí a gheobhadh an fianóir dá gcuirfeadh sé isteach iad. Ciallaíonn sé seo, in ionad an luaíocht a bheith curtha lena n-iarmhéid, go mbaintear luach comhionann óna n-iarmhéid. Níl aon phionós as an vóta cinn a bheith ar iarraidh (i.e. ní thugtar ach luaíocht do vótaí cinn, ní ghearrtar pionós orthu). Níl aon phionós ag baint leis an `moill_iniaimh` - go simplí ní chuirfear an luaíocht le hiarmhéid an bhailíochtóra. Níl aon phionós ach oiread as mainneachtain bloc a mholadh. + +Léigh tuilleadh faoi luaíochtaí agus pionóis sa [sonrú comhdhearcaidh](https://github.com/ethereum/consensus-specs/blob/dev/specs/altair/beacon-chain.md). Coigeartaíodh luaíochtaí agus pionóis in uasghrádú Bellatrix - féach ar Danny Ryan agus Vitalik á phlé seo sa [Peep an EIP video](https://www.youtube.com/watch?v=iaAEGs1DMgQ). + +## Slaiseáil {#slashing} + +Is gníomh níos déine é slaiseáil a fhágann go mbaintear bailíochtóir go láidir den líonra agus go gcailleann siad a n-éitear i ngeall. Tá trí bhealach ann inar féidir bailíochtóir a shlaiseáil, agus is ionann iad seo agus moladh mímhacánta nó fianú bloic: + +- Trí dhá bhloc éagsúla a mholadh agus a shíniú don sliotán céanna +- Trí fhianú a dhéanamh ar bhloc a "thimpeallaíonn" ceann eile (ag athrú na staire go héifeachtach) +- Trí "vótáil dhúbailte" trí fhianú a dhéanamh ar bheirt iarrthóirí don bhloc céanna + +Má aimsítear na gníomhartha seo, slaisteáiltear an bailíochtóir. Ciallaíonn sé seo go ndéantar 0.0078125 a dhó láithreach le haghaidh bailíochtóra 32 ETH (scálaithe go líneach le hiarmhéid gníomhach), ansin tosaíonn tréimhse bainte 36 lá. Le linn na tréimhse aistrithe seo síothlaítear sciar gill an bhailíochtóra de réir a chéile. Ag an lárphointe (Lá 18) cuirtear pionós breise i bhfeidhm a bhfuil a scálaí méide le héitear geallta iomlán na mbailitheoirí slaiseáilte go léir i bhfeidhm sna 36 lá roimh an teagmhas slaiseála. Ciallaíónn sé seo nuair a ghearrtar níos mó bailíochtóirí, go méadaíonn méid na slaiseála. Is é an t-uasmhéid slaiseála ná comhardú iomlán éifeachtach na mbailíochtóirí go léir a bhfuil slaiseáil déanta orthu (i.e. má tá go leor bailíochtóirí á slaiseáil, d’fhéadfaidís a ngeall iomlán a chailleadh). Ar an taobh eile de, ní dhóitear ach cuid bheag de geall an bhailíochtóra trí imeacht slaiseála aonair amháin. Tugtar "pionós comhghaoil" ar an bpionós lárphointe seo a scálaíonn le líon na mbailitheoirí slaiseáilte. + +## Sceitheadh ​​neamhghníomhaíochta {#inactivity-leak} + +Má tá níos mó ná ceithre ré caite ag an gciseal comhdhearcaidh gan críochnú, cuirtear prótacal éigeandála ar a dtugtar an "sceitheadh ​​​​neamhghníomhaíochta" i ngníomh. Is í aidhm dheiridh an sceitheadh neamhghníomhaíochta na coinníollacha a chruthú a theastaíonn le go bhféadfaidh an slabhra críochnaitheachta a ghnóthú. Mar a mhínítear thuas, éilíonn críochnaitheacht tromlach 2/3 den éitear iomlán atá geallta chun aontú ar sheicphointí foinse agus sprice. Má théann bailíochtóirí arb ionann iad agus níos mó ná 1/3 de na bailíochtóirí iomlána as líne nó má theipeann orthu fianuithe cearta a thíolacadh, ní féidir le sárthromlach 2/3 seicphointí a thabhairt chun críche. Ligeann an sceitheadh ​​​​neamhghníomhaíochta an geall a bhaineann leis na bailíochtóirí neamhghníomhacha síothlú de réir a chéile go dtí go rialaíonn siad níos lú ná 1/3 den sciar iomlán, rud a ligeann do na bailíochtóirí gníomhacha eile an slabhra a thabhairt chun críche. Is cuma cé chomh mór is atá an líon bailíochtóirí neamhghníomhacha, rialóidh na bailíochtóirí gníomhacha eile ar deireadh >2/3 den gheall. Is dreasacht láidir é an caillteanas gill do bhailíochtóirí neamhghníomhacha athghníomhú a luaithe is féidir má chailltear an Sciar! Thángthas ar chás sceite neamhghníomhaíochta ar líonra tástála Medalla nuair a bhí < 66% de bhailíochtóirí gníomhacha in ann teacht ar chomhdhearcadh maidir le ceann reatha an blocshlabhra. Cuireadh an sceitheadh ​​​​neamhghníomhaíochta i ngníomh agus fuarthas an chríochnúlacht arís ar deireadh! + +Spreagann dearadh luaíochtaí, pionós agus slaiseála na meicníochta comhaontaithe bailíochtóirí aonair chun iad féin a iompar i gceart. Mar sin féin, tagann córas chun cinn ó na roghanna dearaidh seo a spreagann go láidir dáileadh cothrom na mbailíochtóirí thar ilchliant, agus ba cheart go ndídhreasódh sé ceannasacht cliant aonair go láidir. + +## Tuilleadh léitheoireachta {#further-reading} + +- [Uasghrádú Ethereum: An ciseal dreasachta](https://eth2book.info/altair/part2/incentives) +- [Dreasachtaí i bprótacal Casper hibrideach Ethereum](https://arxiv.org/pdf/1903.04205.pdf) +- [Sonra anótáilte Vitalik](https://github.com/ethereum/annotated-spec/blob/master/phase0/beacon-chain.md#rewards-and-penalties-1) +- [Eth2 Leideanna um Slaiseáil a Chosc](https://medium.com/prysmatic-labs/eth2-slashing-prevention-tips-f6faa5025f50) +- [EIP-7251 Mínithe: Iarmhéid Éifeachtach Uasta a Mhéadú Do Bhailíochtóirí](https://research.2077.xyz/eip-7251_Increase_MAX_EFFECTIVE_BALANCE) +- [Anailís ar phionóis sleaseála faoi EIP-7251](https://ethresear.ch/t/slashing-penalty-analysis-eip-7251/16509) + +_Foinsí_ + +- _[https://benjaminion.xyz/eth2-annotated-spec/phase0/beacon-chain/](https://benjaminion.xyz/eth2-annotated-spec/phase0/beacon-chain/)_ diff --git a/public/content/translations/ga/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/weak-subjectivity/index.md b/public/content/translations/ga/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/weak-subjectivity/index.md new file mode 100644 index 00000000000..d3579893313 --- /dev/null +++ b/public/content/translations/ga/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/weak-subjectivity/index.md @@ -0,0 +1,39 @@ +--- +title: Suibiachtúlacht lag +description: Míniú ar shuibiachtúlacht lag agus a ról i PoS Ethereum. +lang: ga +--- + +Tagraíonn suibiachtúlacht i mblocshlabhra do spleáchas ar fhaisnéis shóisialta chun aontú ar an staid reatha. D’fhéadfadh go mbeadh foirc bhailí iolracha ann a roghnófar de réir faisnéise a bhailítear ó chomhghleacaithe eile ar an líonra. Is é a mhalairt an oibiachtúlacht a thagraíonn do shlabhraí nach bhfuil ach slabhra bailí amháin féideartha iontu gur gá go n-aontóidh gach nóid faoi trína rialacha códaithe a chur i bhfeidhm. Tá tríú staid ann freisin, ar a dtugtar suibiachtúlacht lag. Tagraíonn sé seo do shlabhra a théann chun cinn go hoibiachtúil tar éis síol faisnéise tosaigh áirithe a fháil go sóisialta. + +## Réamhriachtanais {#prerequisites} + +Chun an leathanach seo a thuiscint ní mór bunghnéithe [cruthúnas-gill](/developers/docs/consensus-mechanisms/pos/) a thuiscint ar dtús. + +## Cad iad na fadhbanna a réitíonn suibiachtúlacht lag? {#problems-ws-solves} + +Tá suibiachtúlacht ina cuid dhílis de bhlocshlabhraí cruthúnas-gill mar go ndéantar an slabhra ceart a roghnú as foirc iolracha trí vótaí stairiúla a chomhaireamh. Nochtann sé seo an blocshlabhra do roinnt veicteoirí ionsaithe, lena n-áirítear ionsaithe fadraoin trína gcoimeádann nóid a ghlac páirt go han-luath sa slabhra forc eile a scaoileann siad i bhfad níos déanaí chun a mbuntáiste féin. Mar mhalairt air sin, má aistarraingíonn 33% de bhailíochtóirí a ngallchur ach go leanann siad orthu ag fianú agus ag táirgeadh bloic, d’fhéadfaidís forc eile a ghiniúint a thagann salach ar an slabhra canónach. B’fhéidir nach mbeadh a fhios ag nóid nó nóid nua atá as líne le fada go bhfuil a gcuid cistí aistarraingthe ag na bailíochtóirí ionsaithe seo, agus mar sin d’fhéadfadh ionsaitheoirí iad a mhealladh le slabhra mícheart a leanúint. Is féidir le Ethereum na veicteoirí ionsaithe seo a réiteach trí shrianta a fhorchur a laghdaíonn gnéithe suibiachtúla na meicníochta - agus dá bhrí sin boinn tuisceana iontaobhais - go dtí an t-íosmhéid lom. + +## Seicphointí suibiachtúlachta laga {#ws-checkpoints} + +Cuirtear suibiachtúlacht lag i bhfeidhm i gcruthúnas-oibre Ethereum trí úsáid a bhaint as "seicphointí suibiachtúlachta laga". Is fréamhacha staide iad seo a aontaíonn gach nóid ar an líonra go mbaineann siad leis an slabhra canónach. Freastalaíonn siad ar an gcuspóir céanna "fírinne uilíoch" agus atá ag bloic geineasais, ach amháin nach bhfuil siad suite ag suíomh geineasais sa bhlocshlabhra. Tá muinín ag an algartam rogha forc go bhfuil an staid bhlocshlabhra a shainmhínítear sa seicphointe sin ceart agus go ndéanann sé an slabhra a fhíorú go neamhspleách agus go hoibiachtúil ón bpointe sin ar aghaidh. Feidhmíonn na seicphointí mar “theorainneacha aisiompaithe” toisc nach féidir bloic a aimsítear roimh sheicphointí suibiachtúlachta laga a athrú. Baineann sé seo an bonn d'ionsaithe fadraoin go simplí trí fhoirc fhadraoin a shainiú mar chuid de dhearadh na meicníochta neamhbhailí. Má chinntítear go bhfuil achar níos lú idir na seicphointí suibiachtúlachta laga idirscartha ná tréimhse aistarraingthe an bhailíochtóra, cinntítear go ndéantar méid áirithe tairsí ar a laghad a shlaiseáil ar bhailíochtóir a fhorbraíonn an slabhra sula bhféadfaidh siad a ngeallta a aistarraingt agus nach féidir iontrálaithe nua a mhealladh ar fhoirc chontráilte a bhfuil a ngeall aistarraingthe. + +## Difríocht idir seicphointí suibiachtúlachta lag agus bloic chríochnaithe {#difference-between-ws-and-finalized-blocks} + +Déileálann nóid Ethereum go héagsúil le bloic críochnaithe agus seicphointí suibiachtúlachta laga. Má thagann nód ar an eolas faoi dhá bhloc críochnaithe iomaíocha, ansin stróictear é idir an dá cheann - níl aon bhealach aige a aithint go huathoibríoch cé acu an forc canónach. Is comhartha é seo ar theip chomhdhearcaidh. I gcodarsnacht leis sin, ní dhiúltaíonn nód ach aon bhloc a thagann salach ar a sheicphointe suibiachtúlachta lag. Ó thaobh an nóid de, is ionann an seicphointe suibiachtúlachta lag agus fírinne absalóideach nach féidir a bhaint as eolas nua óna bpiaraí. + +## Cé chomh lag atá lag? {#how-weak-is-weak} + +Is í an ghné shuibiachtúil de cruthúnas-gill Ethereum ná an gá atá le staid le déanaí (seicphointe suibiachtúlachta lag) ó fhoinse iontaofa le sioncronú uaidh. Tá an baol ann go bhfaighidh tú droch-sheicphointe suibiachtúlachta lag an-íseal mar is féidir iad a sheiceáil i gcoinne roinnt foinsí poiblí neamhspleácha ar nós bloc-thaiscéalaithe nó nóid iolracha. Mar sin féin, bíonn roinnt muiníne ag teastáil i gcónaí chun aon fheidhmchlár bogearraí a rith, mar shampla, muinín a bheith acu go bhfuil bogearraí macánta táirgthe ag na forbróirí bogearraí. + +Féadfaidh seicphointe suibiachtúlachta lag teacht fiú mar chuid de na bogearraí cliant. D’fhéadfaí a áitiú gur féidir le hionsaitheoir an seicphointe sna bogearraí a éilliú agus is féidir leis na bogearraí féin a éilliú chomh héasca céanna. Níl aon fhíorbhealach cripte-eacnamaíoch timpeall ar an bhfadhb seo, ach déantar tionchar na bhforbróirí neamhiontaofa a íoslaghdú in Ethereum trí fhoirne neamhspleácha iomadúla cliant a bheith acu, gach ceann acu ag tógáil bogearraí coibhéiseacha i dteangacha éagsúla, iad go léir le leas dílsithe i slabhra macánta a chothabháil. Féadfaidh taiscéalaithe bloc seicphointí suibiachtúlachta laga a sholáthar freisin nó bealach chun seicphointí a fhaightear ó áiteanna eile a chrostagairt i gcoinne foinse bhreise. + +Ar deireadh, is féidir seicphointí a iarraidh ó nóid eile; b'fhéidir gur féidir le húsáideoir Ethereum eile a ritheann nód iomlán seicphointe a sholáthar a fhéadfaidh bailíochtóirí a fhíorú ansin i gcoinne sonraí ó thaiscéalaí bloc. Ar an iomlán, is féidir a mheas gur fadhb den chineál céanna é muinín a chur i seicphointe suibiachtúlachta lag agus muinín a chur ar fhorbróirí an chliaint. Tá an t-iontaobhas foriomlán atá ag teastáil íseal. Tá sé tábhachtach a thabhairt faoi deara nach n-éiríonn na cúinsí seo tábhachtach ach amháin sa chás neamh-dhóchúil go ndéanann tromlach na mbailíochtóirí comhbheartú chun forc eile den bhlocshlabhra a tháirgeadh. Faoi imthosca ar bith eile, níl ach slabhra Ethereum amháin le roghnú as. + +## Further Reading {#further-reading} + +- [Suibiachtúlacht lag in Eth2](https://notes.ethereum.org/@adiasg/weak-subjectvity-eth2) +- [Vitalik: Conas a d'fhoghlaim mé grá a thabhairt do shuibiachtúlacht lag](https://blog.ethereum.org/2014/11/25/proof-stake-learned-love-weak-subjectivity/) +- [Suibiachtúlacht lag (Doiciméid Teku)](https://docs.teku.consensys.net/en/latest/Concepts/Weak-Subjectivity/) +- [Céim-0 Treoir lag suibiachtúlachta](https://github.com/ethereum/consensus-specs/blob/dev/specs/phase0/weak-subjectivity.md) +- [Anailís ar shuibiachtúlacht lag in Ethereum 2.0](https://github.com/runtimeverification/beacon-chain-verification/blob/master/weak-subjectivity/weak-subjectivity-analysis.pdf) diff --git a/public/content/translations/ga/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/dagger-hashimoto/index.md b/public/content/translations/ga/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/dagger-hashimoto/index.md index 69185dddb85..efa5814af5a 100644 --- a/public/content/translations/ga/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/dagger-hashimoto/index.md +++ b/public/content/translations/ga/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms/dagger-hashimoto/index.md @@ -8,7 +8,7 @@ Ba é Dagger-Hashimoto an cur i bhfeidhm taighde agus an tsonraíocht bhunaidh l ## Réamhriachtanais {#prerequisites} -Chun an leathanach seo a thuiscint níos fearr, molaimid duit léamh ar dtús ar [cruthúnas-oibre comhdhearcaidh](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow), [mianadóireacht](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining), agus [algartaim mhianadóireachta](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms). +Chun an leathanach seo a thuiscint níos fearr, molaimid duit léamh ar dtús ar [cruthúnas-oibre comhdhearcaidh](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow), <[mianadóireacht](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining), agus [algartaim mhianadóireachta](/developers/docs/consensus-mechanisms/pow/mining/mining-algorithms). ## Dagger-Hashimoto {#dagger-hashimoto} diff --git a/public/content/translations/ga/developers/docs/dapps/index.md b/public/content/translations/ga/developers/docs/dapps/index.md index c78ede740f8..cacd2aed39a 100644 --- a/public/content/translations/ga/developers/docs/dapps/index.md +++ b/public/content/translations/ga/developers/docs/dapps/index.md @@ -43,7 +43,7 @@ Is éard atá i gconradh cliste ná cód a chónaíonn ar bhlocshlabhra Ethereum - **Eispéiris úsáideora** - D'fhéadfadh sé a bheith níos deacra eispéiris atá éasca le húsáid a innealtóireacht mar go bhféadfadh sé a bheith ródheacair don ghnáthúsáideoir deiridh chruach uirlisí a shocrú atá riachtanach chun idirghníomhú leis an mblocshlabhra ar bhealach fíor slán. - **Lárú** - D'fhéadfadh go mbeadh cuma seirbhíse láraithe ar réitigh atá éasca le húsáid agus atá éasca le forbróir bunaithe ar bhunchiseal Ethereum ar aon nós. Mar shampla, féadfaidh seirbhísí den sórt sin eochracha nó faisnéis íogair eile a stóráil ar thaobh an fhreastalaí, freastal ar thosach ag baint úsáide as freastalaí láraithe, nó loighic ghnó tábhachtach a reáchtáil ar fhreastalaí láraithe roimh scríobh chuig an mblocshlabhra. Cuireann lárnú deireadh le mórán de na buntáistí a bhaineann le blocshlabhra ar an tsamhail thraidisiúnta (mura gcuireann sé deireadh leo go léir). -## An bhfuil tú níos mó d’fhoghlaimeoir amhairc? {#visual-learner} +## An foghlaimeoir amhairc den chuid is mó tú? {#visual-learner} diff --git a/public/content/translations/ga/developers/docs/evm/index.md b/public/content/translations/ga/developers/docs/evm/index.md index 0f910ee858e..3d23f3809a8 100644 --- a/public/content/translations/ga/developers/docs/evm/index.md +++ b/public/content/translations/ga/developers/docs/evm/index.md @@ -14,7 +14,7 @@ Tá eolas bunúsach ar théarmaíocht choiteann san ríomheolaíocht mar [bearta Is minic a úsáidtear an t-analach 'mórleabhar dáilte' mar thuairisc ar bhlocshlabhra cosúil le Bitcoin, a chumasaíonn airgeadra díláraithe le huirlisí bunúsacha cripteagrafaíochta. Cothabhálann an mórleabhar taifead gníomhaíochta nach mór dó cloí le sraith rialacha a rialaíonn cad is féidir agus nach féidir le duine a dhéanamh chun an mórleabhar a mhodhnú. Mar shampla, ní féidir le seoladh Bitcoin níos mó Bitcoin a chaitheamh ná mar atá faighte aige roimhe seo. Tá na rialacha seo mar bhonn agus mar thaca ag gach idirbheart ar Bitcoin agus go leor blocshlabhraí eile. -While Ethereum has its own native cryptocurrency (ether) that follows almost exactly the same intuitive rules, it also enables a much more powerful function: [smart contracts](/developers/docs/smart-contracts/). Don ghné níos casta seo, tá analach níos sofaisticiúla ag teastáil. In ionad mórleabhar dáilte, is [meaisín staide](https://wikipedia.org/wiki/Finite-state_machine) dáilte é Ethereum. Is struchtúr mór sonraí é staid Ethereum a choinníonn ní hamháin gach cuntas agus iarmhéid, ach _staid mheaisín_, ar féidir é a athrú ó bhloc go bloc de réir thacar réamhshainithe de rialacha, agus ar féidir leo cód meaisín treallach a rith. Sainmhíníonn an EVM na rialacha sonracha maidir le staid a athrú ó bhloc go bloc. +Cé go bhfuil a criptea-airgeadra dúchais féin (éitear) ag Ethereum a leanann beagnach díreach na rialacha iomasacha céanna, cumasaíonn sé feidhm i bhfad níos cumhachtaí freisin: [conarthaí cliste](/developers/docs/smart-contracts/). Don ghné níos casta seo, tá analach níos sofaisticiúla ag teastáil. In ionad mórleabhar dáilte, is [meaisín staide](https://wikipedia.org/wiki/Finite-state_machine) dáilte é Ethereum. Is struchtúr mór sonraí é staid Ethereum a choinníonn ní hamháin gach cuntas agus iarmhéid, ach _staid mheaisín_, ar féidir é a athrú ó bhloc go bloc de réir thacar réamhshainithe de rialacha, agus ar féidir leo cód meaisín treallach a rith. Sainmhíníonn an EVM na rialacha sonracha maidir le staid a athrú ó bhloc go bloc. ![Léaráid a thaispeánann comhdhéanamh an EVM](./evm.png) _Léaráid oiriúnaithe ó [Ethereum EVM léirithe](https://takenobu-hs.github.io/downloads/ethereum_evm_illustrated.pdf)_ diff --git a/public/content/translations/ga/developers/docs/gas/index.md b/public/content/translations/ga/developers/docs/gas/index.md index e5c8ba34435..f5fd8609f92 100644 --- a/public/content/translations/ga/developers/docs/gas/index.md +++ b/public/content/translations/ga/developers/docs/gas/index.md @@ -106,7 +106,7 @@ Cé go bhfuil teorainn san áireamh in idirbheart, cuirtear aon ghás nach n-ús Tagraíonn an teorainn gháis don mhéid uasta gáis atá tú sásta a thomhailt ar idirbheart. Tá níos mó oibre ríomhaireachta ag teastáil le haghaidh idirbhearta níos casta a bhaineann le [conarthaí cliste](/developers/docs/smart-contracts/), mar sin teastaíonn teorainn gháis níos airde uathu ná íocaíocht shimplí. Éilíonn aistriú caighdeánach ETH teorainn gháis de 21,000 aonad gáis. -Mar shampla, má chuireann tú teorainn gháis de 50,000 ar aistriú ETH simplí, ídíonn an EVM 21,000, agus gheobhaidh tú an 29,000 eile ar ais. However, if you specify too little gas, for example, a gas limit of 20,000 for a simple ETH transfer, the transaction will fail during the validation phase. It will be rejected before being included in a block, and no gas will be consumed. On the other hand, if a transaction runs out of gas during execution (e.g., a smart contract uses up all the gas halfway), the EVM will revert any changes, but all the gas provided will still be consumed for the work performed. +Mar shampla, má chuireann tú teorainn gháis de 50,000 ar aistriú ETH simplí, ídíonn an EVM 21,000, agus gheobhaidh tú an 29,000 eile ar ais. Mar sin féin, má shonraíonn tú ró-bheagán gáis, mar shampla, teorainn gháis 20,000 le haghaidh aistriú ETH simplí, teipfidh an t-idirbheart le linn na céime bailíochtaithe. Diúltófar é sula n-áireofar é i mbloc, agus ní dhéanfar aon ghás a chaitheamh. Ar an láimh eile, má ritheann idirbheart as gás le linn a fhorghníomhaithe (m.sh., úsáideann conradh cliste an gás go léir leath bealaigh), déanfaidh an EVM aon athruithe a chur ar ais, ach déanfar an gás go léir a soláthraíodh a chaitheamh fós don obair a dhéantar. ## Cén fáth gur féidir le táillí gáis a bheith chomh hard sin? {#why-can-gas-fees-get-so-high} @@ -139,4 +139,4 @@ Más mian leat monatóireacht a dhéanamh ar phraghsanna gáis, ionas gur féidi - [Straitéisí Optamaithe Gáis d'Fhorbróirí](https://www.alchemy.com/overviews/solidity-gas-optimization) - [EIP-1559 doiciméad](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-1559). - [Acmhainní EIP-1559 Tim Beiko](https://hackmd.io/@timbeiko/1559-resources) -- [EIP-1559: Separating Mechanisms From Memes](https://research.2077.xyz/eip-1559-separating-mechanisms-from-memes) +- [EIP-1559: Meicníochtaí a Scaradh ó Méimeanna](https://research.2077.xyz/eip-1559-separating-mechanisms-from-memes) diff --git a/public/content/translations/ga/developers/docs/intro-to-ether/index.md b/public/content/translations/ga/developers/docs/intro-to-ether/index.md index 34ebdcfb046..dd04f007c9b 100644 --- a/public/content/translations/ga/developers/docs/intro-to-ether/index.md +++ b/public/content/translations/ga/developers/docs/intro-to-ether/index.md @@ -40,7 +40,7 @@ Chomh maith le éitear a chruthú trí luach saothair bloc, is féidir éitear a Tarlaíonn dó éitear i ngach idirbheart ar Ethereum. Nuair a íocann úsáideoirí as a n-idirbhearta, scriostar buntáille gháis, arna shocrú ag an líonra de réir éileamh idirbheartaíochta. Anuas air sin, agus in éineacht le méideanna athraitheacha bloc agus táille uasta gáis, déantar meastachán ar tháillí idirbheart ar Ethereum a shimpliú. Nuair a bhíonn an t-éileamh ar an líonra ard, is féidir le [bloic](https://etherscan.io/block/12965263) níos mó éitear a dhó ná mar a bhualann siad, rud a dhéanann fhritháireamh go héifeachtach ar eisiúint éitear. -Cuireann dó an buntáille bac ar chumas táirgeora bloc idirbhearta a ionramháil. Mar shampla, má fuair táirgeoirí bloc an buntáille, d'fhéadfadh siad a n-idirbheart féin a áireamh saor in aisce agus an buntáille a ardú do gach duine eile. Alternatively, they could refund the base fee to some users offchain, leading to a more opaque and complex transaction fee market. +Cuireann dó an buntáille bac ar chumas táirgeora bloc idirbhearta a ionramháil. Mar shampla, má fuair táirgeoirí bloc an buntáille, d'fhéadfadh siad a n-idirbheart féin a áireamh saor in aisce agus an buntáille a ardú do gach duine eile. De rogha air sin, d’fhéadfaidís an buntáille a aisíoc le roinnt úsáideoirí as slabhra, rud a fhágann go mbeidh margadh táillí idirbhirt níos doiléire agus níos casta. ## Ainmníochtaí éitir {#denominations} @@ -71,7 +71,7 @@ Is uirlis choitianta é [Etherscan](https://etherscan.io) chun iarmhéideanna se ## Tuilleadh léitheoireachta {#further-reading} -- [Defining ether and Ethereum](https://www.cmegroup.com/education/courses/introduction-to-ether/defining-ether-and-ethereum.html) – _CME Group_ +- [Éitear agus Ethereum a shainiú](https://www.cmegroup.com/education/courses/introduction-to-ether/defining-ether-and-ethereum.html) - _CME Group_ - [Páipéar Bán Ethereum](/whitepaper/): An togra bunaidh le haghaidh Ethereum. Cuimsíonn an doiciméad seo cur síos ar éitear agus na spreagthaí taobh thiar de a chruthú. - [ Áireamhán Gwei](https://www.alchemy.com/gwei-calculator): Úsáid an t-áireamhán gwei seo chun wei, gwei, agus éitear a thiontú go héasca. Níl ort ach aon mhéid wei, gwei, nó ETH a phlugáil isteach agus ríomh an t-iompú go huathoibríoch. diff --git a/public/content/translations/ga/developers/docs/networks/index.md b/public/content/translations/ga/developers/docs/networks/index.md index 1596f41ace5..d225b2c89bf 100644 --- a/public/content/translations/ga/developers/docs/networks/index.md +++ b/public/content/translations/ga/developers/docs/networks/index.md @@ -6,7 +6,7 @@ lang: ga Is grúpaí de ríomhairí nasctha iad líonraí Ethereum a dhéanann cumarsáid ag baint úsáide as prótacal Ethereum. Níl ach Ethereum Mainnet amháin ann, ach is féidir líonraí neamhspleácha a chomhlíonann na rialacha prótacail céanna a chruthú chun críocha tástála agus forbartha. Tá go leor "líonraí" neamhspleácha ann a chloíonn leis an bprótacal gan idirghníomhú lena chéile. Is féidir leat fiú ceann a thosú go háitiúil ar do ríomhaire féin chun do chonarthaí cliste agus aipeanna web3 a thástáil. -Oibreoidh do chuntas Ethereum thar na líonraí éagsúla, ach ní thabharfar iarmhéid do chuntais ag stair idirbheart anonn ó phríomhlíonra Ethereum. Chun críocha tástála, tá sé úsáideach go mbeadh a fhios agat cé na líonraí atá ar fáil agus conas testnet ETH a fháil chun triail a bhaint as. Go ginearálta, ó thaobh slándála, ní mholtar cuntais mainnet a athúsáid ar líonraí tástála nó a mhalairt. +Oibreoidh do chuntas Ethereum thar na líonraí éagsúla, ach ní thabharfar iarmhéid do chuntais agus stair idirbheart anonn ó phríomhlíonra Ethereum. Chun críocha tástála, tá sé úsáideach go mbeadh a fhios agat cé na líonraí atá ar fáil agus conas testnet ETH a fháil chun triail a bhaint as. Go ginearálta, ó thaobh slándála, ní mholtar cuntais mainnet a athúsáid ar líonraí tástála nó a mhalairt. ## Réamhriachtanais {#prerequisites} @@ -34,15 +34,11 @@ Tá sé ceaptha nach bhfuil aon luach fíor ag ETH ar testnets; ach, cruthaíodh #### Cén Testnet ba cheart dom a úsáid? -Is iad Sepolia agus Hoodi an dá líonra tástála poiblí atá á gcothabháil ag forbróirí cliant faoi láthair. Is líonra é Sepolia d'fhorbróirí conarthaí agus feidhmchlár chun a bhfeidhmchláir a thástáil. Ligeann líonra Hoodi d'fhorbróirí prótacail uasghráduithe líonra a thástáil, agus ligeann sé do gheallsealbhóirí bailíochtaithe reatha a thástáil. +Is iad Sepolia agus Hoodie an dá líonra tástála poiblí atá á gcothabháil ag forbróirí cliant faoi láthair. Is líonra é Sepolia d’fhorbróirí conarthaí agus feidhmchlár chun a bhfeidhmchláir a thástáil. Ligeann líonra Hoodi d’fhorbróirí prótacail uasghráduithe líonra a thástáil, agus ligeann sé do gheallsealbhóirí bailíochtóirí reatha a thástáil. #### Sepolia {#sepolia} -**Is é Sepolia an líonra tástála réamhshocraithe a mholtar chun feidhmchláir a fhorbairt**. Úsáideann líonra Sepolia tacar bailíochtaithe ceadaithe. Tá sé measartha nua, rud a chiallaíonn go bhfuil a staid agus a stair araon beag go leor. Ciallaíonn sé seo gur féidir an líonra a shioncronú go tapa agus go dteastaíonn níos lú stórála chun nód a rith air. Tá sé seo úsáideach d'úsáideoirí atá ag iarraidh nód a chasadh go tapa agus idirghníomhú go díreach leis an líonra. - -- Tacar bailíochtaithe dúnta, arna rialú ag an gcliant & foirne tástála -- Testnet nua, níos lú feidhmchlár imlonnaithe ná testnets eile -- Teastaíonn spás diosca íosta chun nód a shioncronú agus a rith +**Is é Sepolia an líonra tástála réamhshocraithe a mholtar chun feidhmchláir a fhorbairt**. Úsáideann líonra Sepolia sraith bailíochtóiirí ceadúnaithe atá faoi rialú ag foirne cliant & foirne tástála. ##### Acmhainní @@ -54,35 +50,60 @@ Is iad Sepolia agus Hoodi an dá líonra tástála poiblí atá á gcothabháil ##### Sconnaí -- [Sconna Sepolia QuickNode](https://faucet.quicknode.com/drip) +- [QuickNode Sepolia Faucet](https://faucet.quicknode.com/ethereum/sepolia) - [Grabteeth](https://grabteeth.xyz/) -- [Sconna PoW](https://sepolia-faucet.pk910.de/) -- [Sconna Sparán Coinbase | Seplia](https://coinbase.com/faucets/ethereum-sepolia-faucet) -- [Sconna Sepolia Alchemy](https://sepoliafaucet.com/) -- [Sconna Sepolia Infura](https://www.infura.io/faucet) -- [Sconna Sepolia Chainstack](https://faucet.chainstack.com/sepolia-faucet) -- [Sconna Éiceachórais Ethereum](https://www.ethereum-ecosystem.com/faucets/ethereum-sepolia) +- [PoW faucet](https://sepolia-faucet.pk910.de/) +- [Alchemy Sepolia faucet](https://www.alchemy.com/faucets/ethereum-sepolia) +- [Infura Sepolia faucet](https://www.infura.io/faucet) +- [Chainstack Sepolia faucet](https://faucet.chainstack.com/sepolia-testnet-faucet) +- [Ethereum Ecosystem faucet](https://www.ethereum-ecosystem.com/faucets/ethereum-sepolia) +- [Google Cloud Web3 Sepolia faucet](https://cloud.google.com/application/web3/faucet/ethereum/sepolia) #### Hoodi {#hoodi} -Is líonra tástála é Hoodi chun bailíochtú agus gealltóireacht a thástáil. Tá líonra Hoodi ar oscailt d'úsáideoirí ar mian leo bailíochtóir testnet a rith. Dá bhrí sin, ba cheart do gheallsealbhóirí atá ag iarraidh uasghráduithe prótacail a thástáil sula n-imscartar iad chuig mainnet úsáid a bhaint as Hoodi. +Is líonra tástála é Hoodi le haghaidh tástála, bailíochtú agus geallchur. Tá líonra Hoodi oscailte d'úsáideoirí ar mian leo bailíochtóir tástála líonra a rith. Dá bhrí sin, ba cheart do gheallsealbhóirí ar mian leo uasghráduithe prótacail a thástáil sula ndéantar iad a imscaradh ar an bpríomhlíonra Hoodi a úsáid. -- Tacar bailíochtóra oscailte, is féidir le geallsealbhóirí uasghrádú líonra a thástáil -- Staid mhór, úsáideach le haghaidh idirghníomhaíochtaí conartha cliste casta a thástáil -- Níos faide le sioncrónú agus teastaíonn tuilleadh stórála chun nód a rith +- Tacar bailíochtóirí oscailte, is féidir le geallsealbhóirí uasghráduithe líonra a thástáil +- Staid mhór, úsáideach chun idirghníomhaíochtaí casta conartha cliste a thástáil +- Níos faide le sioncrónú agus teastaíonn níos mó stórála chun nód a rith ##### Acmhainní - [Suíomh Gréasáin](https://hoodi.ethpandaops.io/) - [GitHub](https://github.com/eth-clients/hoodi) -- [Explorer](https://explorer.hoodi.ethpandaops.io/) -- [Checkpoint Sync](https://checkpoint-sync.hoodi.ethpandaops.io/) +- [Taiscéalaí](https://explorer.hoodi.ethpandaops.io/) +- [Sioncrónú Seicphointe](https://checkpoint-sync.hoodi.ethpandaops.io/) +- [Otterscan](https://hoodi.otterscan.io/) +- [Etherscan](https://hoodi.etherscan.io/) +- [Blockscout](https://hoodi.cloud.blockscout.com/) + +##### Sconnaí + +- [Hoodi Faucet](https://hoodi.ethpandaops.io/) +- [PoW faucet](https://hoodi-faucet.pk910.de/) + +#### Holesky {#holesky} + +Beidh an líonra tástála Holesky [as feidhm i Meán Fómhair 2025](https://blog.ethereum.org/en/2025/03/18/hoodi-holesky). Ba cheart d’oibreoirí geallchur agus do sholáthraithe bonneagair Hoodi a úsáid le haghaidh tástála bailíochtóra ina ionad. + +##### Acmhainní + +- [Suíomh Gréasáin](https://holesky.ethpandaops.io/) +- [GitHub](https://github.com/eth-clients/holesky) +- [Otterscan](https://holesky.otterscan.io/) +- [Etherscan](https://holesky.etherscan.io/) +- [Blockscout](https://eth-holesky.blockscout.com/) ##### Sconnaí -- [Sconna Hoodi](https://hoodi.ethpandaops.io/) +- [QuickNode Holesky Faucet](https://faucet.quicknode.com/ethereum/holesky) +- [PoW faucet](https://holesky-faucet.pk910.de/) +- [Alchemy Holesky Faucet](https://www.alchemy.com/faucets/ethereum-holesky) +- [Chainstack Holesky faucet](https://faucet.chainstack.com/holesky-testnet-faucet) +- [Ethereum Ecosystem faucet](https://www.ethereum-ecosystem.com/faucets/ethereum-holesky) +- [Google Cloud Web3 Holesky faucet](https://cloud.google.com/application/web3/faucet/ethereum/holesky) -Chun Baioíochtóir a sheoladh ar Hoodi testnet, bain úsáid as [ "bailíochtóir Cheap Hoodi"](https://hoodi.launchpad.ethereum.org/ga/) ethstaker. +Chun Bailíochtóir a sheoladh ar Hoodi testnet, bain úsáid as [Hoodi launchpad](https://hoodi.launchpad.ethereum.org/en/). ### Testnets Ciseal 2 {#layer-2-testnets} @@ -92,27 +113,47 @@ Is téarma comhchoiteann é [Ciseal 2 (L2)](/layer-2/) chun cur síos a dhéanam Líonra tástála le haghaidh [Arbitrum](https://arbitrum.io/). +##### Acmhainní + +- [Etherscan](https://sepolia.arbiscan.io/) +- [Blockscout](https://sepolia-explorer.arbitrum.io/) + ##### Sconnaí -- [Sconna Chainlink](https://faucets.chain.link/arbitrum-sepolia) -- [Sconna Alchemy](https://www.alchemy.com/faucets/arbitrum-sepolia) +- [Chainlink faucet](https://faucets.chain.link/arbitrum-sepolia) +- [Alchemy faucet](https://www.alchemy.com/faucets/arbitrum-sepolia) +- [QuickNode Arbitrum Sepolia Faucet](https://faucet.quicknode.com/arbitrum/sepolia) +- [Ailceimic Arbitrum Sepolia Faucet](https://www.alchemy.com/faucets/arbitrum-sepolia) +- [Chainlink Arbitrum Sepolia faucet](https://faucets.chain.link/arbitrum-sepolia) #### Optimistic Sepolia {#optimistic-sepolia} Líonra tástála le haghaidh [Optimism](https://www.optimism.io/). +##### Acmhainní + +- [Etherscan](https://sepolia-optimistic.etherscan.io/) +- [Blockscout](https://optimism-sepolia.blockscout.com/) + ##### Sconnaí -- [Sconna Chainlink](https://faucets.chain.link/optimism-sepolia) -- [Sconna Alchemy](https://www.alchemy.com/faucets/optimism-sepolia) +- [Chainlink faucet](https://faucets.chain.link/optimism-sepolia) +- [Alchemy faucet](https://www.alchemy.com/faucets/optimism-sepolia) +- [Testnet faucets](https://docs.optimism.io/builders/tools/build/faucets) #### Starknet Sepolia {#starknet-sepolia} Líonra tástála le haghaidh [Starknet](https://www.starknet.io). +##### Acmhainní + +- [Starkscan](https://sepolia.starkscan.co/) + ##### Sconnaí -- [Sconna Alchemy](https://www.alchemy.com/faucets/starknet-sepolia) +- [Alchemy faucet](https://www.alchemy.com/faucets/starknet-sepolia) +- [Starknet faucet](https://starknet-faucet.vercel.app/) +- [Blast Starknet Sepolia faucet](https://blastapi.io/faucets/starknet-sepolia-eth) ## Líonraí príobháideacha {#private-networks} @@ -126,16 +167,16 @@ Tá tionscadail agus uirlisí tiomnaithe chun cabhrú leis seo. Foghlaim tuillea ### Líonraí cuibhreannais {#consortium-networks} -Tá an próiseas comhthola á rialú ag sraith nóid réamhshainithe iontaofa. Mar shampla, líonra príobháideach d'institiúidí acadúla aitheanta a rialaíonn nód amháin, agus bloic a bhailíochtaíonn tairseach sínitheoirí laistigh den líonra. +Tá an próiseas comhthola á rialú ag sraith nóid réamhshainithe iontaofa. Mar shampla, líonra príobháideach d’institiúidí acadúla aitheanta a rialaíonn nód amháin, agus bloic a bhailíochtaíonn tairseach sínitheoirí laistigh den líonra. Má tá líonra poiblí Ethereum cosúil leis an idirlíon poiblí, tá líonra cuibhreannais cosúil le inlíon príobháideach. ## Uirlisí gaolmhara {#related-tools} -- [Chainlist](https://chainlist.org/) _liosta líonraí EVM chun sparán agus soláthraithe a nascadh leis an Aitheantas Slabhra agus an Aitheantas Líonra cuí_ -- [ Slabhraí bunaithe ar EVM](https://github.com/ethereum-lists/chains) _ GitHub repo de mheiteashonraí slabhra a chumhachtaíonn an Slabhraliosta_ +- [Liosta Slabhra](https://chainlist.org/) _liosta de líonraí EVM chun sparán agus soláthraithe a nascadh leis an ID Slabhra agus ID Líonra cuí_ +- [Slabhraí bunaithe ar EVM](https://github.com/ethereum-lists/chains) _Stór GitHub de mheiteashonraí slabhra a chumhachtaíonn Liosta Slabhra_ ## Tuilleadh léitheoireachta {#further-reading} -- [Togra: Saolré Intuartha Ethereum Testnet](https://ethereum-magicians.org/t/proposal-predictable-ethereum-testnet-lifecycle/11575/17) -- [Éabhlóid na Testnets Ethereum](https://etherworld.co/2022/08/19/the-evolution-of-ethereum-testnet/) +- [Togra: Saolré Tástála Ethereum Intuartha](https://ethereum-magicians.org/t/proposal-predictable-ethereum-testnet-lifecycle/11575/17) +- [Éabhlóid na nTástálacha Ethereum](https://etherworld.co/2022/08/19/the-evolution-of-ethereum-testnet/) diff --git a/public/content/translations/ga/developers/docs/nodes-and-clients/run-a-node/index.md b/public/content/translations/ga/developers/docs/nodes-and-clients/run-a-node/index.md index ef9fa3f2375..358cc3b36b4 100644 --- a/public/content/translations/ga/developers/docs/nodes-and-clients/run-a-node/index.md +++ b/public/content/translations/ga/developers/docs/nodes-and-clients/run-a-node/index.md @@ -21,7 +21,7 @@ Is é an chéad chéim chun do nód a shníomh ná do chur chuige a roghnú. Bun Tabharfaidh an leathanach seo treoir duit trí na cinntí seo agus cabhróidh sé leat teacht ar an mbealach is oiriúnaí chun d'ásc Ethereum a rith. -Chun rogha a dhéanamh ó fheidhmiúcháin cliant, féach ar na [cliaint reatha](/developers/docs/nodes-and-clients/#execution-clients) atá ar fáil, [cliaint chomhdhearcaidh](/developers/docs/nodes-and-clients/#consensus-clients) agus foghlaim faoi [éagsúlacht cliant](/developers/docs/nodes-and-clients/client-diversity). +Chun rogha a dhéanamh ó fheidhmiúcháin cliant, féach ar na [cliaint reatha](/developers/docs/nodes-and-clients/#execution-clients) atá ar fáil, <[cliaint chomhdhearcaidh](/developers/docs/nodes-and-clients/#consensus-clients) agus foghlaim faoi [éagsúlacht cliant](/developers/docs/nodes-and-clients/client-diversity). Déan cinneadh cé acu ar cheart duit na bogearraí a rith ar do [crua-earraí nó sa scamall](#local-vs-cloud), le haird ar [riachtanais na gcliant](#requirements). @@ -471,7 +471,7 @@ Mar chuid de do mhonatóireacht, déan cinnte súil a choinneáil ar fheidhmíoc - [Anailís ar na riachtanais chrua-earraí le bheith ina nód iomlán bailíochtaithe Ethereum ](https://medium.com/coinmonks/analyzing-the-hardware-requirements-to-be-an-ethereum-full-validated-node-dc064f167902) _– Albert Palau, 24 Meán Fómhair 2018_ - [Rith Nóid Iomlána Ethereum: Treoir do Dhaoine ar Bheagán Spreagadh ](https://medium.com/@JustinMLeroux/running-ethereum-full-nodes-a-guide-for-the-barely-motivated-a8a13e7a0d31) _– Justin Leroux, 7 Samhain 2019_ - [Rith Nód Hyperledger Besu ar an Ethereum Mainnet: Sochair, Riachtanais, agus Socrú](https://pegasys.tech/running-a-hyperledger-besu-node-on-the-ethereum-mainnet-benefits-requirements-and-setup/) _– Felipe Faraggi, 7 Bealtaine 2020_ -- [Cliant Nethermind Ethereum a Imscaradh le Cruach Monatóireachta](https://medium.com/nethermind-eth/deploying-nethermind-ethereum-client-with-monitoring-stack-55ce1622edbd) _– Nethermind.eth, 8 Lúil 2020_ +- [Cliant Nethermind Ethereum a Imscaradh le Cruach Monatóireachta](https://medium.com/nethermind-eth/deploying-nethermind-ethereum-client-with-monitoring-stack-55ce1622edbd) – Nethermind.eth, 8 Lúil 2020 ## Ábhair ghaolmhara {#related-topics} diff --git a/public/content/translations/ga/developers/docs/smart-contracts/formal-verification/index.md b/public/content/translations/ga/developers/docs/smart-contracts/formal-verification/index.md index 6d7c12e7f71..254b9b063ee 100644 --- a/public/content/translations/ga/developers/docs/smart-contracts/formal-verification/index.md +++ b/public/content/translations/ga/developers/docs/smart-contracts/formal-verification/index.md @@ -70,7 +70,7 @@ Is féidir sonraíochtaí foirmiúla íseal-leibhéil a thabhairt mar airíonna ### Airíonna i stíl Hoare {#hoare-style-properties} -Soláthraíonn [Loighic Hoare](https://en.wikipedia.org/wiki/Hoare_logic) sraith rialacha foirmiúla chun réasúnú a dhéanamh maidir le cruinneas clár, lena n-áirítear conarthaí cliste. Tá airí i stíl Hoare léirithe ag triar Hoare `{P}c{Q}`, áit a bhfuil `c` ina chlár agus `P` agus `Q` ina réamhchoinníollacha agus iarchoinníollacha ar staid an `c` (i.e., an clár), ar a tugtar go foirmiúil _réamhchoinníollacha_ agus _iarchoinníollacha_, faoi seach. +Soláthraíonn [Loighic Hoare](https://en.wikipedia.org/wiki/Hoare_logic) sraith rialacha foirmiúla chun réasúnú a dhéanamh maidir le cruinneas clár, lena n-áirítear conarthaí cliste. Tá airí i stíl Hoare léirithe ag triar Hoare {_P_}_c_{_Q_}, áit a bhfuil _c_ ina chlár agus _P_ agus _Q_ ina réamhchoinníollacha agus iarchoinníollacha ar staid an _c_ (i.e., an clár), ar a tugtar go foirmiúil _réamhchoinníollacha_ agus _iarchoinníollacha_, faoi seach. Is réamhchoinníoll é preideacáid a chuireann síos ar na coinníollacha a theastaíonn chun feidhm a rith i gceart; ní mór d'úsáideoirí a ghlaonn isteach sa chonradh an ceanglas seo a chomhlíonadh. Is éard is iarchoinníoll ann ná preideacáid a chuireann síos ar an gcoinníoll a bhunaíonn feidhm má dhéantar é a rith i gceart; is féidir le húsáideoirí a bheith ag súil go mbeidh an coinníoll seo fíor tar éis dóibh glaoch isteach sa bhfeidhm. Is preideacáid í _athróg_ i loighic Hoare a chaomhnaítear trí fheidhm a rith (i.e. ní athraíonn sé). diff --git a/public/content/translations/ga/developers/docs/smart-contracts/libraries/index.md b/public/content/translations/ga/developers/docs/smart-contracts/libraries/index.md index 6d813de4e3c..d84a9e5c592 100644 --- a/public/content/translations/ga/developers/docs/smart-contracts/libraries/index.md +++ b/public/content/translations/ga/developers/docs/smart-contracts/libraries/index.md @@ -18,7 +18,7 @@ Is gnách go bhfaighidh tú dhá chineál bloic thógála i leabharlanna conarth Agus conarthaí cliste á scríobh agat, tá seans maith ann go mbeidh tú ag scríobh patrúin den chineál céanna arís agus arís eile, mar shampla seoladh _admin_ a shannadh chun oibríochtaí cosanta a dhéanamh i gconradh, nó cnaipe éigeandála _sos_ a chur leis i gcás ceiste gan choinne. -Is gnách go soláthraíonn leabharlanna conartha cliste feidhmiúcháin ath-inúsáidte de na hiompraíochtaí seo mar [leabharlanna](https://solidity.readthedocs.io/en/v0.7.2/contracts.html#libraries) nó trí [oidhreacht](https://solidity.readthedocs.io/en/v0.7.2/contracts.html#inheritance) i Solidity. +Is gnách go soláthraíonn leabharlanna conartha cliste feidhmiúcháin ath-inúsáidte de na hiompraíochtaí seo mar [leabharlanna](https://solidity.readthedocs.io/en/v0.7.2/contracts.html#libraries) nó trí <[oidhreacht](https://solidity.readthedocs.io/en/v0.7.2/contracts.html#inheritance) i Solidity. Mar shampla, seo a leanas leagan simplithe den chonradh [`Ownable`](https://github.com/OpenZeppelin/openzeppelin-contracts/blob/v3.2.0/contracts/access/Ownable.sol) ón [Leabharlann Conarthaí OpenZeppelin](https://github.com/OpenZeppelin/openzeppelin-contracts), a ainmníonn seoladh mar úinéir conartha, agus a sholáthraíonn modhnóir chun rochtain ar mhodh a shrianadh chuig an úinéir amháin. diff --git a/public/content/translations/ga/developers/docs/smart-contracts/security/index.md b/public/content/translations/ga/developers/docs/smart-contracts/security/index.md index a3a9ff6303a..a331983d31c 100644 --- a/public/content/translations/ga/developers/docs/smart-contracts/security/index.md +++ b/public/content/translations/ga/developers/docs/smart-contracts/security/index.md @@ -435,7 +435,7 @@ contract Attack { ##### Conas gannsreabhadh agus róshreabhadh slánuimhir a chosc -Ón leagan 0.8.0, diúltaíonn an tiomsaitheoir Solidity cód a mbíonn gannsreafaí agus rósreafaí slánuimhir mar thoradh air. Mar sin féin, ba cheart do chonarthaí arna dtiomsú le leagan tiomsaitheora níos ísle seiceálacha a dhéanamh ar fheidhmeanna a bhaineann le hoibríochtaí uimhríochta nó úsáid a bhaint as leabharlann (m.sh., [SafeMath](https://docs.openzeppelin.com/contracts/2.x/api/math)) a sheiceálann le haghaidh gannsreabhadh/róshreabhadh. +Ón leagan 0.8.0, diúltaíonn an tiomsaitheoir Solidity cód a mbíonn gannsreafaí agus rósreafaí slánuimhir mar thoradh air. Mar sin féin, ba cheart do chonarthaí arna dtiomsú le leagan tiomsaitheora níos ísle seiceálacha a dhéanamh ar fheidhmeanna a bhaineann le hoibríochtaí uimhríochta nó úsáid a bhaint as leabharlann (m.sh., <[SafeMath](https://docs.openzeppelin.com/contracts/2.x/api/math)) a sheiceálann le haghaidh gannsreabhadh/róshreabhadh. #### Ionramháil Oracle {#oracle-manipulation} diff --git a/public/content/translations/ga/real-world-assets/index.md b/public/content/translations/ga/real-world-assets/index.md new file mode 100644 index 00000000000..34dd4a9a1e1 --- /dev/null +++ b/public/content/translations/ga/real-world-assets/index.md @@ -0,0 +1,95 @@ +--- +title: Sócmhainní fíorshaoil ​​(RWAanna) +metaTitle: Cad iad RWAanna? | Buntáistí agus Úsáid Sócmhainní Domhanda Réadach +description: Forbhreathnú ar shócmhainní fíorshaoil ​​ar Ethereum +lang: ga +template: use-cases +emoji: ":house_buildings:" +image: /images/man-and-dog-playing.png +alt: Fear agus madra ag imirt. +sidebarDepth: 2 +summaryPoint1: Modh chun earraí luachmhara a thiontú ina gcomharthaí digiteacha. +summaryPoint2: Is féidir leat codanna de rudaí nó sócmhainní fíorshaoil ​​a bheith i do sheilbh anois, seachas maoin nó mír iomlán a cheannach. +summaryPoint3: Ceanglaíonn sé airgeadas traidisiúnta leis an éiceachóras blocshlabhra. +--- + +Is comharthaí iad sócmhainní fíorshaoil ​​(RWAanna) a léiríonn cineálacha saibhris atá ann cheana féin, amhail eastát réadach, ór, scaireanna, ealaín, innealra nó earraí inbhailithe. Trí na míreanna seo a chomharthú, aistrítear iad go foirm dhigiteach, rud a ligeann dóibh a bheith roinnte idir ilúinéirí agus a fhágann go bhfuil sé níos éasca iad a thrádáil. + +## Cad iad RWAanna? {#what-are-rwas} + +Tá roinnt RWAanna inláimhsithe — míreanna is féidir leat a fheiceáil agus a theagmháil, amhail barraí óir nó foirgnimh tráchtála. Tá cinn eile doláimhsithe, amhail fiachas rialtais, maoin intleachtúil, nó cothromas i gcuideachta. + +Nuair a dhéantar iad a chomharthú, déantar na sócmhainní seo a thiontú ina n-aonaid luacha. Is sampla maith é ór comharthaithe de conas a oibríonn sé seo. Aistríonn an comhlacht [Paxos](https://www.paxos.com/) barraí óir 400 unsa go 400 comhartha ar blocshlabhra Ethereum, agus unsa amháin óir mar thaca ag gach ceann acu. Is féidir le sealbhóirí comharthaí a gcuid comharthaí a fhuascailt ar ór ag am ar bith. Is amhlaidh an cás freisin maidir le comharthaí a ceannaíodh ó chuideachta RWA eile, [Tether Gold](https://gold.tether.to/). + +Is féidir gach comhartha a roinnt ina chodáin níos lú fós. Is féidir comharthaí Tether Gold, mar shampla, a roinnt ina chodanna chomh beag le 0.000001. + +Níl aon luach intreach ag comharthaí RWA. Ina áit sin, léiríonn siad luach na míre a seasann siad di, agus mar sin athraíonn luach an chomhartha mar aon le luach na míre. + +## Cad iad na buntáistí a bhaineann le RWAanna? {#rwas-benifits} + + + + + + + + + + +## Conas a oibríonn RWAanna? {#how-rwas-work} + +Féachfaimid ar chúpla sampla ó ar fud éiceachóras RWA: eastát réadach, táirgí airgeadais traidisiúnta, agus ealaín mhín. + +### Infheistiú in eastát réadach {{#investing-in-real-estate} + +Abair gur mhaith leat infheistíocht a dhéanamh in eastát réadach, ach nach bhfuil sé indéanta maoin iomlán a cheannach. Ina áit sin, d’fhéadfá RWAanna a cheannach trí thionscadal ar nós [RealT](https://realt.co/). Is ionann a chomharthaí agus scaireanna i gcuideachta dliteanais theoranta (LLC) a cruthaíodh chun gníomhas maoine a shealbhú. Faigheann sealbhóirí comharthaí ioncam cíosa i bhfoirm stablecoins de réir an chodáin atá acu; deir RealT gur thug siad $15 milliún USD in ioncam glan cíosa ar ais d’infheisteoirí go dtí seo. + +Tionscadal eile ar an mbealach céanna, [LABS Group](https://x.com/labsgroupio), a thugann deis do dhaoine eastát réadach comharthaithe a cheannach le méideanna chomh beag le $100 USD. + +### Infheistiú i dtáirgí airgeadais {#investing-in-financial-products} + +Déanann roinnt tionscadal droichead idir domhan an airgeadais thraidisiúnta agus an airgeadais díláraithe (DeFi) trí urrúis, scaireanna, bannaí agus ionstraimí airgeadais eile a thabhairt isteach sa blocshlabhra. + +Mar shampla, tá an comhlacht [Securitize](https://securitize.io/) atá lonnaithe in Ethereum speisialaithe i dtocéiniú táirgí airgeadais traidisiúnta. In 2024, chuaigh sé i gcomhpháirtíocht le BlackRock chun ciste RWA a sheoladh. Deir BlackRock go bhfuil sé beartaithe acu $10 trilliún USD dá shócmhainní a chur in chomharthaíocht sa deireadh: thug a POF, Larry Fink, “an chéad ghlúin eile do mhargaí” ar chomharthaíocht. + +### Infheistiú san ealaín bhreá {#investing-in-fine-art} + +Tá roinnt meicníochtaí éagsúla ann le haghaidh infheistíochta sna mínealaíne. Ceannaíonn [Masterworks](https://www.masterworks.com/) saothar ealaíne, urrúsaíonn sé gach píosa, agus díolann sé scaireanna i bhfoirm comharthaí. Tá sé beartaithe aige an saothar ealaíne a dhíol níos déanaí agus na brabúis a dháileadh ar shealbhóirí comharthaí. + +Is féidir le húinéirí ealaíne ar mian leo leas a bhaint as a mbailiúchán suas le 49 faoin gcéad de luach saothar ealaíne a dhíol ar an ardán [Maecenas](https://www.maecenas.co/), ar choinníoll go bhfuil luach níos mó ná $1 milliún USD ar an bpíosa. + +Sa dá chás, ní bhíonn smacht ag sealbhóirí na gcomharthaí ar stóráil ná ar dhíol na saothar ealaíne sa todhchaí. Ina áit sin, tá siad i gceannas ar cé chomh fada agus a choinníonn siad a gcuid comharthaí, a ardaíonn agus a íslíonn de réir luach na healaíne. + +Idir an dá linn, fíoraíonn an clárlann ealaíne digiteach atá bunaithe ar blocshlabhra [Artory](https://www.artory.com/) barántúlacht saothar ealaíne agus taifeadann sé úinéireacht san am atá thart. + +### Infheistiú in earraí bailithe {#investing-in-collectibles} + +Go dtí seo, léiríonn formhór na samplaí seo conas a cheadaíonn comharthaíocht úinéireacht pháirteach ar chineálacha éagsúla saibhris. Buntáiste eile a bhaineann le comharthaíocht ná go gcuireann sé ar chumas trádáil earraí luachmhara, amhail earraí bailithe, ar an margadh domhanda. + +Sampla amháin de seo is ea [Courtyard](https://courtyard.io/), a chuireann comharthaí ar chártaí trádála – smaoinigh ar chártaí daorchluiche, cártaí peile nó cártaí Pokémon. Seolann úinéirí cártaí a gcártaí chuig saoráid stórála slán sna Stáit Aontaithe. Déantar na cártaí a mhúnlú mar chomharthaí digiteacha agus cuirtear iad le sparán na n-úinéirí le haghaidh trádála ar mhargadh Courtyard. Ní ghlacann Courtyard ach le cártaí grádaithe: sin nuair a dheimhníonn tríú páirtí barántúlacht cárta agus a bhronnann scór air bunaithe ar a riocht, bíodh sé i ndroch-chaoi nó gan smál. + +Cuireann Courtyard cineál scéim ríchíosa ar fáil freisin. Gach uair a dhíoltar cárta, faigheann an duine a rinne comhartha air aon faoin gcéad den ioncam. Ní fhaigheann ach tionscnóirí cártaí luach saothair ar an mbealach seo. Ag am ar bith, is féidir le húinéir a gcártaí digiteacha a mhalartú le haghaidh cártaí fisiciúla, is cuma cá bhfuil siad lonnaithe ar domhan. + +## Cad iad na teorainneacha a bhaineann le RWAanna? {#rwas-limitations} + +Ceann de na dúshláin a bhaineann le RWAanna, ag an gcéim luath seo, ná a chinntiú go bhfuil an nasc idir rudaí fíorshaoil ​​​​agus a gcuid léirithe digiteacha. + +Is bratach ghlas é nuair a sholáthraíonn tionscadail RWA cruthúnas cúlchistí d’infheisteoirí – an ráthaíocht gurb iad úinéirí dlíthiúla na n-ábhar fisiceach a thacaíonn le comharthaí digiteacha. Smaoinigh ar Paxos, Tether Gold, nó Courtyard, a luadh níos luaithe, a choinníonn a gcuid sócmhainní i stóras slán agus a thugann an rogha d’úinéirí comhartha a mhalartú ar a choibhéis fhisiciúil ag am ar bith. + +Teorainn eile is ea an n-aithníonn córais dlí ar fud an domhain úinéireacht comharthaí. Is é sin le rá, an féidir conarthaí cliste a fhorfheidhmiú i gcúirt dlí, nó an féidir le sealbhóir comhartha RWA úinéireacht an earra fíorshaoil ​​a éileamh? + +I measc cuid de na daoine atá chun tosaigh i dtéarmaí creatlacha dlíthiúla a bhunú go sonrach chun aitheantas a thabhairt do chomharthaíocht tá Singeapór, Aontas na nÉimíríochtaí Arabacha, Hong Cong, agus an Eilvéis, a thug isteach reachtaíocht in 2021 ar a dtugtar an ‘Acht Blocshlabhra’ chun teicneolaíochtaí ar nós comharthaíocht a rialáil. Tá tús curtha ag an Aontas Eorpach leis an bpróiseas chun RWAanna a rialáil, agus sna Stáit Aontaithe, táthar ag súil go n-eiseoidh an Coimisiún um Urrúis agus Malartáin treoir maidir le RWAanna ag pointe éigin. + +## Foghlaim níos mó {#learn-more} + +Tum isteach i [conarthaí cliste](/smart-contracts/) nó faigh tuilleadh eolais faoi rang comharthaí eile, [comharthaí neamh-mhalartaithe (NFT)](/nft/). + +## Tuilleadh léitheoireachta {#further-reading} + +- Cad is comharthaíocht sócmhainní ann? (https://www.britannica.com/money/real-world-asset-tokenization) ar Britannica +- [Conas atá comharthaíocht ag athrú airgeadais agus infheistíochta domhanda](https://www.weforum.org/stories/2024/12/tokenization-blockchain-assets-finance/) ar an bhFóram Eacnamaíoch Domhanda +- [Cad is gá d’infheisteoirí cripte a bheith ar an eolas faoi chomharthaíocht sócmhainní fíorshaoil](https://www.forbes.com/sites/irinaheaver/2024/03/14/what-crypto-investors-need-to-know-about-tokenizing-real-world-assets/) ar Forbes +- [Conas a oibríonn conarthaí cliste le blocshlabhra](https://www.britannica.com/money/how-smart-contracts-work) ar Britannica +- [Conas atá sócmhainní fíorshaoil ​​​​comharthaithe ag athrú DeFi](https://medium.com/coinmonks/how-tokenized-real-world-assets-are-transforming-defi-4e040f28732a) ar Medium +- Cad is RWA i gcripteagrafaíocht ann? Mínítear a ról sa bhlocshlabhra](https://www.bitdegree.org/crypto/tutorials/what-is-rwa-in-crypto) ar BitDegree +- [Na príomh-bhonn sócmhainní fíorshaoil ​​(RWAanna) inniu de réir caipitlithe margaidh](https://www.forbes.com/digital-assets/categories/real-world-assets-rwa/) ar Forbes \ No newline at end of file diff --git a/public/content/translations/ga/roadmap/account-abstraction/index.md b/public/content/translations/ga/roadmap/account-abstraction/index.md index 95f7a65a170..1c0d415e502 100644 --- a/public/content/translations/ga/roadmap/account-abstraction/index.md +++ b/public/content/translations/ga/roadmap/account-abstraction/index.md @@ -10,9 +10,9 @@ summaryPoints: # Astarraingt cuntais {#account-abstraction} -Idirghníomhaíonn úsáideoirí le Ethereum trí úsáid a bhaint as **[cuntais faoi úinéireacht sheachtrach (EOAs)](/glossary/#eoa)**. Is é seo an t-aon bhealach chun idirbheart a thosú nó conradh cliste a fhorghníomhú. Cuireann sé seo teorainn le conas is féidir le húsáideoirí idirghníomhú le Ethereum. Mar shampla, bíonn sé deacair baisceanna idirbheart a dhéanamh agus bíonn ar úsáideoirí iarmhéid ETH a choinneáil i gcónaí chun gás a chlúdach. +Idirghníomhaíonn formhór na n-úsáideoirí reatha le Ethereum ag baint úsáide as **[cuntais sheachtracha (EOAs)](/glossary/#eoa)**. Cuireann sé seo teorainn leis an gcaoi a bhféadann úsáideoirí idirghníomhú le Ethereum. Mar shampla, bíonn sé deacair baisceanna idirbheart a dhéanamh agus éilíonn sé ar úsáideoirí iarmhéid ETH a choinneáil i gcónaí chun táillí idirbhirt a íoc. -Is bealach é astarraingt cuntais chun na fadhbanna seo a réiteach trí ligean d’úsáideoirí níos mó slándála agus eispéiris úsáideora níos fearr a ríomhchlárú go solúbtha ina gcuntais. Féadfaidh sé seo tarlú trí [EOAs a uasghrádú](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-3074) ionas gur féidir iad a rialú trí chonarthaí cliste, nó trí [conarthaí cliste a uasghrádú](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-2938) ionas gur féidir leo idirbhearta a thionscnamh. Éilíonn an dá rogha seo athruithe ar phrótacal Ethereum. Tá an tríú cosán ann freisin a bhaineann le [dara córas idirbhirt ar leith](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-4337) a chur leis le rith ag an am céanna leis an bprótacal reatha. Beag beann ar an mbealach, bíonn rochtain ar Ethereum trí sparán conartha cliste dá thoradh, le tacaíocht dhúchasach mar chuid den phrótacal reatha nó trí líonra idirbheart breiseán. +Is bealach é astarraingt cuntais chun na fadhbanna seo a réiteach trí ligean d’úsáideoirí níos mó slándála agus eispéiris úsáideora níos fearr a ríomhchlárú go solúbtha ina gcuntais. Is féidir é seo a tharlú trí [EOAnna a uasghrádú](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-7702) (EIP-7702) ionas gur féidir iad a rialú le conarthaí cliste. Tá cosán eile ann freisin a bhaineann le [dara córas idirbheart ar leithligh](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-4337) (EIP-4337) a chur leis chun rith i gcomhthráth leis an bprótacal atá ann cheana féin. Beag beann ar an mbealach, is é an toradh rochtain ar Ethereum trí sparán conartha cliste, a bhfuil tacaíocht dhúchasach acu mar chuid den phrótacal atá ann cheana féin nó trí líonra idirbheart breise. Díghlasálann sparán conartha cliste go leor buntáistí don úsáideoir, lena n-áirítear: @@ -20,7 +20,7 @@ Díghlasálann sparán conartha cliste go leor buntáistí don úsáideoir, lena - do chuntas a aisghabháil má chailleann tú na heochracha - do shlándáil chuntais a chomhroinnt thar ghléasanna iontaofa nó daoine aonair - íoc as gás duine eile, nó a iarraidh ar dhuine eile do chuidse a íoc -- idirbhearta a nascadh le chéile (m.sh. babhtáil a cheadú agus a dhéanamh in aon turas amháin) +- idirbhearta baisce le chéile (e.g., malartú a cheadú agus a fhorghníomhú in aon iarracht amháin) - níos mó deiseanna d’fhorbróirí dapps agus sparán a bheith nuálach le heispéiris úsáideoirí Ní thacaítear leis na sochair seo ó dhúchas inniu toisc nach féidir ach le cuntais faoi úinéireacht sheachtrach ([EOAs](/glossary/#eoa)) idirbhearta a thosú. Níl in EOAnna ach eochairphéirí poiblí-príobháideacha. Oibríonn siad mar seo: @@ -32,101 +32,40 @@ Má chailleann tú d'eochracha ní féidir iad a aisghabháil, agus tugann eochr Is iad sparáin chonartha cliste an réiteach ar na fadhbanna seo, ach inniu tá siad deacair a ríomhchlárú mar sa deireadh, ní mór aon loighic a chuireann siad i bhfeidhm a aistriú go sraith idirbhearta EOA sular féidir le Ethereum iad a phróiseáil. Cuireann astarraingt cuntais ar chumas conarthaí cliste idirbhearta a thionscnamh iad féin, ionas gur féidir aon loighic is mian leis an úsáideoir a chur i bhfeidhm a chódú isteach sa sparán conartha cliste féin agus a fhorghníomhú ar Ethereum. -I ndeireadh na dála, feabhsaíonn astarraingt cuntais tacaíocht do sparán conartha cliste, rud a fhágann go bhfuil siad níos éasca le tógáil agus níos sábháilte le húsáid. Sa deireadh, le astarraingt cuntais, is féidir le húsáideoirí taitneamh a bhaint as na buntáistí go léir a bhaineann le Ethereum gan a bheith ar an eolas nó ag tabhairt aire don teicneolaíocht bhunúsach. +I ndeireadh na dála, feabhsaíonn astarraingt cuntais tacaíocht do sparán conartha cliste, rud a fhágann go bhfuil siad níos éasca le tógáil agus níos sábháilte le húsáid. Le hastarraingt cuntais, is féidir le húsáideoirí taitneamh a bhaint as gach buntáiste a bhaineann le Ethereum gan an teicneolaíocht bhunúsach a thuiscint. ## Thar frásaí síolta {#beyond-seed-phrases} -Déantar cuntais an lae inniu a urrú le heochracha príobháideacha a ríomhtar ó na frásaí síl. Is féidir le haon duine a bhfuil rochtain aige ar fhrása síl an eochair phríobháideach a chosnaíonn cuntas a fháil amach go héasca agus rochtain a fháil ar na sócmhainní go léir a chosnaíonn sé. Má chailltear eochair phríobháideach agus frása síl, ní féidir iad a aisghabháil choíche agus reoitear go deo na sócmhainní a rialaíonn siad. Tá sé deacair na frásaí síolta seo a urrú, fiú d'úsáideoirí an-eolacha agus tá fioscaireacht frása síolta ar cheann de na bealaí is coitianta ina ndéantar scéiméireacht ar úsáideoirí. +Déantar cuntais an lae inniu a urrú le heochracha príobháideacha a ríomhtar ó na frásaí síl. Is féidir le duine ar bith a bhfuil rochtain aige ar fhrása síl an eochair phríobháideach a chosnaíonn cuntas a aimsiú go héasca agus rochtain a fháil ar na sócmhainní go léir a chosnaíonn sé. Má chailltear eochair phríobháideach agus frása síl, ní bheidh rochtain ar na sócmhainní i gcónaí. Tá sé deacair na frásaí síl seo a dhaingniú, fiú d'úsáideoirí saineolacha, agus tá fioscaireacht frásaí síl ar cheann de na camscéimeanna is coitianta. -Déanfaidh astarraingt cuntais an fhadhb seo a réiteach trí chonradh cliste a úsáid chun sócmhainní a shealbhú agus idirbhearta a údarú. Is féidir na conarthaí cliste seo a mhaisiú ansin le loighic saincheaptha chun iad a dhéanamh chomh slán agus chomh hoiriúnaithe don úsáideoir agus is féidir. I ndeireadh na dála, úsáideann tú eochracha príobháideacha fós le rochtain ar do chuntas a rialú, ach le líontáin sábhála a dhéanann níos éasca iad agus níos sábháilte le bainistiú. +Réitíonn asbhaint cuntais é seo trí chonradh cliste a úsáid chun sócmhainní a shealbhú agus idirbhearta a údarú. Is féidir le conarthaí cliste loighic saincheaptha a áireamh atá oiriúnaithe le haghaidh slándála agus inúsáidteachta uasta. Úsáideann úsáideoirí eochracha príobháideacha fós chun rochtain a rialú, ach le bearta sábháilteachta feabhsaithe. -Mar shampla, is féidir eochracha cúltaca a chur le sparán ionas gur féidir eochair nua, slán a chur ina ionad má chailleann tú nó má nochtann tú do phríomheochair trí thimpiste, le cead ó na heochracha cúltaca. D'fhéadfá gach ceann de na heochracha seo a dhaingniú ar bhealach difriúil, nó iad a roinnt ar chaomhnóirí iontaofa. Dá bharr sin bíonn sé i bhfad níos deacra ag gadaí smacht iomlán a fháil ar do chuid cistí. Mar an gcéanna, is féidir leat rialacha a chur leis an sparán chun an tionchar a laghdú má sháraítear do phríomheochair, mar shampla, d’fhéadfá idirbhearta ar luach íseal a cheadú le síniú amháin, ach ceadú ó shínitheoirí iolracha a éileamh chun idirbhearta de luach níos airde a dhéanamh. Tá bealaí eile ann inar féidir le sparán cliste conartha cabhrú leat bac a chur ar gadaithe freisin, mar shampla, is féidir liosta ceadaithe a úsáid chun gach idirbheart a bhlocáil mura bhfuil sé chuig seoladh iontaofa nó fíoraithe ag roinnt de na heochracha réamhcheadaithe atá agat. - -### Samplaí de loighic slándála is féidir a chur isteach i sparán conartha cliste: - -- **Údarú multisig**: Is féidir leat dintiúir údaraithe a roinnt ar an iliomad daoine nó gléasanna a bhfuil muinín agat astu. Ansin is féidir an conradh a chumrú ionas go mbeidh údarú ag teastáil ó chion áirithe (m.sh. 3/5) de na páirtithe iontaofa ar idirbhearta atá níos mó ná luach réamhshocraithe. Mar shampla, d’fhéadfadh go mbeadh formheas ó ghléas soghluaiste agus ó sparán crua-earraí araon ag teastáil le haghaidh idirbhearta ardluacha, nó sínithe ó chuntais atá dáilte ar bhaill teaghlaigh iontaofa. -- **Reo cuntais**: Má chailltear nó má thruaillítear gaireas é is féidir an cuntas a ghlasáil ó ghaireas údaraithe eile, rud a chosnaíonn sócmhainní an úsáideora. -- **Athghabháil cuntais**: Gaireas caillte nó pasfhocal dearmadta agat? Sa paraidím reatha, ciallaíonn sé seo go bhféadfaí do shócmhainní a reoite go deo. Le sparán conartha cliste, is féidir leat liosta ceadaithe cuntas a shocrú a fhéadfaidh gléasanna nua a údarú agus rochtain a athshocrú. -- **Socraigh teorainneacha idirbhirt**: Sonraigh tairseacha laethúla don mhéid luach is féidir a aistriú ón gcuntas i lá/seachtain/mí. Ciallaíonn sé seo má fhaigheann ionsaitheoir rochtain ar do chuntas ní féidir leo gach rud a dhraenáil láithreach agus tá deiseanna agat rochtain a reo agus a athshocrú. -- **Cruthaigh liostaí ceadaithe**: Ná lig ach idirbhearta chuig seoltaí áirithe a bhfuil a fhios agat a bheith sábháilte. Ciallaíonn sé seo _fiú má goideadh_ d'eochair phríobháideach, ní fhéadfadh an t-ionsaitheoir ach airgead a sheoladh chuig cuntais sprice ar do liosta. Bheadh ​​sínithe iolracha ag teastáil ó na liostaí ceadaithe seo chun iad a athrú ionas nach bhféadfadh ionsaitheoir a sheoladh féin a chur leis an liosta mura raibh rochtain aige ar roinnt de na heochracha cúltaca atá agat. +Mar shampla, is féidir eochracha cúltaca a chur le sparán, rud a chuireann ar chumas eochracha a athsholáthar má chuirtear an phríomheochair i mbaol. Is féidir gach eochair a dhaingniú ar bhealach difriúil nó a dháileadh i measc daoine iontaofa, rud a mhéadaíonn an tslándáil go suntasach. Is féidir le rialacha breise sparán damáiste ó nochtadh eochrach a mhaolú, amhail sínithe iolracha a cheangal le haghaidh idirbhearta ardluacha nó idirbhearta a shrianadh do sheoltaí iontaofa. ## Taithí úsáideora níos fearr {#better-user-experience} -Ceadaíonn astarraingt cuntais **eispéireas iomlán níos fearr don úsáideoir** chomh maith le **slándáil fheabhsaithe** toisc go gcuireann sé tacaíocht le sparán conartha cliste ag leibhéal an phrótacail. Is é an chúis is tábhachtaí leis seo ná go dtabharfaidh sé i bhfad níos mó saoirse d’fhorbróirí conarthaí cliste, sparán agus feidhmchlár a bheith nuálach maidir le heispéireas an úsáideora ar bhealaí nach mbeimid in ann a réamh-mheas go fóill. I measc roinnt feabhsuithe soiléire a thiocfaidh chomh maith le hastarraingt cuntas tá beartú na n-idirbheart ar mhaithe le luas agus éifeachtúlacht. Mar shampla, ba cheart go mbeadh babhtáil shimplí ina oibríocht aon-chliceála, ach sa lá atá inniu ann éilíonn sé idirbhearta iolracha a shíniú chun caitheamh comharthaí aonair a cheadú sula ndéantar an bhabhtáil. Baineann astarraingt cuntais an frithchuimilt sin amach trí bheartú idirbheart a cheadú. Ina theannta sin, d’fhéadfadh an t-idirbheart cuachta luach ceart na n-airíonna a theastaíonn do gach idirbheart a cheadú go beacht agus ansin na formheasanna a chúlghairm tar éis don idirbheart a bheith críochnaithe, ag soláthar urrús breise. - -Tá feabhas mór tagtha ar bhainistíocht an gháis freisin le hastarraingt cuntais. Ní hamháin gur féidir le hiarratais táillí gáis a n-úsáideoirí a thairiscint, ach is féidir táillí gáis a íoc mar chomharthaí seachas ETH, rud a fhágann nach mór d’úsáideoirí iarmhéid ETH a choinneáil le haghaidh idirbhearta maoinithe. D'oibreodh sé seo trí chomharthaí an úsáideora a mhalartú le haghaidh ETH taobh istigh den chonradh agus ansin an ETH a úsáid chun íoc as gás. - - - -Tá bainistíocht gháis ar cheann de na príomh-fhritíochtaí d'úsáideoirí Ethereum, go príomha toisc gurb é ETH an t-aon sócmhainn is féidir a úsáid chun íoc as idirbhearta. Samhlaigh go bhfuil sparán agat le hiarmhéid USDC, ach gan aon ETH. Ní féidir leat na comharthaí USDC sin a bhogadh ná a mhalartú toisc nach féidir leat gás a íoc. Ní féidir leat an USDC a mhalartú le haghaidh ETH ach an oiread, toisc go gcosnaíonn sé sin gás ann féin. Bheadh ​​ort níos mó ETH a sheoladh chuig do chuntas ó mhalartán nó ó sheoladh eile chun an fhadhb a réiteach. Le sparán conartha cliste, ní gá duit ach gás a íoc in USDC ina ionad sin, ag saoráil do chuntas. Ní gá duit iarmhéid ETH a choinneáil i do chuntais go léir a thuilleadh. - -Ligeann astarraingt cuntais freisin d’fhorbróirí dapp a bheith cruthaitheach le bainistíocht gáis. Mar shampla, b'fhéidir go mbeifeá in ann tús a chur le táille sheasta a íoc leis an DEX is fearr leat gach mí le haghaidh idirbhearta neamhtheoranta. Seans go dtairgfidh Dapps do tháillí gáis go léir a íoc ar do shon mar luaíocht as a n-ardán a úsáid, nó mar thairiscint bordála. Beidh sé i bhfad níos éasca d'fhorbróirí nuálaíocht a dhéanamh ar ghás nuair a thacaítear le sparán conartha cliste ag leibhéal an phrótacail. - - +Feabhsaíonn teibíocht chuntais taithí agus slándáil an úsáideora go mór trí thacaíocht a thabhairt do sparán conartha cliste ag leibhéal an phrótacail. Is féidir le forbróirí nuálaíocht a dhéanamh go saor, rud a fheabhsaíonn pacáil idirbheart le haghaidh luas agus éifeachtúlachta. Is féidir malartuithe simplí a dhéanamh ina n-oibríochtaí aon-cliceáil, rud a fheabhsaíonn éascaíocht úsáide go suntasach. -D’fhéadfadh seisiúin iontaofa a bheith claochlaitheach freisin d’eispéiris úsáideoirí, go háirithe d’fheidhmchláir mar chluichíocht, áit a bhféadfadh go mbeadh faomhadh ag teastáil ó líon mór idirbhearta beaga i mbeagán ama. Dá ndéanfaí gach idirbheart a fhaomhadh ina n-aonar bhrisfí an t-eispéireas cluichíochta, ach níl faomhadh buan sábháilte. D’fhéadfadh sparán conartha cliste idirbhearta áirithe a fhaomhadh ar feadh tréimhse socraithe, suas le luach sonrach nó díreach chuig seoltaí áirithe. - -Tá sé suimiúil freisin a mheas conas a d’fhéadfadh ceannacháin athrú le hastarraingt cuntais. Sa lá atá inniu ann, ní mór gach idirbheart a fhaomhadh agus a fhorghníomhú ó sparán atá réamh-mhaoinithe le méid leordhóthanach den chomhartha ceart. Le astarraingt cuntais, d'fhéadfadh an taithí a bheith níos mó cosúil le gnáth-shiopadóireacht ar líne mar a dhéanfadh úsáideoir "ciseán" a líonadh le míreanna agus cliceáil uair amháin chun iad a cheannach ag an am céanna, agus an loighic ar fad a theastaíonn á láimhseáil ag an gconradh, ní ag an úsáideoir. - -Níl iontu seo ach roinnt samplaí den chaoi a bhféadfaí eispéiris úsáideoirí a chothromú trí astarraingt cuntais, ach beidh go leor eile ann nach bhfuil samhlaithe againn go fóill. Saorann astarraingt cuntais forbróirí ó shrianta EOAnna an lae inniu, ligeann sé dóibh gnéithe maithe Web2 a thabhairt isteach i Web3 gan féin-choimeád a íobairt, agus haiceáil chruthaitheach a dhéanamh ar eispéiris airgtheacha nua úsáideoirí. +Feabhsaíonn bainistíocht gáis go mór. Is féidir le feidhmchláir táillí gáis úsáideoirí a íoc nó íocaíocht a cheadú i gcomharthaí seachas ETH, rud a chuireann deireadh leis an ngá atá le cothromaíocht ETH a choinneáil. ## Conas a chuirfear astarraingt cuntais i bhfeidhm? {#how-will-aa-be-implemented} -Tá sparán conartha cliste ann inniu ach tá siad dúshlánach a chur i bhfeidhm toisc nach dtacaíonn an EVM leo. Ina áit sin, bíonn siad ag brath ar chód sách casta a thimfhilleadh ar idirbhearta caighdeánacha Ethereum. Ethereum can change this by allowing smart contracts to initiate transactions, handling the necessary logic in Ethereum smart contracts instead of offchain. Má chuirtear an loighic i gconarthaí cliste, méadaítear dílárú Ethereum freisin ós rud é go mbainfidh sé an gá atá le "athsheoltóirí" arna reáchtáil ag forbróirí sparán chun teachtaireachtaí sínithe ag an úsáideoir a aistriú chuig idirbhearta rialta Ethereum. - - - -Tugann EIP-2771 isteach coincheap na meitea-idirbhearta a ligeann do thríú páirtithe íoc as costais gháis úsáideora gan athruithe a dhéanamh ar phrótacal Ethereum. Is é an smaoineamh go seolfar idirbhearta sínithe ag úsáideoir chuig conradh `Athsheoltóra`. Is aonán iontaofa é an t-athsheoltóir a fhíoraíonn go bhfuil idirbhearta bailí sula gcuirtear ar aghaidh chuig athsheachadán gáis iad. This is done offchain, avoiding the need to pay gas. Cuireann an sealaíocht gáis an t-idirbheart ar aghaidh chuig conradh `Faighteora`, ag íoc an gháis is gá chun an t-idirbheart a dhéanamh inrite ar Ethereum. Cuirtear an t-idirbheart i gcrích má tá aithne ag an bh'Faighteoir' ar an `Athsheoltóir` agus muinín aige as. Leis an tsamhail seo bíonn sé éasca d'fhorbróirí idirbhearta gan ghás a chur i bhfeidhm d'úsáideoirí. - - - - +Faoi láthair, tá sé dúshlánach sparán conartha cliste a chur i bhfeidhm toisc go mbraitheann siad ar idirbhearta caighdeánacha fillte cód casta. Is féidir le Ethereum é seo a athrú trí cheadú do chonarthaí cliste idirbhearta a thionscnamh go díreach, loighic a leabú i gconarthaí cliste Ethereum seachas brath ar athsheoltóirí seachtracha. -Is é EIP-4337 an chéad chéim i dtreo tacaíocht a thabhairt do sparán conartha cliste dúchais ar bhealach díláraithe gan athruithe ar phrótacal Ethereum a éileamh. In ionad an ciseal comhthola a mhodhnú chun tacú le sparán conartha cliste, cuirtear córas nua ar leithligh leis an ngnáthphrótacal béadáin idirbhearta. Tá an córas ardleibhéil seo bunaithe ar réad nua ar a dtugtar UserOperation lena ndéantar gníomhartha ó úsáideoir a phacáistiú in éineacht leis na sínithe ábhartha. Craoltar na réada UserOperation seo ansin isteach i mempool tiomnaithe inar féidir le bailíochtóirí iad a bhailiú in “idirbheart cuachta”. Léiríonn an t-idirbheart cuachta seicheamh de mhórán Oibríochtaí Úsáideora aonair agus is féidir é a áireamh i mbloic Ethereum díreach cosúil le gnáth-idirbheart, agus d'fhéadfadh bailíochtóirí é a phiocadh suas ag baint úsáide as samhail roghnaithe chomhchosúil a uasmhéadaíonn táillí. +### EIP-4337: Asbhaint cuntais gan athruithe prótacail -D’athródh an dóigh a n-oibreodh sparán freisin faoi EIP-4337. Seachas loighic chosanta choiteann ach casta a ath-fhorfheidhmiú, bheadh na feidhmeanna sin á ndéanamh ag conradh sparán domhanda ar a dtugtar an "pointe iontrála". Láimhseálfadh sé seo oibríochtaí cosúil le táillí a íoc agus cód EVM a fhorghníomhú ionas gur féidir le forbróirí sparán díriú ar thaithí úsáideora den scoth a sholáthar. - -Tabhair do d'aire rinneadh an conradh pointe iontrála EIP 4337 a imscaradh chuig Ethereum Mainnet ar 1ú Márta 2023. Is féidir leat an conradh a fheiceáil ar Etherscan. - - - - - -Tá sé mar aidhm ag EIP-2938 prótacal Ethereum a nuashonrú trí chineál nua idirbhirt a thabhairt isteach, AA_TX_TYPE a chuimsíonn trí réimse: nonce, sprioc agus sonraí, nuair is cuntar idirbheartaíochta é nonce, nuair is ésprioc an seoladh pointe iontrála conartha agus nuair is beartchód EVM é sonraí. Chun na hidirbhearta seo a rith, ní mór dhá threoir nua (ar a dtugtar opcodes) a chur leis an EVM: NONCE agus PAYGAS. Rianaíonn an opchód NONCE seicheamh an idirbhirt agus déanann PAYGAS an gás a theastaíonn chun an t-idirbheart a rith a ríomh agus a aistarraingt ó iarmhéid an chonartha. Ligeann na gnéithe nua seo do Ethereum tacaíocht a thabhairt do sparán cliste conartha ó dhúchas mar go bhfuil an bonneagar riachtanach ionsuite i bprótacal Ethereum. - -Tabhair faoi deara nach bhfuil EIP-2938 gníomhach faoi láthair. Tá an pobal i bhfabhar EIP-4337 faoi láthair toisc nach dteastaíonn athruithe ar an bprótacal uaidh. - - - - - -Tá sé mar aidhm ag EIP-3074 cuntais faoi úinéireacht sheachtrach Ethereum a nuashonrú trí ligean dóibh rialú a tharmligean chuig córas cliste conradh. Ciallaíonn sé seo go bhféadfadh loighic conartha chliste idirbhearta de thionscnamh EOA a cheadú. Cheadódh sé sin gnéithe cosúil le hidirbhearta gás-urraithe agus baisceanna. Ionas go n-oibreoidh sé seo, ní mór dhá opchód nua a chur leis an EVM: AUTH agus AUTHCALL. Le EIP-3074 cuirtear na buntáistí a bhaineann le sparán conartha cliste ar fáil gan conradh a bheith ag teastáil - ina ionad sin, láimhseálann cineál sonrach conartha gan stát, gan iontaobhas, neamh-uasghrádaithe ar a dtugtar "agairt" na hidirbhearta. - -Tabhair faoi deara nach bhfuil EIP-3074 gníomhach faoi láthair. Tá an pobal i bhfabhar EIP-4337 faoi láthair toisc nach dteastaíonn athruithe ar an bprótacal uaidh. - - +Cumasaíonn EIP-4337 tacaíocht do sparán dúchasach conartha cliste gan prótacal lárnach Ethereum a mhodhnú. Tugann sé isteach réada `UserOperation` a bhailítear i mbearta idirbheart ag bailíochtóirí, rud a shimplíonn forbairt sparán. Imscaradh an conradh EIP-4337 EntryPoint chuig Ethereum Príomhlíonra an 1ú Márta 2023 agus tá sé tar éis cruthú breis is 26 milliún sparán cliste agus 170 milliún Oibríocht Úsáideora a éascú. ## Dul chun cinn reatha {#current-progress} -Tá sparáin chonartha cliste ar fáil cheana féin, ach tá gá le tuilleadh uasghráduithe chun iad a dhéanamh chomh díláraithe agus gan chead agus is féidir. Is togra aibí é EIP-4337 nach n-éilíonn aon athruithe ar phrótacal Ethereum, agus mar sin is féidir go bhféadfaí é seo a chur i bhfeidhm go tapa. Mar sin féin, níl forbhairt ghníomhach á dhéanamh ar uasghráduithe a athraíonn prótacal Ethereum faoi láthair, agus mar sin b'fhéidir go dtógfaidh sé i bhfad níos faide na hathruithe sin a sheoladh. Is féidir freisin go bhfuil astarraingt cuntais bainte amach sách maith ag EIP-4337 nach dteastaíonn aon athruithe prótacail riamh. - -**Note**: You can track adoption of ERC-4337 smart contract wallets [via this dashboard](https://www.bundlebear.com/overview/all). +Mar chuid d'uasghrádú Pectra Ethereum, tá EIP-7702 sceidealaithe don 7 Bealtaine, 2025. Glacadh go forleathan le EIP-4337, [le breis is 26 milliún cuntas cliste imscartha agus breis is 170 milliún Oibríocht Úsáideora próiseáilte](https://www.bundlebear.com/overview/all). ## Tuilleadh léitheoireachta {#further-reading} - [erc4337.io](https://www.erc4337.io/) -- [Plé painéil astarraingt Cuntas ó Devcon Bogota](https://www.youtube.com/watch?app=desktop&v=WsZBymiyT-8) -- ["Cén fáth gur athchasadh do dapps é astarraingt cuntais" ó Devcon Bogota](https://www.youtube.com/watch?v=OwppworJGzs) -- ["Astarraingt cuntais ELI5" ó Devcon Bogota](https://www.youtube.com/watch?v=QuYZWJj65AY) -- [Nótaí Vitalik faoi "Bóthar chuig Astarraingt Cuntais"](https://notes.ethereum.org/@vbuterin/account_abstraction_roadmap#Transaction-inclusion-lists) -- [Postbhlag Vitalik ar sparán téarnaimh shóisialta](https://vitalik.eth.limo/general/2021/01/11/recovery.html) -- [EIP-2938 nótaí](https://hackmd.io/@SamWilsn/ryhxoGp4D#What-is-EIP-2938) -- [Doiciméid EIP-2938](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-2938) -- [EIP-4337 nótaí](https://medium.com/infinitism/erc-4337-account-abstraction-without-ethereum-protocol-changes-d75c9d94dc4a) - [Doiciméid EIP-4337](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-4337) -- [Doiciméid EIP-2771](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-2771) -- ["Bunús an Astarraingt Chuntas" -- Cad is Astarraingt Cuntais ann Cuid I](https://www.alchemy.com/blog/account-abstraction) -- [Charting Ethereum's Account Abstraction Roadmap I: EIP-3074, EIP-5806, & EIP-7702](https://research.2077.xyz/charting-ethereums-account-abstraction-roadmap-eip-3074-eip-5806-eip-7702) -- [Awesome Account Abstraction](https://github.com/4337Mafia/awesome-account-abstraction) -- [Modular Account Abstraction for Everyone Else](https://blog.rhinestone.wtf/part-1-modular-account-abstraction-for-everyone-else-84567422bc46) - +- [Doiciméid EIP-7702](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-7702) +- [Painéal uchtaithe ERC-4337](https://www.bundlebear.com/overview/all) +- ["An Bealach chun Teibí na gCuntas" le Vitalik](https://notes.ethereum.org/@vbuterin/account_abstraction_roadmap#Transaction-inclusion-lists) +- [Blag Vitalik ar sparán téarnaimh shóisialta](https://vitalik.eth.limo/general/2021/01/11/recovery.html) +- [Asbhaint Iontach Chuntais](https://github.com/4337Mafia/awesome-account-abstraction) diff --git a/public/content/translations/ga/roadmap/danksharding/index.md b/public/content/translations/ga/roadmap/danksharding/index.md index 460df63bac8..3ff925eb23e 100644 --- a/public/content/translations/ga/roadmap/danksharding/index.md +++ b/public/content/translations/ga/roadmap/danksharding/index.md @@ -17,17 +17,17 @@ Is le **Danksharding** a dhéanfar bhlocshlabhra inscálaithe fíor den Ethereum Is bealach é Proto-Danksharding, ar a dtugtar [EIP-4844](https://eips.ethereum.org/EIPS/eip-4844) freisin, le haghaidh [rollups](/layer-2/#rollups) chun sonraí níos saoire a chur le bloic. Tagann an t-ainm ón dá thaighdeoir a mhol an smaoineamh: Protolambda agus Dankrad Feist. Go stairiúil, bhí teorainn le rolladh suas maidir le cé chomh saor is féidir leo idirbhearta úsáideora a dhéanamh toisc go bpostálann siad a n-idirbheart i `CALLDATA`. -This is expensive because it is processed by all Ethereum nodes and lives onchain forever, even though rollups only need the data for a short time. Tugann Proto-Danksharding isteach bllobaí sonraí ar féidir iad a sheoladh agus a cheangal le bloic. Níl rochtain ag an EVM ar na sonraí sna blobaí seo agus scriostar iad go huathoibríoch tar éis tréimhse ama socraithe (socraithe go 4096 ré ag am scríofa, nó thart ar 18 lá). Ciallaíonn sé seo gur féidir le rollaí suas a gcuid sonraí a sheoladh i bhfad níos saoire agus an coigilteas a chur ar aghaidh chuig úsáideoirí deiridh i bhfoirm idirbhearta níos saoire. +Tá sé seo costasach toisc go bhfuil sé próiseáilte ag gach nóid Ethereum agus tá sé beo ar shlabhra go deo, cé nach bhfuil gá na sonraí do rollaí suas ach ar feadh tréimhse ghearr. Tugann Proto-Danksharding isteach bllobaí sonraí ar féidir iad a sheoladh agus a cheangal le bloic. Níl rochtain ag an EVM ar na sonraí sna blobaí seo agus scriostar iad go huathoibríoch tar éis tréimhse ama socraithe (socraithe go 4096 ré ag am scríofa, nó thart ar 18 lá). Ciallaíonn sé seo gur féidir le rollaí suas a gcuid sonraí a sheoladh i bhfad níos saoire agus an coigilteas a chur ar aghaidh chuig úsáideoirí deiridh i bhfoirm idirbhearta níos saoire. -Rollups are a way to scale Ethereum by batching transactions offchain and then posting the results to Ethereum. Go bunúsach tá rolladh suas comhdhéanta de dhá chuid: seiceáil sonraí agus forghníomhú. Is iad na sonraí seicheamh iomlán na n-idirbheart atá á phróiseáil ag rolladh suas chun an t-athrú stáit atá á phostáil chuig Ethereum a tháirgeadh. Is éard atá sa tseiceáil forghníomhaithe athfhorghníomhú na n-idirbheart sin ag gníomhaí macánta éigin ("promhadóir") chun a chinntiú go bhfuil an t-athrú stáit atá beartaithe i gceart. Chun an tseiceáil forghníomhaithe a dhéanamh, caithfidh na sonraí idirbhirt a bheith ar fáil ar feadh fada go leor le gur féidir le duine ar bith iad a íoslódáil agus a sheiceáil. Ciallaíonn sé seo gur féidir leis an promhadóir aon iompar mímhacánta a dhéanann an seicheamhóir rolladh suas a aithint agus dúshlán a thabhairt dó. Mar sin féin, ní gá go mbeadh sé ar fáil go deo. +Is bealach é rollaí suas chun Ethereum a scáláil trí idirbhearta a bhaisceadh as slabhra agus ansin na torthaí a phostáil chuig Ethereum. Go bunúsach tá rolladh suas comhdhéanta de dhá chuid: seiceáil sonraí agus forghníomhú. Is iad na sonraí seicheamh iomlán na n-idirbheart atá á phróiseáil ag rolladh suas chun an t-athrú stáit atá á phostáil chuig Ethereum a tháirgeadh. Is éard atá sa tseiceáil forghníomhaithe athfhorghníomhú na n-idirbheart sin ag gníomhaí macánta éigin ("promhadóir") chun a chinntiú go bhfuil an t-athrú stáit atá beartaithe i gceart. Chun an tseiceáil forghníomhaithe a dhéanamh, caithfidh na sonraí idirbhirt a bheith ar fáil ar feadh fada go leor le gur féidir le duine ar bith iad a íoslódáil agus a sheiceáil. Ciallaíonn sé seo gur féidir leis an promhadóir aon iompar mímhacánta a dhéanann an seicheamhóir rolladh suas a aithint agus dúshlán a thabhairt dó. Mar sin féin, ní gá go mbeadh sé ar fáil go deo. -Rollups post commitments to their transaction data onchain and also make the actual data available in data blobs. Ciallaíonn sé seo gur féidir le promhadóirí a sheiceáil go bhfuil na gealltanais bailí nó dúshlán a thabhairt do shonraí a cheapann siad atá mícheart. Ag leibhéal an nóid, coinnítear blobaí sonraí sa chliant comhthola. Deimhníonn na cliaint chomhthola go bhfuil na sonraí feicthe acu agus go ndearnadh iad a fhorleathadh timpeall an líonra. Dá gcoimeádfaí na sonraí go deo, bheadh ​​na cliaint seo ata agus bheadh riachtanais crua-earraí móra ann le nóid a rith. Ina áit sin, prúnáiltear na sonraí go huathoibríoch ón nód gach 18 lá. Léiríonn fianuithe comhdhearcadh na gcliant go raibh dóthain deis ag na cruthaitheoirí na sonraí a fhíorú. The actual data can be stored offchain by rollup operators, users or others. +Postálann Rollups gealltanais dá gcuid sonraí idirbheart ar slabhra agus cuireann siad na sonraí iarbhír ar fáil i blobaí sonraí freisin. Ciallaíonn sé seo gur féidir le promhadóirí a sheiceáil go bhfuil na gealltanais bailí nó dúshlán a thabhairt do shonraí a cheapann siad atá mícheart. Ag leibhéal an nóid, coinnítear blobaí sonraí sa chliant comhthola. Deimhníonn na cliaint chomhthola go bhfuil na sonraí feicthe acu agus go ndearnadh iad a fhorleathadh timpeall an líonra. Dá gcoimeádfaí na sonraí go deo, bheadh ​​na cliaint seo ata agus bheadh riachtanais crua-earraí móra ann le nóid a rith. Ina áit sin, prúnáiltear na sonraí go huathoibríoch ón nód gach 18 lá. Léiríonn fianuithe comhdhearcadh na gcliant go raibh dóthain deis ag na cruthaitheoirí na sonraí a fhíorú. Is féidir le hoibreoirí rollup, úsáideoirí nó daoine eile na sonraí iarbhír a stóráil as slabhra. @@ -47,7 +47,7 @@ Bhí searmanas EIP-4844 KZG oscailte don phobal agus ghlac na mílte duine páir -When a rollup posts data in a blob, they provide a "commitment" that they post onchain. Tá an gealltanas seo mar thoradh ar oiriúnacht iltéarmach do na sonraí a mheas ag pointí áirithe. Sainmhínítear na pointí seo leis na huimhreacha randamacha a ghintear sa searmanas KZG. Is féidir le cruthaitheoirí ansin an ilchineálach a mheas ag na pointí céanna chun na sonraí a fhíorú - má thagann siad ar na luachanna céanna tá na sonraí ceart. +Nuair a phostálann rollup sonraí i blob, soláthraíonn siad "tiomantas" go bpostálann siad ar slabhra. Tá an gealltanas seo mar thoradh ar oiriúnacht iltéarmach do na sonraí a mheas ag pointí áirithe. Sainmhínítear na pointí seo leis na huimhreacha randamacha a ghintear sa searmanas KZG. Is féidir le cruthaitheoirí ansin an ilchineálach a mheas ag na pointí céanna chun na sonraí a fhíorú - má thagann siad ar na luachanna céanna tá na sonraí ceart. diff --git a/public/content/translations/ga/roadmap/future-proofing/index.md b/public/content/translations/ga/roadmap/future-proofing/index.md index 325d3e3f463..96cba54e520 100644 --- a/public/content/translations/ga/roadmap/future-proofing/index.md +++ b/public/content/translations/ga/roadmap/future-proofing/index.md @@ -15,24 +15,39 @@ Déanfar cuid den [cripteagrafaíocht](/glossary/#cryptography) a dhaingníonn E Is é an dúshlán atá roimh fhorbróirí Ethereum ná go mbraitheann an prótacal reatha [cruthúnas-gheallta](/glossary/#pos) ar scéim sínithe an-éifeachtach ar a dtugtar BLS chun vótaí a chomhiomlánú ar [bhloic bhailí](/glossary/#block). Tá an scéim sínithe seo briste ag ríomhairí chandamacha, ach níl na roghanna frithsheasmhacha chandamach chomh héifeachtach. -Is eol go bhfuil na scéimeanna gealltanais [“KZG”](/roadmap/danksharding/#what-is-kzg) a úsáidtear in áiteanna éagsúla ar fud Ethereum chun rúin cripteagrafacha a ghiniúint candamach-leochaileach. Faoi láthair, déantar é seo a shárú trí úsáid a bhaint as “socruithe iontaofa” ina ngineann go leor úsáideoirí randamacht nach féidir le ríomhaire chandamach a aisiompú. Mar sin féin, is é an réiteach idéalach ná cripteagrafaíocht chandamach sábháilte a ionchorprú ina ionad. Tá dhá chur chuige cheannródaíocha ann a d’fhéadfadh a bheith ina n-ionadaí éifeachtacha don scéim BLS: [STARK-bhunaithe](https://hackmd.io/@vbuterin/stark_aggregation) agus [laitíse-bhunaithe](https://medium.com/asecuritysite-when-bob-met-alice/so-what-is-lattice-encryption-326ac66e3175) ag síniú. **Tá taighde agus fréamhshamhlú á ndéanamh orthu seo fós**. +Is eol go bhfuil na scéimeanna gealltanais [“KZG”](/roadmap/danksharding/#what-is-kzg) a úsáidtear in áiteanna éagsúla ar fud Ethereum chun rúin cripteagrafacha a ghiniúint candamach-leochaileach. Faoi láthair, seachnaítear é seo trí “socruithe iontaofa” a úsáid (a ndearnadh an príomh-seanchas socraithe a chríochnú go rathúil in 2023), áit ar ghin go leor úsáideoirí randamacht nach féidir le ríomhaire candamach a ais-innealtóireacht. Mar sin féin, is é an réiteach fadtéarmach idéalach ná cripteagrafaíocht shábháilte chandamach a ionchorprú ina ionad. Tá dhá chur chuige cheannródaíocha ann a d’fhéadfadh a bheith ina n-ionadaí éifeachtacha don scéim BLS: [STARK-bhunaithe](https://hackmd.io/@vbuterin/stark_aggregation) agus [laitíse-bhunaithe](https://medium.com/asecuritysite-when-bob-met-alice/so-what-is-lattice-encryption-326ac66e3175) ag síniú. **Tá taighde agus fréamhshamhlacha á ndéanamh orthu seo fós.**. - Léigh faoi KZG agus socruithe iontaofa +[Léigh faoi KZG agus socruithe iontaofa](/roadmap/danksharding#what-is-kzg) ## Ethereum níos simplí agus níos éifeachtaí {#simpler-more-efficient-ethereum} -Cruthaíonn castacht deiseanna le haghaidh fabhtanna nó leochaileachtaí ar féidir le hionsaitheoirí leas a bhaint astu. Mar sin, is cuid den treochlár Ethereum a shimpliú agus fáil réidh leis an gcód a d'fhan thart trí uasghráduithe éagsúla ach nach bhfuil ag teastáil a thuilleadh nó ar féidir é a fheabhsú anois. Is fusa d'fhorbróirí bunchód níos barainní, níos simplí a choimeád agus réasúnú a dhéanamh faoi. +Cruthaíonn castacht deiseanna le haghaidh fabhtanna nó leochaileachtaí ar féidir le hionsaitheoirí leas a bhaint astu. Dá bhrí sin, is cuid den phlean oibre Ethereum a shimpliú agus cód a bhaint nó a mhodhnú atá fágtha le linn uasghráduithe éagsúla ach nach bhfuil gá leis a thuilleadh nó ar féidir feabhas a chur air anois. Is fusa d’fhorbróirí bunachar cóid níos éadroime agus níos simplí a chothabháil agus réasúnú a dhéanamh faoi. -Tá roinnt nuashonruithe a dhéanfar ar an [Meaisín Fíorúil Ethereum (EVM)](/developers/docs/evm) chun é a dhéanamh níos simplí agus níos éifeachtaí. Ina measc seo tá [ódchód SELFDESTRUCT a bhaint](https://hackmd.io/@vbuterin/selfdestruct) - ordú is annamh a úsáidtear nach bhfuil ag teastáil a thuilleadh agus a d’fhéadfadh a bheith contúirteach le húsáid i gcásanna áirithe, go háirithe nuair a bheidh sé in éineacht le huasghráduithe eile sa todhchaí ar mhúnla stórála Ethereum. Tacaíonn [cliaint Ethereum](/glossary/#consensus-client) freisin le roinnt seanchineálacha idirbheart is féidir a bhaint go hiomlán anois. Is féidir an bealach a ríomhtar [gas](/glossary/#gas) a fheabhsú freisin agus is féidir modhanna níos éifeachtaí a thabhairt isteach don uimhríocht atá mar bhonn agus mar thaca ag roinnt oibríochtaí cripteagrafacha. +Chun [Meaisín Fíorúil Ethereum (EVM)](/developers/docs/evm) a dhéanamh níos simplí agus níos éifeachtaí, déantar feabhsuithe a thaighde agus a chur i bhfeidhm i gcónaí. Baineann sé seo le dul i ngleic le comhpháirteanna oidhreachta agus optamuithe a thabhairt isteach araon. -Mar an gcéanna, tá nuashonruithe ann is féidir a dhéanamh le codanna eile de chliaint Ethereum an lae inniu. Sampla amháin is ea go n-úsáideann cliaint reatha forghníomhaithe agus comhdhearcadh cineál difriúil comhbhrú sonraí. Beidh sé i bhfad níos éasca agus níos iomasaí sonraí a roinnt idir na cliaint nuair a bheidh an scéim chomhbhrúite aontaithe ar fud an ghréasáin ar fad. +**Athruithe a cuireadh i bhfeidhm le déanaí:** + +- **Athchóiriú ar Ríomh Gáis:** Feabhsaíodh an bealach a [gás](/glossary/#gas) go suntasach le **EIP-1559 (a cuireadh i bhfeidhm in uasghrádú Londain, 2021)**, rud a thug isteach táille bhunúsach agus sásra dóite le haghaidh praghsáil idirbhirt níos intuartha. +- Srian ar **`SELFDESTRUCT`:** Cé nach n-úsáidtear an cód oibríochta `SELFDESTRUCT` go minic, bhí rioscaí féideartha ann. Cuireadh srian mór ar a **fheidhmiúlacht in uasghrádú Dencun (Márta 2024) trí EIP-6780** chun contúirtí a mhaolú, go háirithe maidir le bainistíocht stáit. +- **Cineálacha Idirbhirt Nuachóirithe:** Tugadh isteach formáidí nua idirbhirt (m.sh., trí **EIP-2718** agus **EIP-4844** le haghaidh blobanna san uasghrádú Dencun) chun tacú le gnéithe nua agus éifeachtúlacht a fheabhsú thar chineálacha oidhreachta. + +**Spriocanna leanúnacha agus amach anseo:** + +- **Tuilleadh Láimhseála `SELFDESTRUCT`:** Cé go bhfuil srian leis, táthar fós ag smaoineamh ar **bhaint iomlán fhéideartha** an opcode `SELFDESTRUCT` le haghaidh uasghráduithe amach anseo chun staid an EVM a shimpliú tuilleadh. ([Tuilleadh comhthéacs ar shaincheisteanna SELFDESTRUCT](https://hackmd.io/@vbuterin/selfdestruct)). +- **Deireadh a Chur le hIdirbhearta Seanré de réir a chéile:** Cé go dtacaíonn [cliaint Ethereum](/glossary/#consensus-client) fós le cineálacha idirbheart níos sine le haghaidh comhoiriúnachta siarghabhálach, is é an sprioc ná imirce chuig cineálacha níos nuaí a spreagadh agus **tacaíocht do na formáidí is sine a dhíchur nó a bhaint go hiomlán** sa todhchaí. +- **Taighde ar Éifeachtúlacht Gháis Leantach:** Leanann an taiscéalaíocht ar aghaidh chuig **feabhsuithe breise le haghaidh ríomh gáis**, lena n-áirítear coincheapa amhail gás iltoiseach chun úsáid acmhainní a léiriú níos fearr. +- **Oibríochtaí Cripteagrafacha Optamaithe:** Tá iarrachtaí ar bun chun **modhanna níos éifeachtaí a thabhairt isteach don uimhríocht** a bhuntacaíonn le hoibríochtaí cripteagrafacha a úsáidtear laistigh den EVM. + +Ar an gcaoi chéanna, tá nuashonruithe ann is féidir a dhéanamh ar chodanna eile de chliaint Ethereum an lae inniu. Sampla amháin is ea go n-úsáideann cliaint fhorghníomhaithe agus comhthola reatha cineál difriúil comhbhrú sonraí. Beidh sé i bhfad níos éasca agus níos iomasaí sonraí a roinnt idir cliaint nuair a bheidh an scéim chomhbhrúite aontaithe ar fud an líonra ar fad. Is réimse taiscéalaíochta é seo fós. ## Dul chun cinn reatha {#current-progress} -Tá an chuid is mó de na huasghráduithe a theastaíonn chun Ethereum a chosaint amach anseo ** fós sa chéim taighde agus d'fhéadfadh go mbeadh siad roinnt blianta fada ar shiúl** go dtí go gcuirfear i bhfeidhm iad. Is dócha go dtiocfaidh uasghráduithe ar nós SELFDESTRUCT a bhaint agus comhchuibhiú na scéime comhbhrúite a úsáidtear sa fhorghníomhú agus cliaint chomhthoil níos luaithe ná cripteagrafaíocht chandamach frithsheasmhach. +Tá go leor de na huasghráduithe fadtéarmacha a fhéachfaidh leis an todhchaí, go háirithe **friotaíocht iomlán chandamach do phrótacail lárnacha, fós sa chéim taighde agus d'fhéadfadh sé go mbeadh roinnt blianta ann** sula gcuirfear i bhfeidhm iad. + +Mar sin féin, **tá dul chun cinn suntasach déanta cheana féin ar iarrachtaí simplithe.** Mar shampla, cuireadh príomhathruithe ar nós an **srian ar `SELFDESTRUCT` (EIP-6780)** agus tabhairt isteach **idirbhearta iompar blóige (EIP-484)** i bhfeidhm sna **uasghrádú Dencun (Márta 2024)**. Leanann an obair ar chomhchuibhiú scéimeanna comhbhrú cliant agus feabhsuithe eile ar éifeachtúlacht ar aghaidh freisin. **Tuilleadh léitheoireachta** - [Gás](/developers/docs/gas) - [EVM](/developers/docs/evm) -- [Struchtúir sonraí](/developers/docs/data-structures-and-encoding) +- [Struchtúir sonraí](/developers/docs/data-structures-and-encoding) \ No newline at end of file diff --git a/public/content/translations/ga/roadmap/merge/index.md b/public/content/translations/ga/roadmap/merge/index.md index c77a9b3fbe4..fa9fc162d56 100644 --- a/public/content/translations/ga/roadmap/merge/index.md +++ b/public/content/translations/ga/roadmap/merge/index.md @@ -98,7 +98,7 @@ Tháinig an Cumasc le hathruithe ar chomhdhearcadh, lena n-áirítear freisin at
  • struchtúr bloc
  • uainiú sliotán/bloc
  • athruithe opcode
    • -
  • sources of onchain randomness
    • +
  • foinsí randamachta ar shlabhra
  • coincheap ceann sábháilte agus bloic chríochnaithe
    • @@ -219,7 +219,7 @@ Ar dtús, ba é an plean a bhí ann oibriú ar sharding roimh An Cumasc chun agh Tá na pleananna sciartha ag athrú go tapa, ach i bhfianaise ardú agus rathúlacht theicneolaíochtaí ciseal 2 chun feidhmiú idirbheart a scála, tá na pleananna sciartha aistrithe chuig an mbealach is fearr a aimsiú chun an t-ualach a bhaineann le sonraí glaonna comhbhrúite a stóráil ó chonarthaí rollta suas a dháileadh, rud a cheadaíonn fás easpónantúil in acmhainn an líonra. Ní bheadh ​​sé seo indéanta gan aistriú chuig cruthúnais-gheallta ar dtús. - Roinnt + Sceardadh ## Tuilleadh léitheoireachta {#further-reading} diff --git a/public/content/translations/ga/roadmap/scaling/index.md b/public/content/translations/ga/roadmap/scaling/index.md index 908ac2711dd..e684bb570b9 100644 --- a/public/content/translations/ga/roadmap/scaling/index.md +++ b/public/content/translations/ga/roadmap/scaling/index.md @@ -1,6 +1,6 @@ --- title: Scálú Ethereum -description: Rollups batch transactions together offchain, reducing costs for the user. Mar sin féin, tá an chaoi a n-úsáideann rolladh sonraí faoi láthair ró-chostasach, rud a chuireann srian le cé chomh saor agus is féidir idirbhearta a bheith. Réitíonn Proto-Danksharding é seo. +description: Rollups idirbhearta bhaisc le chéile as slabhra, costais a laghdú don úsáideoir. Mar sin féin, tá an chaoi a n-úsáideann rolladh sonraí faoi láthair ró-chostasach, rud a chuireann srian le cé chomh saor agus is féidir idirbhearta a bheith. Réitíonn Proto-Danksharding é seo. lang: ga image: /images/roadmap/roadmap-transactions.png alt: "Treochlár Ethereum" @@ -32,7 +32,7 @@ Le Proto-Danksharding, is féidir go leor blobaí a chur le bloic Ethereum. Cuma Tá an dara céim de leathnú sonraí blob casta toisc go bhfuil modhanna nua ag teastáil chun sonraí rollta suas a sheiceáil ar fáil ar an líonra agus braitheann sé ar [bhailíochtóirí](/glossary/#validator) a [bloc](/glossary/#block) bhfreagrachtaí tograí tógála agus blocála a scaradh óna chéile. Éilíonn sé freisin bealach chun a chruthú ar bhealach cripteagrafach go bhfuil fo-thacairí beaga de shonraí blob fíoraithe ag bailíochtaithe. -Tugtar ["Danksharding"](/roadmap/danksharding/) ar an dara céim seo. **Is dócha nach gcuirfear i bhfeidhm go hiomlán é go ceann na mblianta**. Tá Danksharding ag brath ar fhorbairtí eile mar [blocthógáil agus blocthograí a scaradh](/roadmap/pbs) agus dearaí líonra nua a chuireann ar chumas an líonra a dhearbhú go héifeachtach go bhfuil sonraí ar fáil trí shampláil randamach a dhéanamh ar chúpla cilibheart ag an am céanna, ar a dtugtar [sampláil infhaighteachta sonraí (DAS)](/developers/docs/data-availability). +Tugtar ["Danksharding"](/roadmap/danksharding/) ar an dara céim seo. Tá an obair chur i bhfeidhm ag leanúint ar aghaidh, agus dul chun cinn á dhéanamh ar réamhriachtanais amhail [scaradh idir tógáil bloc agus togra bloc](/roadmap/pbs) agus dearaí líonra nua a chuireann ar chumas an líonra a dheimhniú go héifeachtúil go bhfuil sonraí ar fáil trí shampláil randamach a dhéanamh ar chúpla cileabheart ag an am, ar a dtugtar [sampláil infhaighteachta sonraí (DAS)](/developers/docs/data-availability). Tuilleadh faoi Danksharding @@ -44,8 +44,10 @@ Tá [Rolluithe](/layer-2) ag scáláil Ethereum cheana féin. Cuireann [éiceach ## Dul chun cinn reatha {#current-progress} -Ba é Proto-Danksharding an chéad cheann de na míreanna treochláir seo a cuireadh i bhfeidhm mar chuid d’uasghrádú líonra Cancun-Deneb ("Dencun") i mí an Mhárta 2024. **Is dócha nach mbeidh Full Danksharding i bhfeidhm go ceann roinnt blianta**, mar go mbraitheann sé ar go leor míreanna eile den treochlár a bheith críochnaithe ar dtús. Is dócha gur próiseas céimnitheach a bheidh ann an bonneagar rollta a dhílárú - tá go leor rolladh éagsúla ann atá ag tógáil córais atá beagán difriúil agus díláróidh siad go hiomlán ag rátaí éagsúla. +Cuireadh Proto-Danksharding i bhfeidhm go rathúil mar chuid d'uasghrádú líonra Cancun-Deneb ("Dencun") i mí an Mhárta 2024. Ó cuireadh i bhfeidhm é, tá rollups tosaithe ag baint úsáide as stóráil bloba, rud a fhágann go laghdaítear costais idirbhirt d'úsáideoirí agus go bpróiseáiltear na milliúin idirbheart i mblobanna. -[Tuilleadh faoi uasghrádú líonra Dencun](/roadmap/dencun/) +Leanann an obair ar Danksharding iomlán, agus tá dul chun cinn á dhéanamh ar a réamhriachtanais amhail PBS (Deighilt Moltóra-Tógálaí) agus DAS (Sampláil Infhaighteachta Sonraí). Is próiseas de réir a chéile é bonneagar rollta a dhílárú - tá go leor rolltaí éagsúla ann atá ag tógáil córas beagán difriúil agus a dhíláróidh go hiomlán ag rátaí difriúla. - +[Tuilleadh eolais faoin uasghrádú líonra Dencun agus a thionchar](/roadmap/dencun/) + + \ No newline at end of file diff --git a/src/intl/ga/glossary-tooltip.json b/src/intl/ga/glossary-tooltip.json index 4a634e57e5c..fe9b7432b18 100644 --- a/src/intl/ga/glossary-tooltip.json +++ b/src/intl/ga/glossary-tooltip.json @@ -109,11 +109,11 @@ "peer-to-peer-network-definition": "Líonra ríomhairí (piaraí) atá in ann feidhmiúlachtaí a dhéanamh le chéile gan gá le seirbhísí láraithe bunaithe ar fhreastalaí.", "permissionless-term": "Gan chead", "permissionless-definition": "Níl aon chead nó formheas ag teastáil chun córas cosúil le Ethereum a úsáid agus ní féidir le duine ar bith stop a chur ort ó úsáid a bhaint as. Tá sé oscailte 24/7 do gach duine páirt a ghlacadh.", - "private-key-term": "Eochair phoiblí", + "private-key-term": "Eochair phríobháideach", "private-key-definition": "Is cód rúnda í eochair phríobháideach a chruthaíonn gur leatsa d’airgead digiteach agus a ligeann duit é a chaitheamh, amhail UAP do do chuntas. NÁ ROINN É.", "poap-term": "POAP", "poap-definition": "Úsáidtear Prótacal Cruthúnas Tinrimh chun inbhailithe digiteach (NFT) a chruthú a chruthaíonn gur fhreastail tú ar imeacht nó ar ghníomhaíocht ar leith.", - "pos-term": "Cruthúnas-de-gealláil (PoS)", + "pos-term": "Cruthúnas-gill (PoS)", "pos-definition": "Modh trína bhfuil sé mar aidhm ag prótacal criptea-airgeadra blocshlabhra comhthola a bhaint amach. Iarrann PoS ar úsáideoirí úinéireacht a chruthú ar mhéid áirithe criptea-airgeadra (a \"geallta\" sa líonra) d'fhonn a bheith in ann páirt a ghlacadh i mbailíochtú na n-idirbheart. Tuilleadh faoi chruthúnas.", "pow-term": "Cruthúnas-oibre (PoW)", "pow-definition": "Meicníocht slándála le haghaidh blocshlabhra a éilíonn nóid fuinneamh a chaitheamh i bhfoirm ríomh chun luach áirithe a fháil.", diff --git a/src/intl/ga/page-developers-docs.json b/src/intl/ga/page-developers-docs.json index 3379ffb2269..64df45f5c4a 100644 --- a/src/intl/ga/page-developers-docs.json +++ b/src/intl/ga/page-developers-docs.json @@ -83,7 +83,7 @@ "docs-nav-oracles-description": "Conas faisnéis a instealladh isteach sa blockchain Ethereum", "docs-nav-programming-languages": "Teangacha ríomhchlárúcháin", "docs-nav-programming-languages-description": "Conas tosú le Ethereum ag baint úsáide as teangacha a d'fhéadfadh a bheith agat cheana féin", - "docs-nav-proof-of-authority": "Cruthúnas-de-údarás", + "docs-nav-proof-of-authority": "Cruthúnas-údaráis", "docs-nav-proof-of-stake": "Cruthúnas-de-geall", "docs-nav-proof-of-work": "Cruthúnas-ar-obair", "docs-nav-python": "Python", diff --git a/src/intl/ga/page-roadmap-vision.json b/src/intl/ga/page-roadmap-vision.json index 1b277cea334..13d88fd50fc 100644 --- a/src/intl/ga/page-roadmap-vision.json +++ b/src/intl/ga/page-roadmap-vision.json @@ -14,6 +14,7 @@ "page-roadmap-vision-problems": "Fadhbanna an lae inniu", "page-roadmap-vision-scalability": "Inscálaitheacht", "page-roadmap-vision-scalability-desc": "Caithfidh Ethereum a bheith in ann níos mó idirbhearta a láimhseáil in aghaidh an tsoicind gan méadú ar mhéid na nóid sa líonra. Is rannpháirtithe líonra ríthábhachtacha iad na nóid a stórálann agus a ritheann an blocshlabhra. Níl sé praiticiúil méid nóid a mhéadú mar ní fhéadfadh ach daoine a bhfuil ríomhairí cumhachtacha costasacha acu é a dhéanamh. De réir scála, tá níos mó idirbhearta ag teastáil ó Ethereum in aghaidh an tsoicind, in éineacht le níos mó nóid. Ciallaíonn níos mó nóid níos mó slándála.", + "page-roadmap-vision-scalability-desc-3": "Scálaíonn rollup ciseal 2 Ethereum trí idirbhearta a bhogadh as slabhra agus gan ach sonraí achoimre a phostáil chuig Ethereum. Méadaíonn an baisceáil seo tréchur Ethereum agus laghdaítear go mór na costais d’úsáideoirí.", "page-roadmap-vision-scalability-desc-4": "Ní mór stóráil ar chostas íseal a bheith ag rolluithe ar chiseal 1 chun idirbhearta a dhéanamh chomh saor agus is féidir d'úsáideoirí. Cuirfear é seo ar fáil i bhfoirm blobaí ceangailte le bloic Ethereum. Faoi dheireadh, beidh go leor blobaí ceangailte le bloic Ethereum, ag soláthar stórála saor do go leor rolluithe.", "page-roadmap-vision-security": "Slándáil", "page-roadmap-vision-security-desc": "Feabhsaíonn na huasghráduithe pleanáilte slándáil Ethereum i gcoinne ionsaithe comhordaithe.", diff --git a/src/intl/ga/page-upgrades-get-involved.json b/src/intl/ga/page-upgrades-get-involved.json index 3e484698b07..cc0f6958dd7 100644 --- a/src/intl/ga/page-upgrades-get-involved.json +++ b/src/intl/ga/page-upgrades-get-involved.json @@ -12,7 +12,7 @@ "page-upgrades-get-involved-desc-1": "Ciallaíonn reáchtáil cliant go mbeidh tú i do rannpháirtí gníomhach in Ethereum. Cabhróidh do chliant súil a choinneáil ar idirbhearta agus seiceáil bloic nua.", "page-upgrades-get-involved-desc-2": "Má tá ETH agat, is féidir leat é a ghealladh le bheith i do bhailitheoir agus cabhrú leis an líonra a dhaingniú. Mar bhailitheoir is féidir leat luaíochtaí ETH a thuilleamh.", "page-upgrades-get-involved-desc-3": "Bígí páirteach san iarracht tástála pobail! Cabhraigh le huasghráduithe Ethereum a thástáil sula seoltar iad, faigh fabhtanna agus tuilleann luach saothair.", - "page-upgrades-get-involved-ethresearch-1": "Roinnt", + "page-upgrades-get-involved-ethresearch-1": "Sceardadh", "page-upgrades-get-involved-ethresearch-2": "An Comhoiriúnú", "page-upgrades-get-involved-ethresearch-3": "Forghníomhú roinnte", "page-upgrades-get-involved-ethresearch-4": "Gach ábhar taighde", @@ -28,12 +28,12 @@ "page-upgrades-get-involved-run-clients-execution-desc": "Tagraíodh do na cliaint seo roimhe seo mar chliaint 'Eth1', ach tá an téarma seo á dhímheas i bhfabhar na gcliant 'ciseal forghníomhaithe'.", "page-upgrades-get-involved-run-clients-consensus": "Cliaint ciseal comhdhearcadh", "page-upgrades-get-involved-run-clients-consensus-desc": "Tagraíodh do na cliaint seo roimhe seo mar chliaint 'Eth2', ach tá an téarma seo á dhímheas i bhfabhar na gcliant 'ciseal comhthola'.", - "page-upgrades-get-involved-stake": "Geall do ETH", + "page-upgrades-get-involved-stake": "Cuir do gheall in ETH", "page-upgrades-get-involved-stake-desc": "Is féidir leat do ETH a chur i bhfeidhm anois chun cabhrú leis an slabhra beacon a dhaingniú.", "page-upgrades-get-involved-stake-eth": "Geallchuir ETH", "page-upgrades-get-involved-subtitle": "Seo na bealaí go léir ar féidir leat cabhrú le Ethereum agus iarrachtaí a bhaineann le huasghrádú amach anseo.", "page-upgrades-get-involved-title-1": "Rith cliant", - "page-upgrades-get-involved-title-2": "Geall do ETH", + "page-upgrades-get-involved-title-2": "Cuir do gheall in ETH", "page-upgrades-get-involved-title-3": "Faigh fabhtanna", "page-upgrades-get-involved-written-c-sharp": "Scríofa i C#", "page-upgrades-get-involved-written-go": "Scríofa in Go", diff --git a/src/intl/ga/template-usecase.json b/src/intl/ga/template-usecase.json index f307bbbbeb5..ab6a01b89e6 100644 --- a/src/intl/ga/template-usecase.json +++ b/src/intl/ga/template-usecase.json @@ -12,5 +12,6 @@ "template-usecase-dropdown": "Cásanna úsáide Ethereum", "template-usecase-banner": "Tá forbairt agus athrú ag teacht ar úsáidí Ethereum i gcónaí. Cuir leis faisnéis ar bith a cheapann tú a dhéanfaidh rudaí níos soiléire nó níos déanaí.", "template-usecase-edit-link": "Cuir leathanach in eagar", - "template-usecase-dropdown-aria": "Úsáid roghchlár anuas cáis" + "template-usecase-dropdown-aria": "Úsáid roghchlár anuas cáis", + "template-usecase-dropdown-rwa": "Sócmhainní fíorshaoil ​​(RWAanna)" }